Suriyeli muhalifler, Rusya ile Kürt gruplar arasındaki uyuma dikkat çekiyor

Lazkiye’nin doğu kırsalı dün dün Rus güçleri tarafından bombardımana tutuldu. (Şarku’l Avsat)
Lazkiye’nin doğu kırsalı dün dün Rus güçleri tarafından bombardımana tutuldu. (Şarku’l Avsat)
TT

Suriyeli muhalifler, Rusya ile Kürt gruplar arasındaki uyuma dikkat çekiyor

Lazkiye’nin doğu kırsalı dün dün Rus güçleri tarafından bombardımana tutuldu. (Şarku’l Avsat)
Lazkiye’nin doğu kırsalı dün dün Rus güçleri tarafından bombardımana tutuldu. (Şarku’l Avsat)

Suriye rejim güçleri ve muhalif gruplar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin İdlib kırsalında yeni bir askeri üs kurduğu bir dönemde, ülkenin kuzeybatısındaki İdlib ve Halep kırsalında karşılıklı top atışları gerçekleştirdiler. Suriyeli muhalifler ise yaptıkları açıklamlarda, Rusya ile Halep’in kuzeyindeki Kürtler arasındaki uyuma dikkat çektiler.
Halep kırsalındaki muhaliflerden aktivist Ahmed es- Said, rejim güçlerinin dün Halep’in batı kırsalındaki köyleri topçu atışı ve füze mermileriyle bombaladığını, 3 çocuğun ağır şekilde yaraladığını ve sivillerin yaşam alanlarını yerle bir ettiklerini bildirdi. Said, bombardımanda İdlib’in güneyindeki Cebel ez- Zaviye’deki köylerin hedef alındığını ve saldırıya Rus keşif uçağının eşlik ettiğini söyledi. Barzeh ve es- Semaniye bölgelerine saldırılar düzenlendiğini belirten Said, Hama kırsalındaki Jorin Kampı’na konuşlu rejim güçlerinin yoğun topçu atışları yaptığını ve iki sivilin yaralandığını kaydetti.
Özgür Suriye Ordusu'nda Komutan Albay Mustafa Bakur, İdlib’deki durumun tüm taraflarda (muhalif ve rejim güçleri) bir beklenti ve teyakkuz haline neden olduğunu aktardı. Muhaliflerin, Rus ve rejim güçlerinin İdlib ve kırsalına yönelik olası saldırıları püskürtmeye hazır olduğunun altını çizdi. Bakur, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Cebel ez Zaviye’nin coğrafi doğasının Rus, İranlılar ve rejimin ilerlemesine engel olacağına dair bir şüphe yok. Özellikle Türkiye'ye yakın kaynakların da aktardığı üzere Rusya yakın zamanda Türklerden İdlib - Serakib, Halep - Lazkiye uluslararası yolunun bitişiğindeki  M4 olarak bilinen karayolun her iki tarafındaki askeri mevzilerini ve üslerini geri çekmelerini istedi. Dolayısıyla Rusya, diğer eksenlerde de ilerleme girişimlerine bulunabilir.”
Gözlemciler Rusların, İdlib’e saldırmaya ve işgal etmeye çalışabilecekleri görüşündeler. İdlib’in düşmesi halinde Cebel ez Zaviye’nin de düşeceğini, belki de Rusların İdlib ve Cebel ez- Zaviye’deki grupları varlığına son vermeyi planladıklarıını vurguladılar.
Diğer yandan Hama vilayetinde aktivist Bakar Hamidi, İdlib'in doğusundaki Maarat el-Numan kenti yakınlarında rejim güçleri ve İranlı milislere ait askeri oluşumların, Rus güçleriyle birlikte yaklaşık 10 gündür askeri tatbikatlar yürüttüğünü söyledi. Hamidi, çok sayıda rejim unsurunun, İranlılar ve Rusların askeri manevralara ve tatbikatlara katıldığını, bunun İdlib'deki muhalif gruplara karşı olası bir askeri operasyonun başlangıcı anlamına geldiğini kaydetti.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) son iki gün içerisinde İdlib’in güneyindeki Cebel ez-Zaviye’deki Benin bölgesinde bir askeri nokta daha kurduğunu aktaran Hamidi, bölgede ağır top ve lojistik teçhizatların yanı sıra bir grup askeri aracın konuşlandırıldığını bildirdi. İdlib’in güneyinde ve doğusunda çok sayıda tank ve ağır top bulunuyor. Bu bağlamda Suriye’nin kuzey bölgeleri Türk kuvvetleri ve Suriye Milli Ordusu (SMO) grupları ile Kürt güçleri arasındaki topçu ve füze saldırılarına tanık oluyor. Halep’in kuzey kırsalında yer alan Marea kasabasında SMO ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden gelen haberler herhangi bir can veya teçhizat kaybı olmadığı yönünde. Muhalif grupların, söz konusu bölgede ağır makineli tüfeklerle bir Rus keşif uçağı düşürmeyi başardığı belirtiliyor.
SMO Sözcüsü Yusuf Hamoud, SDG tarafından yapılan kara bombardımanları ile  Suriye’nin kuzeyindeki Türk operasyon bölgesiyle SMO gruplarının kontrolü altındaki bölgelerde Rus uçakları tarafından yürütülen hava saldırıları arasında açık bir uyum olduğunu belirtti. Özellikle Kürt güçlerinin hali hazırda Kornet füzeleri gibi Rus silahlarını kontrol etmek ve Suriye rejimi ile müzakerelere girmek için kullanıldığını söyledi.



