NASA'nın 12 yıl sürecek yeni uzay görevine sayılı saatler kaldı: İşte tüm bilinenler

8 göktaşına yakın geçiş yapması hedeflenen Lucy, uzay ajansının en uzun erİmli görevlerinden biri olacak (NASA)
8 göktaşına yakın geçiş yapması hedeflenen Lucy, uzay ajansının en uzun erİmli görevlerinden biri olacak (NASA)
TT

NASA'nın 12 yıl sürecek yeni uzay görevine sayılı saatler kaldı: İşte tüm bilinenler

8 göktaşına yakın geçiş yapması hedeflenen Lucy, uzay ajansının en uzun erİmli görevlerinden biri olacak (NASA)
8 göktaşına yakın geçiş yapması hedeflenen Lucy, uzay ajansının en uzun erİmli görevlerinden biri olacak (NASA)

NASA, Jüpiter’in çevresinde yer alan asteroitleri incelemek için bugün yeni bir uzay aracı fırlatıyor.
Lucy isimli uzay aracı, kamuoyunun ilgisini üzerine çekiyor. Göreve sayılı günler kala uzmanların katılımıyla halka açık çeşitli etkinlikler düzenlenmeye başlıyor.
Tam 12 yıl sürmesi planlanan göreve dair ayrıntılar da giderek netleşiyor. İşte Lucy görevi ve tüm bilinenler…

Fırlatma canlı yayımlanacak
Gaz devi Jüpiter’in yörüngesini paylaşan Truva asteroitlerini incelemek üzere 12 yıllık bir göreve çıkacak Lucy uzay aracı, Florida'daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu'ndan fırlatılacak.
Atlas V roketiyle gerçekleşecek fırlatmanın Türkiye saatiyle 12.30’da yapılması planlanıyor.
Öte yandan NASA hava durumundaki olası değişiklikler vb. koşullara göre bu saatin değişebileceğini belirtiyor.
Fırlatma, NASA’nın internet sitesinden, sosyal medya kanallarından ve Space.com üzerinden canlı yayımlanacak. Yayın, fırlatmadan yarım saat önce başlayacak.
Öte yandan NASA, gezegenbilimcilerin ve mühendislerin katılımıyla görevle ilgili bilgilerin paylaşıldığı çeşitli etkinlikler düzenliyor.
Bu etkinliklerin de aynı kanallardan canlı yayımlanacağını belirten uzay ajansı, fırlatmaya sahne arkasından katılmak ve ekip üyeleriyle gerçek zamanlı sohbet etmek isteyenlerin Eventbrite internet sitesinden ücretsiz kayıt olabileceklerini bildirdi.

Uzay aracı hangi asteroitleri ziyaret edecek?
NASA’dan gelen açıklamada "12 yıllık görevi boyunca Lucy, rekor sayıda asteroit keşfedecek" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada uzay aracının Mars ve Jüpiter arasında kalan Ana Kuşak’ta yer alan bir göktaşının ve Truva kuşağında yer alan 7 göktaşının yakınından geçeceği belirtildi.
Söz konusu görev için farklı özellikler taşıyan asteoritler seçildi. Bu göktaşları arasında C tipi (kondrit, kil ve silikattan yapılmış yaygın asteroitler), D tipi (organik moleküller açısından zengin asteroitler) ve P tipi (organikler açısından zengin olduğu düşünülen ve Dünya’da örneği bulunmayan asteroitler) diye sınıflandırılan göktaşları yer aldı.
Lucy, bu bölgelerdeki asteroitleri ziyaret eden ilk uzay aracı olacak. NASA yetkilileri, "Lucy bize gezegenleri oluşturan ilkel cisimlerin çeşitliliğini ilk kez gösterecek" diye konuştu.

"Lucy gökyüzünde elmaslarla"
Uzay aracı ismini insanın kalıntıları bulunan en eski atasından alıyor. 1974'te bugünkü Etiyopya'da bulunan ve yaklaşık 3,2 milyon yıl önce yaşadığı düşünülen primat Lucy, Australopithecus afarensis türünden yetişkin bir dişiydi.
Söz konusu primat da ismini The Beatles'ın "Lucy in the Sky with Diamonds (Lucy Gökyüzünde Elmaslarla)" sözlerini içeren 1967 tarihli ünlü şarkısından almıştı.

Lucy görevinin amacı ne?
NASA yetkilileri uzay aracının Güneş Sistemi’nin doğuşuna dair önemli bilgiler sağlayacağını umuyor. İşte bu nedenle araç, insanlığın doğuşuna dair eşsiz bilgiler sağlayan primat Lucy’yle aynı ismi paylaşıyor.
Görev ekibine liderlik eden Harold Levison, "Bu asteroitler, dev gezegenlerin nasıl oluştuğunu ve Güneş Sistemi’nin nasıl geliştiğini anlamamızı sağlayacak" diyor ve ekliyor:
"Bu bilimsel değeri açısından göktaşları, gerçekten gökyüzündeki elmaslar gibi."
Lucy'nin uzun yolculuğu onu en az 8 farklı asteroide götürürken uzay aracı Dünya’nın yer çekimi kuvvetinden de yararlanacak. Bu amaçla Güneş Sistemi’nin dış kısmına varmadan önce ve sonra birçok kez Dünya’nın yakınından geçecek. 
Bu rota, uzay aracını türünün ilk örneği kılıyor. Zira Lucy, Güneş Sistemi’nin dışından Dünya'ya uçacak ilk uzay aracı olacak.
Independent Türkçe, Space, NASA



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT