Çin, yörüngeye hipersonik füze fırlatarak uzay kabiliyetini test etti

Long March 5B roketi, Nisan ayında Çin’in güneyindeki Wenchang Uzay Aracı Fırlatma Alanı’ndan uzaya gönderildi (AFP)
Long March 5B roketi, Nisan ayında Çin’in güneyindeki Wenchang Uzay Aracı Fırlatma Alanı’ndan uzaya gönderildi (AFP)
TT

Çin, yörüngeye hipersonik füze fırlatarak uzay kabiliyetini test etti

Long March 5B roketi, Nisan ayında Çin’in güneyindeki Wenchang Uzay Aracı Fırlatma Alanı’ndan uzaya gönderildi (AFP)
Long March 5B roketi, Nisan ayında Çin’in güneyindeki Wenchang Uzay Aracı Fırlatma Alanı’ndan uzaya gönderildi (AFP)

İngiltere merkezli Financial Times gazetesi, Çin’in yörüngeye hipersonik bir füze fırlatarak yeni bir uzay kabiliyetini test ettiğini bildirdi.
Habere göre, test hakkında bilgisi olan beş kaynak, Çin’in Ağustos ayında dünyanın etrafını bir kez turlayan bir hipersonik füzeyi test ettiğini belirtti.
Ancak füze testinde hedef başarıyla vurulamadı ve füze hedefini yaklaşık olarak 32 kilometre ıskaladı.
Haberde, Çin’in hipersonik silahlar alanında kaydettiği bu ilerlemenin ABD istihbaratını şaşırttığı da ifade edildi.
Pentagon sözcüsü John Kirby, konuya dair şu açıklamayı yaptı;
“Çin’in geliştirmeye devam ettiği askeri yetenekler, sadece bölgede ve ötesinde gerilimi artırabilecek yeteneklerle ilgili endişelerimizi açıkça dile getirdik. İşte Çin’i bir numaralı tehdit olarak görmemizin nedenlerinden bir tanesi de bu gelişme.”
Çin’in yanı sıra ABD ve Rusya da hipersonik füzelerini geliştirmeye çalışıyor. Hipersonik füzeler ses hazından en az 5 kat daha hızlı uçuyor ve manevra yapabilmeleri onları takip ve imha etmeyi zor kılıyor.
Balistik füzeler hedeflerine ulaşmak için yüksek irtifada uçarken, hipersonik füzeler düşük yörüngede uçarak hedeflerine daha hızlı ulaşabiliyor.
 



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT