Libya Ortak Askeri Komite ülkedeki milislerin silahsızlandırılmasını ele alacak

Arap Parlamentosu, Libyalıları ülkenin ‘yüksek çıkarlarını korumaya’ çağırdı

ABD Dışişleri Bakanlığı dün Libya'yı gözaltı merkezlerindeki göçmenlerin durumunu iyileştirmeye çağırdı (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanlığı dün Libya'yı gözaltı merkezlerindeki göçmenlerin durumunu iyileştirmeye çağırdı (Reuters)
TT

Libya Ortak Askeri Komite ülkedeki milislerin silahsızlandırılmasını ele alacak

ABD Dışişleri Bakanlığı dün Libya'yı gözaltı merkezlerindeki göçmenlerin durumunu iyileştirmeye çağırdı (Reuters)
ABD Dışişleri Bakanlığı dün Libya'yı gözaltı merkezlerindeki göçmenlerin durumunu iyileştirmeye çağırdı (Reuters)

Libya’da çatışan her iki tarafın da temsil edildiği 5+5 Ortak Askeri Komite, geçtiğimiz günlerde, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplumun gözetiminde, ülkedeki silahlı milislerin dağıtılması ve silahsızlandırılması konusunda üzerinde anlaşmaya varılan eylem planının nasıl uygulanacağını görüşmek üzere önümüzdeki hafta bir toplantı yapmaya hazırlanıyor.
Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanlık Ofisi Müdürü ve Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) bağlı askeri güçlerin temsilcilerinin de yer aldığı 5+5 Ortak Askeri Komite’deki LUO heyetinin bir üyesi olan Korgeneral Hayri et-Temimi, yaptığı açıklamada, “Uluslararası toplumun, Libya’daki paralı askerler dosyasını bu yılın sonunda yapılması planlanan seçimlerden önce sonuçlandırılması arzunu yansıtan toplantında resmi güvenlik kurumlarında çalışması için gerekli şartları taşıyan kişilerin yeniden topluma kazandırılmasıyla ilgili şartların belirleneceğini ve herhangi bir suça karışan unsurların yargıya sevk edilmesinin açıklanacağını söyledi.
Öte yandan ABD yönetimi, LUO lideri Mareşal Halife Hafter'e, hakkında açıklan ve ‘savaş suçu işlemekle’ suçlandığı bir davada soruları yanıtlaması için iki hafta süre verdi.
Başkent Trablus’taki Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri ise geçtiğimiz Cuma akşamı Hafter hakkında açılan davanın görüldüğü mahkemeye bir mektup yazdı. Mişri mektupta, “Hafter, Libya'da sorguya çekildiği takdirde idam cezasına çarptırılmayacaktır” dedi. Mişri, Hafter'in avukatı tarafından sunulan ve Hafter’in ancak Libya askeri yasalarına göre cezalandırılabileceği belirtilen yasal itiraza da karşı çıktı.
Diğer taraftan Libya-ABD Birliği Başkanı İsam Umeyş, ekibinin Hafter'in avukatının ‘yalanlarını’ ortaya koymak için Mişri'den gelen resmi mektup kullandığını doğruladı ve Hafter'in mahkemeye çıkmasını talep etti. Umeyş, hakimin kararının, Hafter'in artık huzuruna çıkıp ifade vermesi gerektiği anlamına geldiğine dikkati çekti.
ABD Bölge Mahkemesi Yargıcı Leonie Brinkema, Hafter'in sunduğu bahaneyi bir kez daha reddederek ifade vermesi için 28 Ekim’ kadar süre tanımıştı. Halen ABD vatandaşlığı bulunan ve Virginia'da mülk sahibi olan Hafter, Virginia'daki birkaç federal davada Libya iç savaşında ‘cinayet işlemek ve işkence yapmakla’ suçlanıyor.
Şarku’l Avsat’ın Associated Press'ten aktardığı habere göre Hafter, avukatlarının söylediği ve mahkeme tutanaklarına geçtiği üzere ‘soruları yanıtlamasını istemenin onu devlet sırlarını ifşa ederek Libya yasalarını ihlal etmeye ve ölüm cezasına çarptırılmaya zorlayacağı’ gerekçesiyle ifade vermekten kaçınmaya çalışıyor.
Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin Washington'daki kişisel temsilcisi Muhammed ed-Darrat, hakimin, Hafter'in en fazla iki hafta içinde mahkemede ifade vermesi gerektiğine karar verdiğini ve Libya Savunma Bakanlığı’nın onaylanmadığı açıkladığı, Hafter’in avukatı tarafından sunulan belgelerde belirtilenleri de kabul etmediğini söyledi.
Bir başka gelişmede ise ABD Dışişleri Bakanlığı, Libyalı yetkilileri, yeniden göçmenleri tahliye etmeye başlamasının ve hükümetin göçmenlerin haklarını savunmasının memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Bakanlıktan dün yapılan açıklamada, Libya'daki yetkililere göçmenlerin durumunun iyileştirilmesi, gözaltı merkezlerindeki yoğunluğun ele alınması ve son ölüm vakalarının soruşturulması çağrısı yapıldı.
Aynı şekilde Arap Parlamentosu Başkanı Adil bin Abdurrahman el-Usumi, Parlamento’nun ilk oturumunun açılışında yaptığı konuşmada, kardeş ülke Libya’ya tam destek verildiğini vurgulayarak, Libyalıları birleşmeye ve cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini gerçekleştirmeye yönelik gerekli adımları atmaya çağırdı.
Dün Arap Birliği Genel Sekreterliği Genel Merkezi’nde düzenlenen bir oturumda Usumi, ulusal birliği sağlamak, iç güvenlik ve istikrarı artırmak ve Libya devletinin güvenliğini ve egemenliğini korumak için cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini düzenlemeye yönelik adımlar atılması gerektiğini vurgulayarak Libya tarihindeki bu hassas aşamada Libyalılara birleşme ve ülkenin yüksek çıkarlarını gözetme çağrısında bulundu.



İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.


Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
TT

Barzani, Irak'ı Lübnan'a benzetti: Irak, gruplara karşı güçsüz

Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)
Kürdistan Demokratik Partisi Başkanı Mesud Barzani (Rudaw Ağı)

Kürdistan Demokrat Partisi Genel Başkanı Mesud Barzani, Irak'taki durumu, "silahlı grupların gücünün devletin otoritesini aştığı" Lübnan'daki duruma benzetti. Pazartesi akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajında ​​Barzani, "Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin bu gruplarla mücadele etme yeteneğinden yoksun olduğunu" belirterek, "devlet kurumlarının zayıflaması ve siyasi bölünmenin derinleşmesi" konusunda uyardı.

Barzani, grupların "siyasi ve ekonomik kararları kontrol eden, anayasanın üstünde bir güç" olduğunu ileri sürerek, "silahların siyasi nüfuz sağlama aracı değil, savunma sisteminin bir parçası olması gerektiğini" vurguladı.

Barzani ayrıca, "Irak'taki her partinin kendisini bir devlet olarak gördüğünü" belirterek, "parlamentoyu ve hükümeti kontrol eden mini devletler olduğunu" belirtti.

Barzani, "uluslararası koalisyonun" Irak'tan çekilmesinin, "DEAŞ” örgütünün geri dönüşüne yol açabileceği uyarısında bulunarak, ABD güçlerinin 2011'de örgütün üç yıl sonra genişlemesi öncesinde geri çekildiği deneyimi hatırlattı.


Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
TT

Gazze Şeridi’ndeki istikrar gücü, daha akıcı düzenlemelere mi yoksa daha fazla karmaşaya mı yol açacak?

Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)
Gazze şehrinin er-Rimal semtinde, sığınağa dönüştürülen bir okulda yer alan, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan kampın genel görünümü (AFP)

Gazze Şeridi'ne bir ‘istikrar gücü’ konuşlandırılması konusu, ABD'nin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne sunduğu karar taslağı ve Başkan Donald Trump'ın, yaklaşık bir ay önce yürürlüğe giren ateşkesin geri kalan hükümlerini uygulamak üzere bu uluslararası güçlerin yakında Gazze Şeridi'ne varacağını duyurmasıyla ivme kazandı.

Görevleri ve konuşlanmaları konusunda hazırlık aşamasında görüş ayrılıkları yaşanan, Mısır’ın ise görev alanlarının genişletilmesiyle ilgili çatışmalar olabileceği yönünde endişe duyduğu bu güçler, uzmanlara göre karmaşık düzenlemelerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle İsrail’in konunun BM Güvenlik Konseyi’ne götürülmesine karşı çıkması, Türkiye’nin kuvvetlere katılması ve Filistin tarafının çekinceleri olması hâlinde olası bir Rusya-Çin vetosu ihtimali, bu durumu daha da karmaşık hâle getirir. Uzmanlar, bu kuvvetlerin ancak geniş bir uzlaşı süreci oluşturulması hâlinde ve ateşkes anlaşmasını koruma amacına hizmet edecek şekilde yakın bir zamanda kurulabileceğini öngörüyor.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Trump, ABD'nin Gazze Şeridi'ne yönelik barış planını desteklemeyi amaçlayan karar taslağını BM Güvenlik Konseyi'ne sunacağını açıklamasından bir gün sonra, uluslararası istikrar güçlerinin ‘çok yakında’ Gazze Şeridi'ne varmasını beklediğini söyledi.

Trump, Beyaz Saray'da Orta Asya ülkeleri liderleriyle yaptığı toplantıda, “Bu çok yakında gerçekleşecek. Gazze'de işler yolunda gidiyor” dedi. Bu açıklama, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinden yaklaşık bir ay sonra Gazze Şeridi'nde zorlu insani koşulların devam etmesi üzerine bir gazetecinin uluslararası güçlerin bölgeye konuşlandırılmasıyla ilgili sorusuna yanıt olarak yapıldı.

