Çin Dışişleri Bakanlığı, CNN'e konuşan "eski polisin" Uygurlara işkence iddialarını yalanladı

Jiang, Sincan'da bir yılda 900 bin kişiyi tutukladıklarının bölgedeki herkes tarafından bilindiğini iddia etmişti (Uluslararası Af Örgütü)
Jiang, Sincan'da bir yılda 900 bin kişiyi tutukladıklarının bölgedeki herkes tarafından bilindiğini iddia etmişti (Uluslararası Af Örgütü)
TT

Çin Dışişleri Bakanlığı, CNN'e konuşan "eski polisin" Uygurlara işkence iddialarını yalanladı

Jiang, Sincan'da bir yılda 900 bin kişiyi tutukladıklarının bölgedeki herkes tarafından bilindiğini iddia etmişti (Uluslararası Af Örgütü)
Jiang, Sincan'da bir yılda 900 bin kişiyi tutukladıklarının bölgedeki herkes tarafından bilindiğini iddia etmişti (Uluslararası Af Örgütü)

Çin, yurtdışına kaçan ve eski polis olduğunu iddia eden bir kişinin Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne dair işkence itiraflarını yalanladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, iddialara ilişkin salı günkü açıklamasında "Bir yalanı binlerce kez tekrar etmeniz onun yalan olduğu gerçeğini değiştirmez. Bu soytarılar elinden geleni yapsa bile bu şarlatanlığı dinleyenlerin ve buna tepki gösterenlerin sayısı az" dedi.
Kendini Jiang olarak tanıtan ve Sincan'da polis olarak görev yaptıktan sonra yurtdışına kaçtığını iddia eden kişi, CNN'e verdiği röportajda Çin'in "yeniden eğitim kampı" olarak adlandırdığı sistemde Uygurlara işkence ettiğini öne sürmüştü.
Sorgu sürecinde erkek, kadın, çocuk demeden birçok kişiye şiddet uygulandığını iddia eden Jiang, şüphelileri acı verici pozisyonlarda tutan, "kaplan sandalyesi" isimli metal ve tahta sandalyelerde yapılan işkencelerden tavana asmaya, tecavüzden elektrik vermeye, uykusuz ve aç-susuz bırakmaktan su altında tutarak nefes almayı engellemeye kadar pek çok farklı yöntem kullanıldığını savunmuştu.
Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Jiang'ın kimliğine dair de iddialarda bulunuldu. Jiang'ın 2018'de Sincan'daki bölücü faaliyetleri araştırılması için görevlendirilmiş Wang adlı bir polis görevlisi olarak da kendini tanıttığı ve bölgeyle ilgili geniş çaplı dezenformasyon yaptığı öne sürüldü.
Öte yandan CNN, Jiang'ın polis üniformasını, resmi belgelerini ve Çin'de yaşadığı dönemdeki fotoğraflarını ve videolarını göstererek kimliğini kendilerine ispatladığını savunmuştu.

"2019'da da sahte polis çıkmıştı"
Sincan Uygur Özerk Bölgesi Hükümet Sözcüsü Elijan Anayat ise pazartesi günkü açıklamasında Jiang'ın iddialarına ilişkin, "Anlatılanları dinledim ve bunların hepsinin düzmece olduğunu belirtmek isterim" demişti.
Anayat, 2019'da da Baymurat Zumhai adlı bir kişinin yurtdışındaki medya kanallarına verdiği röportajlarda, Sincan'daki Sanci Hui Özerk Bölgesi'nde yardımcı polis görevlisi olarak çalıştığını iddia ettiği ve burada yetkililerin üç kişiyi infaz ettiğini öne sürdüğünü belirtmişti.
Anayat, daha sonra yürütülen soruşturmada Zumhai'nin hiç polis olarak görev yapmadığı, bunun yerine bölgedeki bir markette güvenlik görevlisi olarak çalıştığının ortaya çıktığını hatırlatmıştı. Yetkili, Zumhai'nin işten atıldıktan sonra ülkeyi terk ettiği ve Sincan'daki uygulamalarla ilgili dezenformasyon yaptığını söylemişti. 
Jiang'ın işkence iddialarının gerçeği yansıtmadığını savunan Anayat, bu kişinin de polis olduğuna dair yalan söyleyebileceği ihtimali üzerinde durarak Jiang'ın gerçek kimliğinin belirlenmesi için halktan bilgi talep etmişti.
Independent Türkçe, Sputnik International, ECNS



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times