İsrail Şam'ı bombaladıktan sonra Ahmed Eş-Şara'yı mı hedef alıyor?

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
TT

İsrail Şam'ı bombaladıktan sonra Ahmed Eş-Şara'yı mı hedef alıyor?

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş Şara (Arşiv)

İsrail, çarşamba günü Suriye'ye yönelik saldırılarını artırarak başkent Şam'ı hedef aldı. Newsweek, olayı, İsrail'in Süveyda'da artan mezhepsel şiddet ortamında operasyonlarını yoğunlaştırdığı bir dönemde, Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara'nın yedi aylık görev süresi boyunca karşı karşıya kaldığı en ciddi kriz olarak nitelendirdi.

Suriye Devlet Başkanı ABD Başkanı Donald Trump'ın beğenisini kazanmış olabilir ama yakında İsrail'in hedef listesine girebilir.

İsrail'in operasyonları, devrik Cumhurbaşkanı Beşşar Esed rejiminin yıkılmasının hemen ardından İsrail ordusunun askeri hedeflere yönelik geniş çaplı bir saldırı kampanyası başlatarak daha güneydeki toprakları ele geçirmesinden sonra Suriye'deki en yoğun operasyonlar oldu.

Görsel kaldırıldı.İsrail hava saldırılarının hedef aldığı Şam'daki Savunma Bakanlığı binası (AFP)

"İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun söylemleri, Şara'nın gerilimi azaltma çağrılarına rağmen tırmanırken, yeni Suriye cumhurbaşkanı, Tel Aviv'in Şara’nın da karşı olduğu İran yanlısı "direniş ekseni" ile son 21 aydır süren çatışmasında İsrail'in birçok önemli düşmanının başına geldiği gibi, hedef haline gelebilir.  

İsrail'in eski büyükelçilerinden ve şu anda Yahudi Dürzi örgütünün CEO'su olan Rida Mansur Newsweek'e şunları söyledi: “İsrail son zamanlarda, eski Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, İranlı askeri komutanlar ya da Hamas lideri gibi belirli bir liderin, ulusal güvenliğine açık bir tehdit oluşturduğunu hissettiğinde harekete geçeceğini gösterdi.”

Mansur şöyle devam etti: "Bu bir gerçek. Son iki yıl içinde yaşandı. Bu, İsrail'in ilk tercihi olmayacaktır. İsrail Suriye'de kaosu tetikleyebileceğinin farkına varabilir ama bu, kaosu en başta onun başlatıp başlatmadığına bağlı, o zaman başka liderlere de şans verilmeli."

Mansur, son günlerde aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu yüzlerce Suriyeli Dürzi'nin, Suriye güvenlik güçleri tarafından desteklendiği iddia edilen ve aralarında yabancı ve yerel milislerin de bulunduğu Bedevi aşiretleri tarafından öldürüldüğüne dair haberler üzerine İsrail askeri müdahalesi çağrısında bulunan İsrail Dürzi toplumunun önde gelen isimleri arasında yer alıyor.

