Uzmanlar, Hindistan'ı Çin'i dengelemek için bölgesel güçlerle ilişkilerini gözden geçirmeye çağırdı

AA
AA
TT

Uzmanlar, Hindistan'ı Çin'i dengelemek için bölgesel güçlerle ilişkilerini gözden geçirmeye çağırdı

AA
AA

Hindistan'da alanında uzman isimler, Başbakan Narendra Modi hükümetini, ülkenin dış güvenlik politikasında en önemli sorun olarak gördüğü Çin'e karşı bölgesel aktörlerle çalışmaya çağırdı.
Hindistan'ın önde gelen düşünce kuruluşlarından Politika Araştırmaları Merkezi (CPR) tarafından yayımlanan raporda, Hint yönetiminin dış politika yönelimleri ile ilgili uzman görüşlerine yer verildi.
Aralarında eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Shiv Shankar Menon ve eski Dışişleri Bakanı Shyam Saran'ın da olduğu uzmanlar, "Hindistan'ın Güce Giden Yolu: Sürüklenen Dünyada Strateji" başlıklı politika raporu yayımladı.
Raporda, "Kıtasal bir jeopolitik strateji oluşturmak, eski endişelerimizin bazılarını örneğin Türkiye'nin Pakistan ile ilişkilerini, bir kenara bırakmak anlamına geliyorsa, o zaman bunu yapmaya hazır olmalıyız." ifadesine yer verildi.
Mayıs 2020'de hazırlanmaya başlanan rapor, geçen ay tamamlandı.
Ekonomist Ajit Ranade'nin yanı sıra Sunil Khilnani ve Srinath Raghavan gibi ünlü tarihçilerin fikirlerine de verilen raporda, hükümetten İran ve Türkiye ile ilişkileri üzerinden Afganistan ve Orta Asya'da daha aktif rol arayışına girmesi istendi.
Uzmanlar, bu arayışın yalnızca Hindistan'ın bölgeyle entegrasyonu için değil aynı zamanda Çin'in Orta Asya'daki büyüyen varlığına karşılık vermek için de önemli olduğuna işaret etti.
Hindistan'ın ülke içinde liberal demokratik bir politikayı sürdürme kabiliyetinin, kendisini Çin'e karşı dengeleyici bir güç olarak ortaya koyma kabiliyeti ve güvenilirliği açısından çok önemli olacağını belirten uzmanlar, demokratik değerlerin ve insan haklarının korunmasının önemini vurguladı.

İç siyasetteki çoğunlukçu yaklaşım dış politikayı kötü etkiliyor
Uzmanlar, ülkenin çeşitli bölgelerinden bildirilen toplumsal şiddet olaylarına atıfta bulunarak, siyasi kutuplaşma ve çoğunlukçu anlayışın Hindistan'ı kötü etkilediğini belirtti.
Uzmanlar, iç siyasetteki gelişmelerin Bangladeş ile ilişkilerin baltalanmasına yol açtığını ve Nepal'in, ortak Hindu mirasının iki ülke ilişkilerindeki gerginliklerin üstesinden gelmeye yardımcı olacağına dair inancını kaybettiğini söyledi.
Hindistan'ın, bölgede yalnız kalma tehlikesi ile karşı karşıya olduğuna dikkat çekilen raporda, "Dış politikayı iç politikaya bağlama eğilimleri devam ederse, Hindistan kendisini, bağımsızlıktan bu yana herhangi bir zamanda olmadığı kadar izole ve zor durumda bulacak." değerlendirmesi yapıldı.
Uzmanlar ayrıca Pakistan ile ilişkilerin etkin şekilde yönetilmesi çağrısında bulundu. Ancak Pakistan'ın ülkedeki çoğunlukçu siyasetin bir parçası olarak kalması durumunda, ilişkilerin canlandırılmasının mümkün olmayacağı vurgulandı.
Öte yandan komşularla ilişkilerin iç siyaset söylemlerini şekillendirmek için kullanılmasının ülkenin stratejik hedeflerine zarar vereceğine dikkat çekildi.
İç siyasetin ve ideolojik faktörlerin başta Bangladeş olmak üzere, Nepal ve Pakistan ile ilişkileri olumsuz etkilediğini ifade eden uzmanlar, dış politikada bu yönelimin durdurulmasını istedi.

