Milanolu keşişin yazıları deşifre edildi: Amerika kıtası, Kolomb'un keşfinden 150 yıl önce biliniyormuş

Birleşik Krallık merkezli Welcome Trust derneğinden alınan görselde Kolomb, cesaretsizliklerinden ötürü tayfasını uyarırken resmediliyor (Wikimedia Commons)
Birleşik Krallık merkezli Welcome Trust derneğinden alınan görselde Kolomb, cesaretsizliklerinden ötürü tayfasını uyarırken resmediliyor (Wikimedia Commons)
TT

Milanolu keşişin yazıları deşifre edildi: Amerika kıtası, Kolomb'un keşfinden 150 yıl önce biliniyormuş

Birleşik Krallık merkezli Welcome Trust derneğinden alınan görselde Kolomb, cesaretsizliklerinden ötürü tayfasını uyarırken resmediliyor (Wikimedia Commons)
Birleşik Krallık merkezli Welcome Trust derneğinden alınan görselde Kolomb, cesaretsizliklerinden ötürü tayfasını uyarırken resmediliyor (Wikimedia Commons)

14. yüzyıldan kalan bir eseri yeniden analiz eden araştırmacılar, İtalyan denizcilerin Amerika kıtasını Kristof Kolomb'un keşfinden 150 yıl önce de bildiğini ortaya koydu.
Milanolu keşiş Galvaneus Flamma'nın kaleme aldığı 1345 tarihli bir belgeyi deşifre eden Latin edebiyatı uzmanı Profesör Paolo Chiesa, rahibin bugün Kuzey Amerika diye bilinen bölgeye atıfta bulunduğu pasajları ortaya çıkardı.
Profesörün aktardığına göre 2013'te keşfedilen bu eski makale, Cenovalı denizcilerin o dönemde Amerika kıtasını "Markland/Marckalada" diye adlandırdığını gösteriyor.
Hakemli dergi Terrae Incognitae'de yayımlanan analizde Galvaneus'un Dominikan tarikatına bağlı bir keşiş olduğu ifade edildi. Keşişin Latince eserleri, yaşadığı döneme dair ilk elden bilgi sahibi olunmasını sağladığı için önemseniyor.
Chiesa'nın analiz etti Cronica universalis isimli eserin, rahibin muhtemelen sonuncu yapıtı olduğu düşünülüyor. Yarım bırakılan eserde Cenovalı denizcilerin Grönland'ın batısında "devlerin yaşadığı" bir diyarı bildiği aktarılıyor.
Eserde, "Bu ülkede, devler dışında kimsenin inşa edemeyeceği kadar büyük taş levhalara sahip binalar var" ifadeleri yer alıyor:
"Ayrıca yeşil ağaçlar, hayvanlar ve çok sayıda kuş var. Ancak hiçbir denizci bu topraklar ve özellikleri hakkında kesin bir şey bilemez."
Öte yandan Profesör Chiesa, Marckalada'nın o sırada yeni bir ülke olarak sınıflandırılmadığını belirtiyor. Zira profesöre göre eserde bahsedilen söylentiler, o dönemde bilimsel açıdan tutarlı olmaktan uzak ve belirsizdi.
The Times'a konuşan Chiesa, "Kolomb bu denizcilerin bildiklerini fark etmişse, bu bilgilerin onu keşfe çıkmaya ikna etmede rolü olabilir" dedi.

Kolomb'un Yeni Dünya'yı keşfi
Kendisi de Cenovalı bir denizci olan Kolomb, Asya'nın efsanevi zenginliklerine çıkan bir yol bulma umuduyla 3 Ağustos 1492'de İspanya'nın Palos limanından yola çıktı.
Nina, Pinta ve Santa Maria isimli üç gemiyle birlikte 100 kişilik bir mürettebat kuran Kolomb, Amerika'ya, yani gitmek istedikleri asıl noktadan çok uzağa varacakları keşfe böylece adım attı.
12 Ekim 1492'de gemiler bugünkü Bahamalar'da karaya çıktı ve ardından bugünkü Küba'yı gören Kolomb buranın Çin olduğunu sandı.
1493'te ikinci yolculuğuna çıkan kaşif bu kez kasıtlı olarak Yeni Dünya'ya döndü ve bugünkü Porto Riko'ya indi Kaşif bunun ardından iki sefer daha tamamladı.
20 Mayıs 1506'da hayatını kaybeden Kolomb, Amerika'ya gömülmeyi istese de İspanya'nın Valladolid kentine defnedildi.
Independent Türkçe, Phys.org, The Times, Daily Mail



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT