Yemen’den Husileri barışa zorlamak için uluslararası baskı çağrısı

Yemen Dışişleri Bakanı dün Riyad’da Rusya’nın Yemen büyükelçisi ile yaptığı görüşme sırasında (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı dün Riyad’da Rusya’nın Yemen büyükelçisi ile yaptığı görüşme sırasında (SABA)
TT

Yemen’den Husileri barışa zorlamak için uluslararası baskı çağrısı

Yemen Dışişleri Bakanı dün Riyad’da Rusya’nın Yemen büyükelçisi ile yaptığı görüşme sırasında (SABA)
Yemen Dışişleri Bakanı dün Riyad’da Rusya’nın Yemen büyükelçisi ile yaptığı görüşme sırasında (SABA)

Yemen hükümeti, Husilerin iç savaş sırasında sivillere yönelik baskılarını ‘savaş suçları’ olarak nitelendirerek, uluslararası topluma Husilerin başta Marib olmak üzere Yemen’in çeşitli bölgelerinde açtıkları savaşın durdurulması ve barış yapmaya zorlanmaları için Husi milislere gerçek bir baskı uygulanması çağrısında bulundu.
Bu çağrı, Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek’in dün, ABD’nin Yemen Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Cathy Westley ve Rusya’nın Yemen Büyükelçisi Vladimir Dedushkin de dahil olmak üzere bir dizi ülkenin büyükelçileriyle görüşmelerde bulunduğu sırada yaptığı resmi açıklamalarda geldi.
Resmi kaynaklar, Dışişleri Bakanı Bin Mübarek’in ABD’nin Yemen Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Cathy Westley ile görüştüğünü, görüşmede gerilimin yükselmesi ve Husilerin sivillere yönelik saldırganlığı gölgesindeki durumda yaşanan son gelişmelerin ve barış sürecinin geleceğinin ele alındığını söyledi.
Kaynakların aktardığına göre, Yemen Dışişleri Bakanlığı Husi milislerinin saldırılarının devam ettiğini, başta Marib’te olmak üzere Yemen genelinde sivilleri hedef alan saldırıların arttığını ve bu eylemlerin milislerin vahşice ve uluslararası toplumun savaşı sona erdirme, Yemen’e barış getirme istediğine karşı kayıtsızlığını yansıttığını belirtti.
Dışişleri Bakanı Bin Mübarek, bu gerilimin barış sürecini baltalama ve insani kriz ile ona eşlik eden ekonomik çöküşü daha da kötüleştirme tehdidi oluşturduğu uyarısında bulundu. Bakan abluka, açlık, misillemeler ve Marib ilinin El-Abdiyye ilçesi sakinlerinin öldürülmesi dahil olmak üzere Husi milislerinin eylemlerine değinerek bunları “savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar” olarak nitelendirdi.
Yemen resmi haber ajansı SABA’ya göre Bakan Bin Mübarek, şiddeti durdurmak ve Yemen halkının acılarına son vermek için uluslararası toplumun, Husileri ciddi ve gerçek bir barış sürecine girmeye zorlayacak gerçek ve etkili baskı araçları bulmaya çalışması gerektiğini vurguladı.
SABA’ya göre, Westley ABD’nin, Husilerin Marib’deki eylemlerini ve insanların hareketlerini, insani yardımları ve El-Abdiyye sakinlerine yönelik temel hizmetleri engellenmelerini kınadığını belirtti. Westley ülkesinin, Husilerin Marib’e yönelik saldırılarını durdurma ve uluslararası toplumun Yemen’deki çatışmayı sona erdirme çağrılarına karşılık vermeye yönelik tutumunu vurguladı. Yetkili aynı zamanda ülkesinin Birleşmiş Milletler tarafından desteklenen barış sürecine, meşru hükümete ve Yemen’in güvenliği, birliği ve istikrarına yönelik destek verdiğini bir kez daha dile getirdi.
Kaynaklar, Bakan Bin Mübarek’in Rusya’nın Yemen Büyükelçisi Vladimir Dedushkin ile görüştüğünü, Husi milislerinin El-Abdiyye bölgesinde işlediği soykırım varan suçları ve masum sivilleri hedef alan boğucu ablukaya devam etmeleri özellikle de savaştan sonra yaralı kadın ve çocukları tahliye etmeyi reddetmelerini ele aldıklarını aktardı. Yemenli bakan, Kızıldeniz’deki çevre güvenliği için hala ciddi bir tehdit oluşturan Safer petrol tankı sorunu ile ilgili olarak, tankta meydana gelebilecek herhangi bir sızıntı veya patlamadan kaynaklanabilecek felaketin insanlık üzerindeki oluşabilecek yansımalarına karşı uyarıda bulundu.
Bakan, uluslararası toplumun Yemenlilerin çektiği acıları son vermek ve savaşı durdurmak üzere siyasi bir anlaşmaya varmak için Husi milislerine ve İran rejimine baskı yapılmasının son derece önemli olduğunu vurguladı.  Kaynaklar ayrıca, Bakan’ın Polonya’nın Yemen Büyükelçisi Jan Stanisław Bury ile görüştüğünü ve gelişmelerin ele alındığını bildirdi.
Kaynakların aktardığına göre, Bin Mübarek’in meşru otoriteye karşı Husi milislerinin yaptığı darbenin sebep olduğu insani felaketi sona erdirmek için siyasi bir çözüme ulaşmanın önemini vurguladığını söyledi. Bakan ayrıca başta El-Abdiyye ilçesinin ablukaya alınması, köylerin balistik füzeler ve ağır silahlarla bombalanması, ilçedeki tek hastanenin yıkılması ve ilçedeki binlerce kişinin yerinden edilmesi, yerinden edilmiş kişilerin tekrar göç ettirilmesi, hasta ve yaralı sivillerin tahliye edilmesinin reddedilmesi, insanlığa karşı suçlar işlenmesi ve soykırım uygulanması olmak üzere milislerin Yemen’in tüm bölgelerindeki eylemlerine dikkati çekti.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”