Sağlıklı uyku Kovid-19 aşısı sonrası antikor oluşumunu doğrudan etkiliyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Sağlıklı uyku Kovid-19 aşısı sonrası antikor oluşumunu doğrudan etkiliyor

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Prof. Dr. Mehmet Karadağ, " Sağlıklı uykunun lenfositin gelişmesinde ve antikor oluşmasında doğrudan etkili olduğunu gördük. Yapmış olduğumuz çalışmada da bunu gösterdik" dedi.
Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Karadağ,  uykunun bağışıklık sistemi üzerindeki etkisine ilişkin AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, uykuyu "vücutla sağlık arasındaki altın zincir" olarak tanımladı.
Bu zincir koptuğunda ve uyku alınmadığında bedenin sağlıklı yaşayamadığını söyleyen Karadağ, uykunun multidisipliner bir durum olduğunu ifade etti.
Sağlıklı uyku için belirli özellikler bulunduğuna işaret eden Karadağ, 6 saatten az ya da 9 saatten fazla uyunmaması gerektiğini, uyku için karanlık, ısı ve ses açısından uygun bir ortamın sağlanmasının önemli olduğunu anlattı. Karadağ, sağlıklı uyumayanların sosyal ve günlük yaşantılarının da değiştiğini kaydetti.
Uykuda solunum bozuklukları arasında horlamanın yaygın görüldüğünü belirten Karadağ, bu durumun erkeklerde, belirli bir yaştan sonra daha fazla gözlendiğini dile getirdi.
Horlayan kişilerin "Rahat nefes alamıyorum." mesajı verdiğini aktaran Karadağ, "Horlayan insanların bir kısmında da gece yarısı o nefes duruyor. Aldığımız her nefes aslında kanımızı temizler. Yani kanımıza yeterli oksijenin sağlanmasını, bu oksijenle beynimizden ayağımızın parmak ucuna kadar sağlıklı yaşamamızı sağlar. Oksijeni alamazsak bundan beynimiz, akciğerimiz, kalbimiz, böbreklerimiz, tüm vücudumuz etkilenir. Bu diğer hastalıklarla çok iç içedir" bilgisini verdi.
Prof. Dr. Mehmet Karadağ, uykuda solunum bozukluğu ve uyku apnesi olan kişilerin sabah baş ağrısıyla uyandığını, konsantrasyon bozukluğu yaşadığını, sosyal yaşamda da birçok problemle karşılaştığını anlattı.

Uyku apnesi olan kişiler Kovid-19'u daha ağır geçiriyor
Salgın döneminde Kovid-19 tanılı hastalara test yaparak uyku apnesi açısından riskleri olup olmadığını gözlemlediklerini aktaran Karadağ, şöyle devam etti:
"Bu riski belirleyen stop-bang dediğimiz anket var. Kişi horluyor mu? Gündüz aşırı uyku hali var mı? Gece uyurken nefesinin durduğuna tanık bir kişi var mı? Hipertansiyonu var mı? Boyu, kilosu, vücut kitle endeksi... Obezitesi var mı? 50 yaşın üstünde mi? Erkek mi? Bu 8 soruya bakıyoruz. Bunlar 4-5'ten fazlaysa 'Uyku apne riski vardır.' deyip uyku testi yapıyoruz. Bu anket çalışmalarıyla erişkinlerin yaklaşık yüzde 35'inde uyku apnesi riski tespit ediliyor. Biz yatan hastalarımızda bu testi yaptık. Bursa'da birkaç merkez toplandık. Kovid-19 nedeniyle yatan hastaların riski ne kadarmış diye. Onlarda toplumdan çok daha yüksek çıktık. Yüzde 45 civarında çıktı. O zaman uyku apnesi ya da uyku sorunu olan kişiler daha mı kolay Kovid oluyorlar? Kovid'i daha mı ağır geçiriyorlar? Buna baktığımız zaman, evet."
Uykunun aslında basit bir dinlenme dönemi değil restorasyon dönemi olduğunu belirten Karadağ, gün boyu yorulan, stres yaşayan insanların uyuduklarında sadece kaslarının değil, beyin ve vücutlarının da dinlendiğini, uyku esnasında tüm vücut hücrelerinin beslendiğini, olgunlaştığını, dinlendiğini ifade etti.
Karadağ, "Aşı yapılan kişilerde lenfositlerin antikor ürettiğini biliyoruz. Kişilerin antikoru ne kadar yüksekse hastalığa karşı korunması da o kadar fazla. Sağlıklı uykunun lenfositin gelişmesinde ve antikor oluşmasında doğrudan etkili olduğunu gördük. Yapmış olduğumuz çalışmada da bunu gösterdik. Sağlıklı bir uyku, insanların antikor gelişiminde, lenfosit gelişiminde etkili oluyor. Bu da insanların vücut direncini artırıyor" değerlendirmesinde bulundu.