ABD'nin BM Daimî Temsilciliği’nin açıklamasına göre ABD, Trump'ın Gazze Şeridi için hazırladığı barış planını desteklemek amacıyla BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar taslağı sundu. Henüz oylama tarihi belirlenmemiş olan karar taslağı, ‘Gazze’de istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç’ kurulmasına izin veriyor. Bu güç, uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukukla uyumlu olmak kaydıyla, yetkisi kapsamındaki görevleri yerine getirmek için ‘gerekli tüm araçları kullanma’ yetkisine sahip olacak.

Axios internet sitesi salı günü bir ABD yetkilisinin, ABD'nin BM Güvenlik Konseyi'nin bazı üyelerine, Gazze'de en az iki yıl süreyle uluslararası bir güç oluşturulması için bir karar taslağı gönderdiğini ve ilk birliklerin önümüzdeki ocak ayına kadar Gazze'ye konuşlandırılmasının hedeflendiğini söylediğini aktardı.

İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze şehrine düzenlediği saldırı sırasında yıkılan bir evin enkazından ceset çıkaran Filistinliler (AFP)

İsrail uzmanı Dr. Said Ukkaşe, ‘istikrar gücü’ dosyasının daha BM Güvenlik Konseyi’ne sunulma aşamasından itibaren zorlu düzenlemelerle karşılaşacağını düşünüyor. Özellikle İsrail’in, bu gücün uluslararası sistem tarafından onaylanmasına karşı çıkması ve Türkiye gibi katılımcı ülkelere itirazlarının bulunması, ayrıca Rusya ile Çin’in metindeki bazı ifadeleri kabul etmeyip bu konuda herhangi birinin veto hakkını kullanma olasılığı, süreci daha da zorlaştırıyor.

Ukkaşe, Trump’ın söylediği gibi kuvvetlerin yakın zamanda ulaşmasının pek mümkün olmadığını belirtti. Mevcut karmaşık koşullar altında bunun yakın bir tarihte gerçekleşmeyeceğini, ancak perde arkasında üzerinde anlaşmaya varılmış ve yalnızca duyurulmayı bekleyen bazı gizli süreçler varsa bunun mümkün olabileceğini ifade etti.

Filistinli siyasi analist Dr. Abdulmehdi Mutava da Çin ve Rusya'nın herhangi bir Arap veya Filistinli çekinceye veto hakkını kullanma olasılığı göz önüne alındığında, istikrar gücünün özellikle BM Güvenlik Konseyi'nde zorluklarla karşılaşacağına inanıyor. Mutava, bu karmaşık düzenlemeler göz önüne alındığında, geniş bir mutabakat sağlanmadıkça güçlerin gelmesinden bahsetmek için henüz çok erken olduğunu belirtti.

Endişeler BM Güvenlik Konseyi ile sınırlı değil, sahaya da uzanıyor. Mısır Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan, son açıklamalarında, uluslararası güce Hamas'ı silahsızlandırma görevinin verilmesi halinde ‘çatışmalar’ yaşanacağına işaret etti.

Sorunun, İsrail'in Gazze planının uygulanmasını engelleyen koşullar dayatmasından kaynaklandığını açıklayan Raşvan, “Filistinliler, Gazze'nin güvenliğini yabancı bir gücün devralmasını veya işgalin vesayetle değiştirilmesini kabul etmeyecek” dedi.

Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'ne düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden iki çocuğun cenazelerinin başında göz yaşı döken Filistinliler (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Temim Halaf, salı günü CBS News'e verdiği röportajda, “İstikrar gücünün oluşumu, yapısı, yetki alanı ve süresi de dahil olmak üzere çeşitli unsurlar hakkında Amerikalı ve bölgesel ortaklarla görüşmeler sürüyor” dedi.

Said Ukkaşe, Mısır'ın tutumunun ve endişelerinin haklı olduğuna inanıyor. Ukkaşe, Kahire’nin bölge konusunda diğer tüm taraflardan daha fazla tecrübeye sahip ve Filistinli gruplarla uzlaşı içinde, silahsızlanmanın kademeli şekilde gerçekleşmesine yönelik bir vizyona sahip olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ukkaşe, “Trump, eğer istikrar güçleri maddesi konusunda uluslararası ve İsrailli taraflarla uzlaşı sağlanamazsa, herkesi şaşırtarak çok uluslu güçlerin gönderilmesini gündeme getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.

Mutava, ‘hiçbir Arap veya İslam ülkesinin silahsızlanma konusunda bir çatışmaya girmeyi kabul etmeyeceğini’ düşünüyor. Mutava, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Beklenen uluslararası gücün başarısı, bu güce Filistin polis gücünün eklenmesine bağlı. Bu güç, istikrar güçleri tarafından desteklenen açık bir plan çerçevesinde kanunları uygulamaktan tek başına sorumlu olacak” ifadelerini kullandı.