SAARC'ı göz ardı etmek Hindistan'a zarar veriyor
Uzmanlar, ayrıca Hindistan'ın Pakistan'ı izole etmek amacıyla Güney Asya Bölgesel İşbirliği Örgütü’nü (SAARC) göz ardı etmesine ilişkin, “Yeni Delhi SAARC'yi yok saymaya devam ederse, diğer ülkelerin örgüte bağlı kalmaları ve Hindistan olmadan ilerlemeleri durumunda belirgin bir tehlike var. Bu, Çin'in Hindistan’ın olmadığı bir SAARC'ye katılmaya davet edilmesine kapı aralayabilir.” değerlendirmesi yaptı.
Hindistan Asya'da önemli bir denge gücü olarak görülse de ABD ve Çin'in bazı küresel konularda iş birliği yapmasının Yeni Delhi'nin bölgesel nüfuzunu sınırlandıracağı kaydedildi.
Küresel ekonominin ağırlık merkezinin Trans-Atlantik'ten Trans-Pasifik'e kaydığını hatırlatan uzmanlar, jeopolitik dönüşümlerin, Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelere stratejik özerkliklerini genişletme fırsatları yarattığı kadar risklerle de dolu olduğunu vurguladı.
Hindistan'a, Asya-Pasifik ülkeleri arasında bir serbest ticareti öngören Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması’na (RCEP) yeniden katılmasını ve Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği’ne (APEC) üye olmasını tavsiye eden uzmanlar, Hindistan-ABD iş birliğinin de iki ülkenin artan içe dönüş eğilimleri ile sınırlı kalacağı görüşünde.



Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.


Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
TT

Beyaz Saray, Trump'ın sağ elindeki bandajı "çok sayıda el sıkışması" ile gerekçelendiriyor

Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)
Trump, morluğa makyaj yapıyor (Arşiv- Reuters)

Beyaz Saray dün, ABD başkanının günlerdir sağ elinde taşıdığı bandajı, yaptığı sayısız tokalaşmaya işaret ederek bir kez daha haklı çıkarmaya çalıştı.

Beyaz Saray sözcüsü Karoline Leavitt dün, "Bununla ilgili size zaten bir açıklama yaptık" dedi. Leavitt'in açıklaması, son zamanlarda ortaya çıkan bandajlarla ilgili bir soruya yanıt olarak geldi. "Başkan sürekli insanlarla el sıkışıyor," diyen Leavitt, birkaç ay önce başkan şişmiş sağ eliyle görüldüğünde yapılan açıklamayı yineledi.

Leavitt ayrıca, "Kalp damar hastalığına karşı önleyici tedavi olarak her gün aspirin de alıyor" diyerek, "bu da gördüğünüz morluklara katkıda bulunmuş olabilir." Beyaz Saray, örneğin pazar günü Washington'daki bir etkinlik sırasında 79 yaşındaki Trump'ın taktığı bandajlar görülmeden önce de bu açıklamayı yapmıştı.

ABD'nin en yaşlı seçilmiş başkanı olan Trump için sağlık hassas bir konu. Demokrat selefi Joe Biden'ı bunama hastalığından muzdarip olmakla ve bu nedenle yönetmeye uygun olmamakla suçladı.

Trump, salı akşamı Truth Social’deki hesabından yaptığı öfkeli paylaşımda, sağlığıyla ilgili medya haberlerini "kışkırtıcı ve muhtemelen vatana ihanet" olarak nitelendirdi.

Trump'ın sağlığı, bir dizi etkinlikte uyanık kalmakta zorlandığı görülmesinin yanı sıra, ekim ayında ek tıbbi testlerin bir parçası olarak MR çektirmesiyle de mercek altına alındı.


Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
TT

Hegseth ve Japon mevkidaşı: Çin'in eylemleri bölgesel barışa hizmet etmiyor

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth (Reuters)

Tokyo bugün yaptığı açıklamada, Japonya Savunma Bakanı Shinjiro Koizumi ve Amerikalı mevkidaşı Pete Higseth'in bölgedeki güvenlik konusunu görüşmek üzere yaptıkları telefon görüşmesinde, Çin'in son eylemlerinin "bölgesel barışın sağlanmasına yardımcı olmadığı" konusunda mutabık kaldıklarını duyurdu.

Japonya Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, iki bakanın "6 Aralık'ta Çin askeri savaş uçakları tarafından Japonya Öz Savunma Kuvvetleri uçaklarının hedef alındığı radar kilitleme olayı da dahil olmak üzere, Hint-Pasifik bölgesindeki kötüleşen ciddi güvenlik durumu hakkında samimi görüş alışverişinde bulunduğunu" belirtti.

Açıklamada, Başbakan Sanae Takaichi'nin geçen ay Tayvan hakkındaki açıklamalarının ardından Japonya ve Çin arasında yaşanan anlaşmazlık ortamında, iki bakanın "Çin'in eylemlerinin bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunmadığı gerekçesiyle, bölgesel gerilimleri tırmandırabilecek her türlü eylemden ciddi endişe duyduklarını" ifade ettikleri belirtildi.