عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ni suçlayan Şii ikilisi, Caca’nın cezalandırılmasını talep ediyor

Lübnan Ordusu İstihbarat Müdürlüğü çatışmaları soruşturmaya devam ediyor. 19 kişi gözaltına alındı.

Beyrut’un güney banliyösünde önceki gün bir Hizbullah unsuru için düzenlenen cenaze töreni (DPA)
Beyrut’un güney banliyösünde önceki gün bir Hizbullah unsuru için düzenlenen cenaze töreni (DPA)
    Beyrut / Nezir Rıza
TT
TT

Lübnan Kuvvetleri Partisi’ni suçlayan Şii ikilisi, Caca’nın cezalandırılmasını talep ediyor

Beyrut’un güney banliyösünde önceki gün bir Hizbullah unsuru için düzenlenen cenaze töreni (DPA)
Beyrut’un güney banliyösünde önceki gün bir Hizbullah unsuru için düzenlenen cenaze töreni (DPA)

Tayyune’de perşembe günü meydana gelen olaylar ülkedeki iç bölünmeyi derinleştirdi ve çatışmalara karışma noktasında Hizbullah ile Lübnan Kuvvetleri Partisi arasında karşılıklı suçlamaların dozunu artırdı. Lübnan Ordusu İstihbarat Müdürlüğü soruşturmalarına devam ederken, şu ana kadar 19 şüpheliyi gözaltına aldı.
Güvenlik kaynaklarını, 19 zanlıdan 17’sinin çatışmalara sahne olan Şiyah ve Ayn er-Rumman’e nüfusuna kayıtlı olduğunu bildirdi. Diğer 2 zanlı ise Suriye uyruklu. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, gözaltındaki kişilerin ifadelerinin alındığını ve şu ana kadar şüpheli konumda olduklarını belirterek, soruşturmaların seyrine göre gözaltına alınan kişilerin sayısının artabileceğine dikkat çekti.
Lübnan Ordusu İstihbarat Müdürlüğü, perşembe günü Beyrut’un Tayyune bölgesinde meydana gelen ve makineli ve keskin nişancı tüfeklerinin kullanıldığı çatışmaların sonucunda 7 kişinin hayatını kaybettiği olayların soruşturmasını resmi olarak üstlendi. Askeri Mahkeme’deki hükümet komiseri soruşturma sürecini doğrudan denetliyor. Komiser önceki gün (cuma) olay yerinde incelemelerde bulunarak Ordu İstihbarat Müdürlüğü’nü soruşturmayla görevlendirdi. Müdürlük Komiser’in gözetiminde süreci takip ederek dosyayla bağlantılı tüm hukuki önlemleri aldı.
Kaynakların aktardığına göre İstihbarat Müdürlüğü, bu ‘hassas ve titiz’ davayla ilgili tüm delilleri toplamaya çalışıyor. Bu kapsamda ateşin açıldığı kaynağı ve ateş açanları tespit etmek için çabalıyor. Kaynaklar, “müfettişler zahmetli bir çaba göstererek titiz ve farklı detayları inceliyorlar” dedi. Cuma günü başlayan soruşturmanın tüm detaylarının incelenmesi için “zamana ihtiyaç olduğunu” söyleyen kaynaklar, güvenlik çalışması kapsamında diğer güvenlik birimleriyle işbirliği içinde kamera ve video kayıtları yedeklenerek ve yaralılar ile çevredeki insanların ifadelerine başvurarak delil toplandığına etti. Kaynaklara göre, yetkililer henüz soruşturmaların birinci aşamasında bulunuyor.
Öte yandan, Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin olaylara dahil olmasının ardından Hizbullah ve Lübnan Kuvvetleri Partisi arasında karşılıklı suçlamaların dozu arttı. Hizbullah Milletvekili Hüseyin el-Hac Hasan, dün yaptığı açıklamada, Lübnan Kuvvetleri Partisi’ni Tayyune’deki olaylara karışmakla suçladı. Parti’ye ‘hain bir pusu kurma’ suçlaması yönelten Hasan, kurbanların “liderlerinden aldıkları talimatlarla Tayyune pususunun kuran Lübnan Kuvvetleri Partisi’nin keskin nişancıları ve militanları tarafından öldürüldüğünü” söyledi. Hasan, “Lübnan Kuvvetleri Partisi bu kanlı ve hain pusuyla ulaşmaya çalıştığı amaç, ülkeyi fitne ve iç savaşa sürüklemekti” dedi.