Şam'ın Dürzilerin çoğunlukta olduğu güney banliyölerinde şubat ayında Suriye güçleri ve milisler arasında yaşanan kanlı çatışmalar, Netanyahu'nun bu azınlığın kaderiyle ilgili ilk büyük tehditlerini savurmasına yol açtı. Nisan ayında yeniden su yüzüne çıkan şiddet, İsrail'in daha sert uyarılarına neden oldu ve mayıs ayında bir süreliğine yatışmış gibi görünse de son günlerde yeniden su yüzüne çıktı. İsrailli yetkililer böylece, ülkelerini bölgedeki azınlık haklarının koruyucusu olarak gösterme fırsatını yakaladı.

İsrail'in ABD Büyükelçiliği'nde diplomat olarak görev yapan Sevsen Natur Hassun, dün Newsweek'te yayınlanan yazısında, “Suriye sınırının tamamen silahsızlandırılmasını sağlayarak, ortak değerlerimiz ve azınlık gruplarının korunması için hareket ederek, rejimin Dürzilere zarar vermesini engellemeye kararlıyız. Herkes bilmelidir ki, Suriye Dürzileri, Arap çoğunluklu bölgede, çoğulculuğun ve azınlık çeşitliliğinin son sembolüdür” ifadelerini kullandı.

Eş Şara, Dürzileri korumanın hükümeti için bir “öncelik” olduğunu açıkladı ve İsrail'i “Suriye'yi savaşa ve bölünmeye sürüklemeye çalışmakla” suçladı.

Mansur şöyle devam etti: "İsrail, Suriye'nin güneyinin Lübnan ya da Gazze'ye dönüşmesine izin veremez. Harekete geçmek için çok uzun süre tereddüt ettiğimiz o yerlerden çok acı bir ders aldık. Çok uzun süre bekledik ve çok yüksek bir bedel ödedik. Dolayısıyla İsrail'in şu anki ruh hali, 7 Ekim 2023'teki Hamas saldırısı senaryosunun tekrarlanmasını önlemek için elimizden gelen her şeyi yapmaktır."

Bu strateji, Netanyahu'nun dünkü konuşmasında da vurguladığı gibi, Şam'dan Golan Tepelerine kadar Suriye'nin güneyinde, Suveyda'yı da içine alan bir “tampon bölge” kurulmasını içeriyor.

Mansur, “Şara güneydeki Dürzilerin haklarını savunmayı taahhüt etmezse, iç savaşın ilk yıllarında kuzeydoğuda kurulan ABD destekli Kürt güçlerine benzer fiili bir özerk bölgenin oluşturulmasıyla karşı karşıya kalabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mansur, “Dürzilere özerklik verilmesi İsrail'in Suriye'nin güneyinde istikrarı sağlamasına yardımcı olacaktır ki, bence bu herkes için faydalı olacaktır. Bu İsrail için de iyi, Dürziler için de iyi. Şam hükümeti ülkeyi birleştirmenin önemini anlamazsa, izlediği politikanın bedeli bu olacaktır" şeklinde görüşünü dile getirdi.

Görsel kaldırıldı.ABD Başkanı Donald Trump ile Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara arasında Riyad'da görüşme (Arşiv-AP)

ABD, İsrail'in son saldırılarına desteğini çekmenin yanı sıra, Suriye'nin birliğini ve toprak bütünlüğünü de savundu ki bu mesaj, Beyaz Saray'ın Kürt müttefiki Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) merkezi hükümete entegre olmasını öngören ve şu anda durmuş olan anlaşmanın müzakere edilmesindeki rolüyle pekiştirildi.

Şarku'l Avsat'ın edindiği bilgiye göre Trump Netanyahu'ya yakın dururken, ABD lideri aynı zamanda mayıs ayında kendisini Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırmaya ikna ettiği belirtilen Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de yakın ilişkiler kurdu.

Erdoğan dün yapılan kabine toplantısında, Suriye'nin bölünmesine yönelik iddiaları sert bir dille eleştirerek şunları söyledi: "Suriye'nin bölünmesine dün de razı olmadık, bugün de yarın da asla razı olmayacağız. Ülkenin toprak bütünlüğü pahasına Suriye'nin güneyi ile kuzeyi arasında bir koridor oluşturmayı hayal edenler asla amaçlarına ulaşamayacaklar."

"Suriyeli kardeşlerimizle dayanışma içinde bunlara engel olacağız ama İsrail ile soruna bulaşanlar er ya da geç büyük bir hesap hatası yaptıklarını anlayacaklardır."