Yemen: Arap Koalisyonu 40 operasyonda 180 Husi militanını etkisiz hale getirdi

Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun operasyonlarında 180 Husi militanını etkisiz hale getirilirken, Husilere ait 10 askeri araç da imha edildi.

Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonunun savaş uçakları (AFP)
Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonunun savaş uçakları (AFP)
TT

Yemen: Arap Koalisyonu 40 operasyonda 180 Husi militanını etkisiz hale getirdi

Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonunun savaş uçakları (AFP)
Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonunun savaş uçakları (AFP)

Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nun, Marib'in güneyindeki Abdiya ilçesinde son 24 saat içinde düzenlediği 40 operasyonda 180 Husi militanını etkisiz hale getirilirken, Husilere ait 10 askeri araç da imha edildi.  Koalisyon, “Milisler uzlaşmaya yanaşmıyorlar. Köy ve kasabalardaki sivillerin hayatlarını füze ve kuşatmalarla tehdit etmeye devam ederek uluslararası insan hakları yasalarını görmezden gelmeye devam ediyorlar” açıklamasında bulundu.
Yaklaşık 25 gündür Abdiya’yı kuşatmış olan ve köyleri çeşitli tipte ağır silah ve füzelerle sürekli bombardımana tabi tutan İran destekli Husi milisleri, dün (Cuma) Abdiya ilçe merkezine baskın yaparak bölge sakinlerinin evlerini havaya uçurmaya başladı.
Bu gelişmeler, Birleşmiş Milletler Yemen temsilcisi Abdullah el-Saadi’nin BM Yemen elçisi Grundberg'in göreve başlamasından bu yana verdiği ikinci brifing sırasında meşru Yemen hükümetinin barış seçeneğine olan bağlılığını ve Grundberg’in çabalarına destek verdiğini belirtmesinden sonra gerçekleşti.
Şarku'l Avsat'a konuşan saha kaynaklarına göre, milisler, Abdiya ilçe merkezini kontrol altına aldıktan sonra Yemen ordusunun merhum komutanı Abdurrab el-Şedadi'nin Abdiya ilçe merkezindeki evini havaya uçurdu. Yüzlerce ailenin başka bölgelere göç etmesine sebep olan milisler, aynı istismar faaliyetlerini ilçe merkezinde ikamet eden 35 bin kişiye de uygulamayı planlıyor.
Kaynaklara göre, yüzlerce milisin 24 saat boyunca her yönden ilçe merkezine kesintisiz saldırılar düzenlemesi, kabile direniş unsurlarının Abdiya ilçe merkezinden çekilmesine neden oldu.
Abdiya’nın Husi milislerinin eline geçmesi, güney Marib'in diğer bölgelerinde, özellikle de ordu ve kabile direniş unsurlarının şiddetli direnişi karşısında milislerin saldırılarını yoğunlaştırdıkları Cuba ve Cebel Murad bölgelerinde tehlike seviyesini en üst düzeye çıkaracaktır.
Güvenlik Konseyi'nin Yemen temsilcisi Abdullah el-Saadi, Yemen hükümetinin barış seçeneğini benimseme ve savaşı sona erdirme konusundaki kararlılığını yineledi. Körfez girişiminin yürütme mekanizmasının düzenlediği kapsamlı ulusal diyalog konferansının sonuçlarına ve BMGK’nin 2216 sayılı kararına uygun olarak Yemen’de siyasi çözüme dayalı adil ve sürdürülebilir bir barışa ulaşmak için BM Yemen elçisi Hans Grundberg’in çabalarının devam etmesini umduğunu ifade etti.
El-Saadi, Güvenlik Konseyi huzurunda yaptığı konuşmada, geçtiğimiz dönem içinde meşru Yemen hükümetinin barışı tesis etmek için çaba gösterdiğini ve çatışmayı sona erdirmek için birçok taviz verdiğini, ancak Husi milislerinin tüm girişimleri ve önerileri reddettiğini söyledi. Husi milislerinin Yemen hükümetinin iş birliği ve açıklığına sadece bu amaçsız savaşı devam ettirerek yanıt verdiklerini belirten el-Saadi, milislerin, sivillerin evlerini ve evlerinden edilmiş insanların kamplarını yıkmaya, SİHA’lar, balistik füzeler ve keskin nişancılarla kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere sivilleri hedef almaya devam ettiklerini ifade etti.
Abdiya sakinlerinin durumunu anlatırken Husi milislerinin işlediği suçlara da değinen el-Saadi, bölge sakinlerinin yiyecek, su, ilaç ve bebek mamasına ulaşımının engellediğini belirtti. Saadi, Husi milisler bölgeye yönelik kuşatma, terör saldırısı ve soykırım uygulandığını belirtti.
Yemen topraklarındaki Husi geriliminin yanı sıra Husilerin Suudi Arabistan topraklarına düzenlediği saldırılara da değinen Yemenli temsilci, “Husilerin bu davranışları, bize niyetlerini, barış değil savaş istediklerini, İran’ın bölgedeki yayılma politikasını uygulamak için Yemen’i yok etmek ve Yemenlileri ortadan kaldırmaya çalıştıklarını gösteriyor. Milisler, silahlar ve şiddet ile barışın gelmeyeceğini, aksine daha fazla kurban ve daha fazla intikama sebep olacak yeni çatışma ve savaş döngülerinin doğacağını anlamıyorlar” dedi.
El-Saadi, uluslararası toplumu bu suçlar karşısında sessizliğini bozmaya, Husi küstahlığına son vermeye, dökülen kanı ve yıkımı durdurmaya, insani yardımın erişimini sağlamaya, Husi darbecilerine ve destekçilerine kararlı bir baskı uygulamaya ve Güvenlik Konseyi’nin Yemenle ilgili kararını uygulamaya çağırdı.
Yemen'in Birleşmiş Milletler temsilcisi, Husilerin suçlarının ve ihlallerinin, uluslararası topluma “Husilerin barışa inanmadıklarını, yalnızca savaş, yıkım ve kan bataklığında yaşayabileceklerini” gösteren bir mesaj olduğunu ifade etti.
El-Saadi, Kızıldeniz'de Husiler tarafından terk edilen ve patlama tehdidiyle karşı karşıya olan petrol tankerinin (Safir) yarattığı felaket tehlikesine ilişkin uyarısını yenileyerek, "Maalesef Husiler tankeri uluslararası topluma şantaj yapmak için bir kart olarak kullanma yöntemlerini değiştirmediler” dedi. Hükümetinin, Yemen'i ve dünyayı Safir tankerinin yarattığı tehlikeden kurtaracak her türlü çabaya katkıda bulunmaya hazır olduğunu belirtti.
El-Saadi, Husilere yeni çözüm yolları sunma tuzağına düşülmemesi gerektiğini, bunun ancak konuyu daha uzun yıllar sürdüreceğini ve Husilerin şantaj yapmasına imkân vereceğini ifade etti. Güvenlik Konseyi'ni konuyu çözüme kavuşturmak için baskı milislere yapmaya ve çok geç olmadan gerekli değerlendirme ve onarımları yapmak için BM teknik ekibinin tankere ulaşımını sağlamaya çağırdı.
Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg ise verdiği brifingde, savaşan Yemenli taraflar arasında arzu ettikleri "acil siyasi görüşmeler"in başlaması için tarafları ön şartlar koşmamaya davet etti. Ma'rib ve çevresindeki duruma değinen Grundberg, İran destekli Husi grubunun Abdiya bölgesinde uyguladığı kuşatmanın “tehlikeli bir hal” aldığı yönünde uyarılarda bulundu.
Grundberg, "İstisnasız tüm Yemenliler, savaşın sona ermesi gerektiğini vurguluyorlar. Bunun yanı sıra ekonominin istikrara kavuşturulması, temel hizmetlerin sağlanabilmesi ve ülke içinde ve dışında hareket özgürlüğünün kolaylaştırılması gibi ekonomik ve insani ihtiyaçların ele alınmasını istiyorlar” dedi.



Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

TT

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Amerikan yönetimi Sudan’daki çatışmanın taraflarına ülkedeki savaşı durdurmaya yönelik bir yol haritasını kabul ettirmeye çalışırken, ABD ve Sudanlı kaynaklar, Port Sudan yönetiminin Rusya’dan silah desteği almak için Moskova ile temas kurduğunu bildirdi. Kaynaklara göre Port Sudan, gelişmiş silahlar karşılığında Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma imkânı ve maden ile altın yatırımları teklif etti. Bu durum, Sudan’daki savaşın, küresel ölçekte kritik öneme sahip deniz geçişlerinden birinde, ABD baskıları ile Rusya’nın cazip teklifleri arasında daha geniş bir güç mücadelesine dönüşmesi riskini artırıyor.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak, ABD’nin Sudan’da ateşkes için hazırladığı yeni öneriye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıktı. Teklifin, İslamcı akım ve Müslüman Kardeşler’i dışarıda bırakan, askeri, insani ve siyasi alanları kapsayan üç paralel yol haritası içerdiği belirtildi.

Rusya için deniz üssü ve altın

ABD’nin yoğun diplomatik girişimleri sürerken, Wall Street Journal dün yayımladığı haberinde, geçici başkent olarak Port Sudan’ı kullanan hükümetin Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma ve maden ile altın alanlarında yatırım yapma teklifinde bulunduğunu aktardı. Habere göre bu teklif, Sudan ordusunun Rusya’dan gelişmiş silahlarla yeniden donatılması karşılığında yapıldı.

fvbg
Kızıldeniz'deki Port Sudan limanı (Getty Images)

Gazetenin adını vermediği Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Sudan’ın Rusya’ya ilettiği teklif, 25 yıllık bir anlaşmayı kapsıyor. Buna göre Rusya, Port Sudan Limanı’nda veya Kızıldeniz kıyısındaki başka bir deniz tesisinde, aralarında nükleer güçle çalışan savaş gemilerinin de bulunduğu dört deniz unsurunu ve en fazla 300 askeri konuşlandırabilecek.