Bütün siyasi, parti, askeri, güvenlik ve yargı yetkililerine Parti’nin bu hain pususu karşısında gerekli adımları atma ve pozisyon alma çağrısında bulunan Hasan, katillerin bulunması, tutuklanması, sorumluların tespit edilmesi, hakkın teslim edilmesi, katillere, planlayıcılara ve Parti’nin tepesindeki isme varana kadar kim olursa olsun sorumlulara en ağır cezaların verilmesini talep etti.
Hasan, “Kimse hakkımızı zayi edemez, kanımızı boşa akıtamaz. Biz, cinayetle ve katillerle yüzleşmedeki sorumluluklarını yerine getirmesi için devlet kurumlarının, yargının ve tüm yetkililerin hakemliğine başvuruyoruz” dedi.
Hasan’ın açıklamaları, Hizbullah’ın birçok yöneticisinin Lübnan Kuvvetleri Partisi’ni olayın fitilini ateşlemekle suçlamasının ardından geldi. Lübnan Kuvvetleri Partisi ise olayla bir ilgisi olmadığını yineledi. Parti, açıklamasında, “Ayn er-Rummane halkı kendilerine yapılan saldırıya yanıt verdiler” ifadesini kullandı. Güçlü Cumhuriyet Bloku Milletvekili George Okais, “Hizbullah ve Emel’in birilerine sorumluluk yükleme hakkına sahip değiller. Aksine güvenlik birimlerine güvenmeliler. Biz şu ana kadar, olup bitenleri gören ve sorumluların tespiti için olayı yargıya taşıyan güvenlik birimlerine güveniyoruz. Bunun öncesinde yapılan tüm sorumluluk yüklemeler, bir siyasi suçlamadır. ‘Neca hanımefendi’ ve ‘Caca’nın suçlandığı kilise patlaması’ ile ilgili uydurulan yalanlar siyasi hezeyandır. Meseleleri birbirine karıştırma dönemi bitti. Olan bitenler basın yayın organlarında dolaşan videolarla belgelidir. Lübnan Kuvvetleri Partisi gençlerine yöneltilen her türlü suçlama belgelenmelidir” dedi.
Tayyune suçunun adli soruşturma konusu yapılması çağrısında bulunan Okais, Meclis’in mevcut haliyle bütün insanlar için güvence olduğunu söyledi. Okais, “Videoda militanların kamu alanlarını kırıp döktüğü görülmesine rağmen bütün gözaltılar nasıl Ayn er-Rummane’den olur?” diye sordu.
Lübnan Kuvvetleri Partisi Dış İlişkiler Birimi Başkanı ve eski bakan Richard Kouyoumjian, bir radyo kanalında yaptığı açıklamada, “Eğer hükümet talep ederse Tayyune olayının yargıya taşınmasına muhalefet etmeyeceğiz. Fakat soruşturmanın herkesi -ki bunların başında Ayn er-Rummane’de güvenli bölgelere saldıran kişiler geliyor- kapsaması ve zamansal bağlamın dışına çıkılmaması şartıyla. Biz ilk andan beri soruşturmanın, sokağa inenlerin asıl azmettiricisi olan ve militanları gönderen Hizbullah, Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ve yönetimini kapsamasını talep ettik” dedi.
Kouyoumjian, “Hatta bizim soruşturmaya ihtiyacımız olmadığını bile söyleyebilirim. Çünkü Lübnan ordusu sahada olan biteni tamamen biliyor. Zira ikilinin (Hizbullah ve Emel) militanları mahallelere baskın düzenlemek için orduyu uzaklaştırma girişiminde bulundu. Ordunun elinde kayıtlı görüntüler var. Bu görüntülerde orta ağırlıktaki silahları ve roketleri kimin kullandığı net bir şekilde görülüyor” diye konuştu.
Güçlü Cumhuriyet Bloku Milletvekili İmad Wakim, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “Hizbullah ve arkadaşları neden Lübnan Kuvvetleri Partisi’ni suçlamaya devam ediyor? Dolaylı olarak Yargıç Bitar’ın düşürülmesine karşılık iç savaşla mı tehdit ediyor?” ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan, Kalkınma ve Kurtuluş Bloku Milletvekili Ali Haris, “Tayyune suçu kelimenin tam anlamıyla tarif edilmiş bir suçtur. Özel yetkili savcılar, özellikle barışçıl protestoların üzerine ateş açan ve artık ismen bilinen kişiler hakkında soruşturma ve iddialar için kendiliğinden harekete geçmesi gerekirdi. Bu suçun fonlayıcısı, destekleyicisi ve koruyucusu belli. Şehitlerin kanlarına saygı duyulmalı ve ifade özgürlüğü ile insan hakları yolunda işlenen bu suçun hafife alınmamalı. Söylendiği gibi en azından vatandaşlara ateş açan ve ölümüne yol açan keskin nişancı suçluların sorumlu tutulmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Hizbullah ve Lübnan Kuvvetleri Partisi arasındaki gerginlikle ilgili değerlendirmede bulunan Demokratik Buluşma Bloku Milletvekili Vail Ebu Faur, “İlerici Sosyalist Parti, Liman’daki patlamaya ilişkin davanın şeffaf, adil ve dengeli olmasına ve soruşturmanın Lübnanlılar arasında fitneye sebebiyet vermemesine bağlıdır. Lübnan yıkıma mahkum değildir. Bu, tüm siyasi güçlerin sorumluluğudur” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
TT
TT

Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)

Denise Rahma Fahri

Son zamanlarda, Lübnan'daki yerel medya kuruluşları, İran Devrim Muhafızlarına yakın bir merkez olan Tahran'daki Savunma Çalışmaları Merkezi'nden sızdırıldığı bildirilen bir İran belgesi yayınladı. Belge Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Ulusal Muhafızlara” dönüşmeyi öneriyor ve buna hazır olduğunu ifade ediyor. Belgeye göre, Lübnan Ulusal Muhafızları, “Meçhul Asker Kurumu” bünyesinde bir direniş unsuru ve stratejik yedek kuvvet olarak yer alacak. Belgede belirtildiği üzere, bu “direnişin” sonu değil, silahların devletin elinde olduğu yeni bir dönemin başlangıcı. Hizbullah’a yakın bir kaynak, bu belgeden haberdar olmadığını, şu anda konuya ilişkin belirli bir vizyon bulunmadığını ve meselelerin silah ile ilgili diyaloğun kaderiyle bağlantılı olduğunu belirtse de, Hizbullah liderliği bu belgeyi resmi olarak yalanlamadı. Birçok kişi de belgeyi, Hizbullah'ın silahını korumayı, komutayı Devrim Muhafızları ile sınırlandıran, resmi ordusunun ise sembolik bir rol oynadığı İran modelini benimseyerek, varlığını meşrulaştırmayı amaçlayan öneri ve çözümler için nabız yoklaması olarak değerlendirdi.

frgty
İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor (AFP)

Diğer Seçenek Hareketi'nin lideri Alfred Madi, bu belge hakkında ilk konuşan kişi oldu. Madi, Cumhurbaşkanı Joseph Avnn, Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerini içeren ve Lübnan ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışan komitelerin yanı sıra, Hizbullah’ın talep ettiği garantilerin İran'ın önerisinin ciddiyetini gösterdiğini açıkladı.

Sızdırılan metin

İmza bekleyen bir taslak bildiri olduğu düşünülen İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor. Hizbullah'ın “Ulusal Muhafız”a dönüşmeye hazır olmasını da, caydırıcılık denklemini Lübnan devleti bayrağı altında pekiştirme ve ulusal güçleri halkın ve anayasanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde yeniden konumlandırma taahhüdü çerçevesinde değerlendiriyor.

Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızları'na tamamen dönüştürülmesi sürecinin” başlamasını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor. Belgeye göre Ulusal Muhafızlar, Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı komutasında ve Bakanlar Kurulu ile koordinasyon halinde, ulusal egemenlik çerçevesinde faaliyet gösteren egemen bir halk direniş oluşumudur.

