NEOM ve OceanX ortak çalışması, Kızıldeniz’deki ekolojik hazineyi ortaya çıkardı

Kızıldeniz’in kuzeyine altı haftalık bir keşif gezisi (NEOM)
Kızıldeniz’in kuzeyine altı haftalık bir keşif gezisi (NEOM)
TT

NEOM ve OceanX ortak çalışması, Kızıldeniz’deki ekolojik hazineyi ortaya çıkardı

Kızıldeniz’in kuzeyine altı haftalık bir keşif gezisi (NEOM)
Kızıldeniz’in kuzeyine altı haftalık bir keşif gezisi (NEOM)

Suudi Arabistan merkezli NEOM şirketi, keşif ve araştırma gemisi Ocean Explorer ile yapılan altı haftalık keşif gezisinin ardından Kızıldeniz’in kuzeyinde dev ve nadir deniz canlılarının keşfedildiğini duyurdu.
Şirketin, kar amacı gütmeyen bir okyanus keşif organizasyonu olan OceanX ile ortak yürüttüğü görevde, deniz ekosistemleri, deniz tabanında yaşayan organizma grupları ve mercan resiflerinin korunması ve yenilenmesi üzerine bilimsel araştırmalar yapıldı.
Bilimsel keşifler hakkında yorum yapan NEOM CEO’su Nazmi en-Nasır, “Görevin çalışmaları, daha önce bilinmeyen doğal alanların yanı sıra benzeri görülmemiş küresel bilimsel keşiflerin belirlenmesinde önemli başarılar elde etti” dedi.
Nasır’ın açıklamasına göre söz konusu araştırma görevinde elde edilen önemli bulgular şunlar;
-635 m yüksekliğinde bir okyanus zirvesinin keşfi
-Dünyanın en derin deniz tuzlu su havuzunun keşfi (çevresindeki okyanustan üç ila sekiz kat daha fazla tuzluluğa sahip yoğun su kütleleri)
-İklim değişikliğine dayanıklı mercan resiflerinin kaydedilmesi
-NEOM sularında, 68’i bölgeye özgü ve 18’i küresel tehdit altındaki 341 balık türünün belirlenmesi
-Balıklar ve mercanlar için 600 kilometreden fazla biyoçeşitlilik noktasının bulunması
-NEOM sularında balina köpekbalıkları, dugong, kaplumbağalar ve yunuslar dahil 12 canlı türünün varlığının doğrulanması
-Kameraya yakalanmış ve bölgede daha önce gözlemlenmemiş büyük bir kalamarın iki görüntüsü
-Üç eski gemi enkazının keşfi
NEOM Doğa Koruma Alanı Başkanı Dr Paul Marshall, “Küresel okyanus sistemi krizde, ancak hasar geri döndürülebilir. OceanX ile olan bu ortaklık, NEOM’un bilime, gezegenin korunmasına ve korunmasına olan bağlılığını pekiştiriyor” diye konuştu.
OceanX baş bilim insanı ve başkan yardımcısı Dr Vincent Pieribone ise, “Bu ortak görev, yalnızca kuzey Kızıldeniz'deki ekosistemlerin korunması üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmakla kalmadı, aynı zamanda bölgesel ve küresel öneme sahip bir dizi bilimsel keşif üretti” şeklinde bir açıklama yaptı.
NEOM’un YouTube kanalı ve OceanX’in sosyal medya kanallarında keşif gezisini kapsayan dokuz bölümlük bir dizi yayınlanacak.



E-yakıt devrimi kapıda: Uçaklar yakın gelecekte havayla çalışabilir

Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
TT

E-yakıt devrimi kapıda: Uçaklar yakın gelecekte havayla çalışabilir

Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)
Havayla çalışan uçaklar gelecekte yakınınızdaki bir havalimanına gelebilir (Unsplash)

Uçakların sadece havadan yakıt alması bilimkurgu gibi gelse de çok da uzak olmayan bir gelecekte bu bilimsel bir gerçeğe dönüşebilir.