Amerikan gazetesi, böyle bir üssün Rusya’ya Süveyş Kanalı üzerinden geçen ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan deniz hattını izleme imkânı vereceğine dikkat çekti.

ABD uyarısı

Gazete ayrıca, üst düzey bir ABD yetkilisinin, Port Sudan ya da Libya’da kurulacak bir Rus askeri üssünün Moskova’nın güç kullanma kapasitesini artırabileceği ve daha az kısıtlamayla hareket etmesine yol açabileceği uyarısında bulunduğunu aktardı. Emekli Tümgeneral Mark Hicks’in değerlendirmesine göre ise böyle bir deniz üssü, Rusya’nın uluslararası konumunu güçlendirecek ve bölgedeki nüfuz alanını genişletecek.

fv
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Bu gelişme, Port Sudan’daki askeri yönetimin yeni silah kaynakları arayışını sürdürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. Gazetenin adını açıklamadığı bir Sudanlı yetkili, ülkenin gelişmiş silah sistemlerine ve hava savunma kapasitesine ihtiyaç duyduğunu, ancak bu tür bir anlaşmanın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile sorun yaratabileceğini belirtti.

Gazetenin değerlendirmesine göre Washington, savaşı durduracak ve sivil yönetime geçiş sürecini başlatacak bir yol haritasına odaklanırken, Port Sudan yönetimi ise Rusya ile yakınlaşmanın getireceği askeri ve ekonomik kazanımları önceliklendiriyor.

Ateşkes ve uluslararası mekanizma

Bu çerçevede, ABD’nin Sudan’da ateşkese yönelik yeni önerisine ilişkin ayrıntılar da ortaya çıkmaya devam ediyor. Al Arabiya’ya konuşan kaynaklar, teklifin askeri, insani ve siyasi başlıklardan oluşan üç paralel süreci kapsadığını ve İslamcı akım ile Müslüman Kardeşler’in bu süreç dışında tutulduğunu aktardı.

Mısır kaynaklarına dayandırılan habere göre, askeri başlık, ülke genelinde kapsamlı bir ateşkesi öngörüyor. Buna göre ateşkesten sonra geniş ölçekli bir insani operasyon başlatılacak, yardım kuruluşlarının erişimi sağlanacak ve temel hizmetler yeniden tesis edilecek. Ayrıca ateşkesi denetlemek üzere, sahada gözetim mekanizmalarına sahip bir uluslararası komite kurulması planlanıyor. Bu komite, insani koridorların güvenliğini sağlamak, sivilleri korumak ve olası ihlalleri takip etmekle görevlendirilecek.

cdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Başdanışmanı Massad Boulos (AFP)

İnsani sürecin başarısı, ateşkesin kalıcılığına ve yardımın ülke geneline etkin biçimde ulaşmasına bağlanıyor. Buna göre sağlam bir ateşkes, insani operasyonların başlaması için temel koşul olacak; bu da yardım ekiplerinin erişimini kolaylaştırarak yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin güvenli dönüşü için gerekli ortamın hazırlanmasına katkı sağlayacak.

Siyasi sürece ilişkin öneri ise eski rejim mensupları ve İslamcılar hariç, sivil güçlerin öncülüğünde bir geçiş süreci öngörüyor. Bu süreç, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) ateşkese onay vermesiyle eş zamanlı olarak başlayacak ve savaşın sonlandırılmasına giden yolun ilk adımını oluşturacak.

Askeri alanda kapsamlı reform

Yol haritası ayrıca kapsamlı bir askeri reform sürecini de içeriyor. Buna göre Sudan İslami Hareketi ve Müslüman Kardeşler çizgisine yakın isimlerin ordu ve güvenlik kurumlarından çıkarılması, silahlı grupların entegrasyonu ve iki tarafla birlikte savaşan milis yapılanmalarının tasfiyesi planlanıyor. Amaç, sivil otoriteye tabi, birleşik ve profesyonel bir ordu ile yeniden yapılandırılmış güvenlik kurumları oluşturmak. Bu süreçte karar merciinin ordu veya HDK olmayacağı özellikle vurgulanıyor.

Öte yandan, eylül ayında ABD’li arabulucu Massad Boulos tarafından sunulan planın, Sudan hükümeti ile HDK temsilcilerine ateşkes ve kapsamlı bir insani süreç önerdiği biliniyor. Ancak Boulos 25 Kasım’da her iki tarafın da plana henüz onay vermediğini açıklamıştı.

Boulos o dönemde yaptığı açıklamada, tarafların ateşkesi ‘ön koşul olmadan’ kabul etmesinin önemine dikkat çekmiş; bunun can kayıplarını azaltmak, siyasi sürecin yeniden başlamasını sağlamak ve ülkenin sivil yönetime geçişi için gerekli koşulları oluşturmak açısından kritik olduğunu ifade etmişti.


Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.


İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.