Pratik adımlara gelince, belgede “bu yıl sonuna kadar, elit birlikler, silah depoları ve komuta kontrol merkezleri de dahil olmak üzere, kuzeyden güneye tüm silah ve muharebe kabiliyetlerinin kademeli olarak Lübnan Ulusal Muhafızları'na devredileceği” belirtiliyor. Belgede ayrıca, “daha önce direnişle bağlantılı olan ileri askeri üretim birimlerinin resmen Lübnan devletinin denetimine girdiği ve gizli teknik ve güvenlik raporlarını, en yüksek egemenlik koruması çerçevesinde, Cumhurbaşkanı aracılığıyla Bakanlar Kurulu'na sunduğu” da ifade ediliyor. Bu birimler arasında hassas mühimmat üretimi, savunma sistemleri, insansız hava araçları, füzeler ve uzun menzilli mermilerin geliştirilmesi yer alıyor.

sdfgth
Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Lübnan Ulusal Muhafızları”na dönüşmeyi öneren ve buna hazır olduğunu belirten bir belge yayınlandı (Reuters)

İran'ın önerisi, Lübnan Savunma Bakanlığı'nı, korunan teminatlar dahilinde ve gönüllülere doğrudan maaş ödenmeden, Ulusal Muhafızlar ile ilgili gizli altyapı ve operasyonel görevlerden sorumlu kuruluş olarak belirliyor. Yine öneriye göre Ulusal Muhafızlar, acil durumlarda hızlı karar alma ile ilgili taktiksel nedenlerle bağımsız bir operasyon odası ile birlikte Meçhul Asker Kurumu’na  bir direniş bileşeni ve stratejik yedek olarak dahil edilecek.

İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik Lübnan’ın sonudur

Independent Arabia, bu belgenin Farsçasını aradı ve hatta kendisini hazırladığı söylenen kurumun web sitesini taradı, ancak hiçbir şey bulamadı.

Aynı zamanda, Diğer Seçenek hareketinin lideri Alfred Madi, önerinin sadece medyada çıkan bir haberden ibaret olsa da masum olmadığını vurguluyor. Bu yönde bir dizi adımın atıldığını açıklıyor. Ona göre bu adımların en dikkat çekeni, Hizbullah, Emel Hareketi ve Cumhurbaşkanı Avn'dan oluşan ortak komitelerin ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışmak üzere medyadan uzakta, tamamen gizlice düzenlediği toplantılardır. Bu çalışma, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi karşılığında talep ettiği garantilerle ilgili olarak son zamanlarda gün yüzüne çıkan taleplerle örtüşüyor. Madi, bu önerinin Cumhurbaşkanı'nın tasarrufunda olmasıyla ilgili sızdırılan belgenin içeriğine de ışık tutuyor. Tüm göstergelerin, Hizbullah'ın Cumhurbaşkanı Avn'a, başkan yardımcılığı ve ordu komutanı yardımcılığı görevlerini güvence olarak almadığı sürece hiçbir şey vermeyeceğini gösterdiğini belirtiyor. Bunun için anayasa değişikliği veya yeni bir kuruluş konferansı gerekiyor. Madi, daha fazla ayrıntı vermekten kaçınarak, “Perde arkasında bir şeyler planlanıyor ve ana hatları artık belli” diye ekliyor.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre belgeyle ilgili sızıntıların ciddiyetiyle ilgili olarak, İran'ın Hizbullah'ın askeri kanadını Ulusal Muhafızlar adı altında koruma türünden bir sızıntı, silahların teslim edilmesini ve sadece devletin elinde olmasını şart koşan Lübnanlı ve uluslararası talepleri atlatmaya veya etrafından dolanmaya yönelik akıllıca bir girişim sayılmıyor. Aksine, söz konusu öneri ile “çözüm bu” ve orduya ancak tek grup halinde entegre oluruz diyorlar.

Madi, bu öneri ile ilgili olarak şunu da ekliyor: “Hizbullah'ın silahları sorununu çözmeyecek, aksine ülkeyi yıkıma ve Hizbullah’ın Lübnan’ı işgalini meşrulaştırmaya götürecek, ki bu da siyasi bir sapkınlıktır”. Ayrıca “sadece zorlu çözümü uygulamaktan kaçınmak için Lübnan formülünün tamamını değiştirebilecek bir öneriyi kabul etmek mümkün değil. Hizbullah'ı da içeren bir Ulusal Muhafız Birliği kurmak, Sünniler, Hristiyanlar veya Dürziler için ve hatta Şiilerin yarısı için bile kabul edilemez. Böyle bir çözümü ancak mevcut siyasi otorite sürdürebilir. İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik bir ülke olarak Lübnan'ın sonu demektir” diye de vurguluyor.