"Aşı olduğu halde hastalanan kişilerin ortak özellikleri vücut dirençlerinin düşük olması"
Salgında vücut direnci yüksek kişilerin Kovid-19'u daha hafif, düşük olanların daha ağır geçirdiklerinin, yoğun bakımda daha fazla tedavi gördüklerinin ve vefat ettiklerinin gözlemlendiğini ifade eden Karadağ, şunları kaydetti:
"Aşılı insanların arasında bile hastalanan olunca bakıyoruz, evet aşı olmuş ama vücut direnci düşük, ek bir hastalığı var, kortizon ya da başka bir şey kullanıyor. Aşı olduğu halde hastalanan, ölen kişilerin ortak özellikleri vücut dirençlerinin düşük olması. Vücut direncini artıran ideal olay sağlıklı uyku. Sağlıklı uykunun ne kadar önemli olduğunu tüm toplumun, hekimlerin yeniden farkındalık oluşturarak anlamaları gerekiyor. Sağlıklı uykuyu sağlayabilmek için tüm engelleri kaldırmamız lazım. Her yer açılırken, okullar, alışveriş yerleri açılırken tüm meslektaşlarımıza 'Uyku laboratuvarlarınızı açın.' diyoruz. Bunlar için belirli standartları ülkemizde paylaştık. Uyku laboratuvarına alacağımız her hastaya önce PCR testi yapıyoruz. Negatifse, o kişinin uyku testini yapabiliyoruz. Yaptığımız uyku testlerinden sonra tedavilerine başlanması o kişilerin hem vücut hem hastalığa karşı dirençlerini artırıyor. Sağlıklı yaşamasını sağlıyor."
Prof. Dr. Mehmet Karadağ, sağlıklı yaşayabilmek, vücut direncini artırabilmek için en büyük silahın sağlıklı uyku olduğunu, insanların sağlıklı uyuyup, beslendiklerinde vücut dirençlerinin otomatik artacağını sözlerine ekledi.



Harry Potter dizisinin Hagrid'i hayranları böldü

Fotoğraf: HBO
Fotoğraf: HBO
TT

Harry Potter dizisinin Hagrid'i hayranları böldü

Fotoğraf: HBO
Fotoğraf: HBO

HBO'nun yeni Harry Potter dizisinin çekimleri resmen başladı ve stüdyonun, Rubeus Hagrid rolündeki aktör Nick Frost'un ilk görüntüsünü yayımlamasıyla hayranlar arasında bazı tartışmalar patlak verdi.

Dost canlısı bekçiyi canlandıracak 53 yaşındaki oyuncuya, Harry Potter rolüne yeni gelen ve bu hafta Leavesden'deki Warner Bros. Stüdyoları'ndaki çekimler sırasında kostümle görüntülenen Dominic McLaughlin eşlik edecek. 

Hayranlar Frost'un dönüşümüyle ilgili ikiye bölünürken bazıları oyuncuyu ikonik rolde "sevdiğini" ilan etti, diğerleriyse kostümünün "cosplay" (çeşitli aksesuar ve kostümlerle kurgusal bir karakterin kılığına girmek -çn.) gibi göründüğünü söyledi.

Bir kişi X/Twitter'da "Çok üzgünüm ama bu şimdiden parodi bir şova benziyor" diye yazdı. Bir başka hayran da "Bunu tam olarak kim istedi?" diye sordu. İlk Hagrid oyuncusu Robbie Coltrane'e atıfta bulunan bir başkasıysa şöyle dedi: 

Nick Frost'u seviyorum ama Hagrid'den daha iyi Hagrid olma şansı yok.

HBO Max'in 2023'te onayladığı üzere 2027'de başlaması beklenen ünlü serinin dizi versiyonu, "yazar ve yürütücü yapımcı J.K. Rowling'in sevilen Harry Potter kitap serisinin sadık bir uyarlaması" olmayı hedefliyor.

Her sezonu Rowling'in 7 kitabından birine dayanacak dizinin 10 yıl boyunca devam etmesi bekleniyor. Kitaplar 11 yaşındaki Harry Potter'ın cadılık ve büyücülük okulu Hogwarts'a kabul edildiğini öğrenmesi ve kötü Lord Voldemort'u yenme çabalarını anlatıyor.

jukı
Nick Frost, HBO'nun yaklaşan Harry Potter dizisinde Rubeus Hagrid rolünde (HBO)

HBO geçen yıl mayısta, üç başrol için yapılan yaklaşık 30 bin seçmenin ardından McLaughlin, Arabella Stanton ve Alastair Stout'un Harry, Hermione Granger ve Ron Weasley rollerine seçildiğini duyurmuştu.

Başrol karakterlerinin çoğunu kimin oynayacağı son birkaç ay içinde açıklandı. Paapa Essiedu iksir profesörü Severus Snape'i, Janet McTeer, Hogwarts Müdür Yardımcısı ve Gryffindor Binası Başkanı Minerva McGonagall'ı ve Frost da Rubeus Hagrid'i canlandırıyor.

Oyuncular, Rowling'in trans bireyler hakkındaki görüşleri nedeniyle diziyi boykot etme çağrısı yapan bazı hayranların eleştirilerine maruz kalırken, pek çok kişi bu görüşlerin transfobik olduğunu düşünüyor.

Öte yandan Zombilerin Şafağı'yla (Shaun of the Dead) tanınan Frost verdiği bir röportajda, görüşlerinin serinin yaratıcısınınkilerle "hiçbir surette, hiçbir şekil ve biçimde uyuşmadığını" açıkça ifade etmişti.

59 yaşındaki Rowling geçen ay X'te paylaştığı bir gönderide dizi hakkındaki ilk hükmünü vermişti.

Yazar, "Yaklaşan HBO Harry Potter dizisinin ilk iki bölümünü okudum ve ÇOK, ÇOK, ÇOK İYİ!" demişti.

Bunun üzerine bir kullanıcının "Yani bu dizinin senaristliğini yapmıyor musunuz?" diye sorması üzerine yazar duruma açıklık getirdi:

Hayır ama son derece yetenekli senaristlerle yakından çalıştım.

Daha önce Harry Potter serisinde Rubeus Hagrid'i canlandıran İskoç aktör Robbie Coltrane, 8 filmin tamamında sevilen yarı dev rolünde oynamış ve 2022'de 72 yaşındayken çoklu organ yetmezliğinden hayatını kaybetmişti.

Independent Türkçe