‘İhvan’da bölünme’ krizi genişliyor

Mısır’da yasaklı terör örgütü İhvan’a üye olmakla suçlananların yargılaması sürüyor. (AFP)
Mısır’da yasaklı terör örgütü İhvan’a üye olmakla suçlananların yargılaması sürüyor. (AFP)
TT

‘İhvan’da bölünme’ krizi genişliyor

Mısır’da yasaklı terör örgütü İhvan’a üye olmakla suçlananların yargılaması sürüyor. (AFP)
Mısır’da yasaklı terör örgütü İhvan’a üye olmakla suçlananların yargılaması sürüyor. (AFP)

Mısır dışındaki İhvan liderleri arasındaki kriz, çatışan iki cephe arasında sorunun kendi lehlerine sona erdiği imajını sunma girişimlerine rağmen sürüyor. İhvan Rehberlik Konseyi Başkan Vekili İbrahim Munir cephesinin gençlerin liderlik pozisyonlarına atanmasıyla krizin bittiğini duyurduğu bir zamanda İstanbul’daki örgütün eski Genel Sekreteri Mahmud Hüseyin’in Rehberlik Yardımcısı ve Maslahatgüzar olarak atandığını duyurmaya hazırlanması, örgütün Türkiye ve İngiltere cepheleri arasındaki genişleyen bölünmeye işaret ediyor. İki cephe arasında karşılıklı suçlamalar devam ederken, uzmanlar bunu ‘örgüt kurma yönteminin ve yabancı istihbarat servislerinin çalışmalarına müdahalesinin doğal bir sonucu’ olarak görüyor.
Örgüt liderleri arasından son kriz geçtiğimiz Haziran ayına kadar uzanıyor. Munir, Türkiye’deki Teşkilat İşleri İdari Ofisi’nin feshedildiğini, Hüseyin ve ortaklarının görevinden alındığını duyurdu. Munir’in birkaç gün önce Hüseyin’i görevden aldığını duyurması krizi tırmandırırken, örgütün Şura Konseyi üyelerini seçmek için yapılan iç seçimler altı ay süreyle ertelendi. Munir iki gün önce bir televizyon kanalı ile gerçekleştirdiği röportajında, iç krizin son erdiğini ve gerçeği reddeden 6-7 üye olduğunu belirterek, Usame Süleyman ve Suheyb Abdulmaksud’un örgütün sözcüleri olarak atanması ve Hüseyin cephesinden sayılan Talat Fehmi’nin görevden alınması sebebiyle grup içindeki çatlağı iyileştirmek için genç isimlerin atamalarının yapıldığını duyurdu.
Munir açıklamasında, bayrağın gençlere teslim edilmesi gerektiğini söyledi. Hüseyin cephesi ise, Hüseyin'in İhvan Rehberlik Konseyi Başkan Yardımcılığına atanması ve Munir'in yerine vekalet etmesi de dahil olmak üzere yeni atamaları duyurmak için bir basın toplantısı düzenlemeyi planlıyor. Mısırlı İslami hareketler uzmanı araştırmacı yazar Mahir Farghali konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, krizin henüz bitmediğini söyleyerek, “Örgüt istikrara kavuşmayacak. Mahmud Hüseyin'in cephesinin tamamen bölünmesi de dahil olmak üzere onu bekleyen birkaç senaryo var. İkinci senaryo ise Mahmud Hüseyin cephesinin yeni bir parti kurması. Her şey mümkün ve resim net değil… Örgütün nereye gideceğini önümüzdeki günler gösterecek” dedi.
Örgüt üyeleri krizin son bulmasını beklerken, bazıları örgütün liderlerinin krizleri çözmek ve iki cephe arasındaki uyumsuzluğu sona erdirmek için cezaevlerindeki liderlerine başvurabileceği ihtimaline güveniyor. Farghali açıklamasında, hapishanelerdeki liderlerin sıkı gözetim altında olduğunu ve hiçbir şey yapamayacakları için bunun pek olası olmadığını söyleyerek, örgüt içinde görüş ayrılıkları olmasının doğal olduğunu bunun grup oluşumun bir sonucu olduğuna vurgu yaptı. Bu sorunların Hasan el Benna’nın kurduğu örgütün gövdesinde yattığına değinen Farghali, bu insanlara fırsat ve bir dereceye kadar özgürlük verilmesiyle bölünmelerin ve kargaşaların meydana gelmesinin doğal olduğunu kaydetti.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.