Askeri kaynaklar

Askeri çevreler ise bu önerinin Lübnan'ı yıkıma götüreceğine ve federal bir sistemin dayatılmasına yol açacağına inanıyor. Zira bu durum, bir Hristiyan Ulusal Muhafız Birliği, bir Sünni Ulusal Muhafız Birliği ve bir Dürzi Ulusal Muhafız Birliği kurulması yönünde karşı talepleri tetikleyebilir. Askeri çevreler “böyle bir proje yaşayamaz ve amacı Lübnan'ı federal bir devlete dönüştürmek olmadığı sürece imkânsızdır. Bu öneri bir İran rüyasıdır ve gerçekleşmeyecektir” diyor. Bunu tanımlamak için halk arasında yaygın “Şeytan’ın cennete girmeyi hayal etmesi gibi” sözünü kullanan çevreler, ulusal ordunun yanı sıra tüm bu silah ve teçhizata sahip bir silahlı örgütün varlığını dahi şiddetle reddediyor. Böyle bir öneriyi sızdırmanın, Lübnan devletini ve ABD'yi alt etme çabalarını gizlediğine ve ancak Lübnan'ın merkezi siyasi otoriteye sahip bir devletten ademi merkeziyetçi bir devlete dönüşmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorlar.

Aynı çevreler, İran ve Hizbullah'ın nabız yoklamak için belgeyi kasıtlı olarak sızdırmış olma ihtimalini de göz ardı etmiyor. Belgenin içeriğinin merkezi bir devlet içinde uygulanmasının, o devletin yıkılması anlamına geleceğine ve Lübnan'daki diğer mezhep ve dini grupları silahlanmaya iteceğine inanıyorlar. Dahası, “böyle bir karar, zaten hayal kırıklığı içinde yaşayan askeri personeli daha da hayal kırıklığına uğratacaktır” diyorlar. Ulusal Muhafızlar personelinin veya Ulusal Muhafızlar kılığındaki Hizbullah üyelerinin maaşlarını kim ödeyecek, eski cumhurbaşkanı Emile Lahud döneminde direnişin yararına ordudan kesilen fonlar yetmez mi diye soruyorlar. Böyle bir karar Lübnan Ordusu için felaket olur diye de ekliyorlar.

Hizbullah’a yakın kişiler; böyle bir öneri yok diyorlar.

Hizbullah'a yakın bir isim olan siyasi analist Faysal Abdussettar, böyle bir önerinin mevcut olmadığını ve bu konunun masada bile olmadığını vurguluyor. Abdussettar, “Lübnan daha önce 1960'ların sonlarında benzer bir deneyim yaşamıştı, ancak bu anlamda değil, daha ziyade 'ordu destekçileri' bayrağı altında bir oluşum söz konusuydu. O dönemde mesele, Filistinli örgütlerin ve güçlerin varlığının ardından birçok güney bölgesinde hakim olan durumla ilgiliydi” diyor. Bunun bugün yeniden gündeme gelmesine şaşırdığını ifade eden Abdussettar, herhangi birinin bu dönemi taklit etmek veya direnişin elindeki silahlar sorununa bir çözüm bulmaya çalışmak amacıyla bunu gündeme getirmiş olmasından şüphe duyuyor. Abdussettar’a göre bu öneri “ne ciddi ne de mevcut değil.” Şunu da ekliyor: “Herkesin bildiği yerleşik denklem, silahların teslim edilmesinin söz konusu olmadığıdır. Ulusal savunma stratejisi kapsamında bir tartışma yapılabilir, ancak bu konu derinlemesine bir diyalog gerektiriyor. Diyalog ise devletin başı olan Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere tüm Lübnanlı liderler için artık kaçınılmaz hale geldi.” Ancak Abdusettar, ABD Başkanı Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Lübnan'dan ayrılması ve ABD'nin Lübnan'ın yanıtına nasıl bir yanıt vereceğinin henüz bilinmemesi nedeniyle yakın gelecekte herhangi bir diyalog olasılığının uzak olduğunu “bu nedenle, bir sonraki adımların netleşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu” belirtiyor.