Nasıl mı? E-yakıt veya "elektrikten üretilen sıvı" yakıt diye adlandırılan üçüncü nesil sürdürülebilir havacılık yakıtı (sustainable aviation fuel / SAF) sayesinde.

Uzmanlar, bu teknolojinin aslında şaşırtıcı derecede basit olduğunu söylüyor. Havacılık endüstrisinin aşması gereken en büyük engel ise maliyet.

Avrupa Hava Emniyeti Ajansı'na göre e-yakıtların tonu 8 bin 720 dolar, biyolojik bazlı SAF'in tonu 2 bin 365 dolar ve geleneksel jet yakıtının tonu 830 dolar.

Aether Fuels CEO'su Conor Madigan, e-yakıtın atmosferdeki veya endüstriyel emisyonlardan elde edilen karbondioksitin (CO2) doğrudan elektroliz yoluyla veya hidrojenle birleştirilerek karbonmonoksite (CO) dönüştürülmesiyle üretildiğini açıklıyor.

fghyju
Aether Fuels CEO'su Conor Madigan, havadan jet yakıtı üretmenin arkasındaki bilimin aslında epey basit olduğunu açıklıyor (Aether Fuels)

Daha sonra karbondioksit ve hidrojen birleştirilerek çeşitli hidrokarbon bileşikleri oluşturulabiliyor ve bunlar rafine edilerek jet yakıtına dönüştürülebiliyor.

Sustainable Aviation CEO'su Duncan McCourt, yakıldığında karbon saldığını belirtiyor. Bu, üretiminde yenilenebilir enerji santrali kullanılırsa tamamen net sıfır olduğu anlamına geliyor. Ayrıca biyolojik kaynaklı SAF'ten farklı olarak hammadde sınırlamaları ve arazi kullanımı sorunları da sözkonusu değil.

The Independent'a konuşan McCourt, "ticari seviyeye ölçeklendirmenin ve bunu makul bir maliyetle yapmanın" engel teşkil ettiğini söylüyor.

Madigan daha ayrıntılı bir şekilde, e-yakıt tesislerinin maliyetinin "yüksek olduğunu ve mevcut politikalar kapsamında gereken türde hidrojenin kıtlığının projeleri daha küçük ölçekli operasyonlarla sınırladığını" açıklıyor.

Bunun "maliyet verimliliğinin düşmesine ve kabul edilebilir sermaye getirisi elde etmek için çok yüksek fiyatlara yol açtığını" ifade ediyor.

Madigan şöyle devam ediyor:

CO2 artı H2 yakıtlarını teşvik eden politikaların olduğu sadece iki pazar var (Birleşik Krallık ve AB) ve bunlar sadece atık hidrojen veya yeşil hidrojenin kullanımına izin veriyor. Birçok şirket sermaye harcamalarını azaltmanın yollarını arıyor ancak çoğu yaklaşım bu süreçte verimlilikten ödün veriyor.

Madigan, atmosferden CO2 yakalamanın "çok fazla enerji gerektirdiğini ve dolayısıyla çok pahalı" olduğunu ancak bu sorunun yakıt fiyatına daha az etki ettiğini söylüyor.

Peki çözüm ne?

Bu kısmen politikacıların elinde.

McCourt "Hidrojen üretmek ve karbonu büyük ölçekte yakalamak için gereken enerjinin maliyeti, başlıca zorluklardan biri" diyor.

Bu sorunun üstesinden gelmek için kayda değer yatırımlar ve destekleyici hükümet politikalarına ihtiyaç var.

Peki havacılık endüstrisi "havadan yakıt"ı benimseyecek mi? Birkaç havayolu şirketi uçuşları için alternatif yakıtlar denediğinden, bu olası görünüyor.

Virgin Atlantic 2023'te Heathrow'dan New York'a yemeklik yağla çalışan bir Boeing 787 Dreamliner uçurdu ve United, Emirates ve British Airways gibi havayolu şirketleri de SAF kullandı.

Independent Türkçe