İslamcı MSP Cezayir yerel seçimlerini boykot edebilir

Cezayir: İslamcı MSP, adaylarının vetosunu protesto için yerel seçimleri boykot edebileceğini açıkladı

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (AFP)
TT

İslamcı MSP Cezayir yerel seçimlerini boykot edebilir

Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (AFP)
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun (AFP)

Cezayir'deki en büyük İslamcı parti olan Barış Toplumu Hareketi (MSP) 27 Kasım’da yapılması planlanan yerel seçimlerde yüzlerce adayının güvenlik gerekçesiyle veto edilmesini protesto etti. Öte yandan MSP ve Sosyalist Güçler Cephesi (FFS), Ceza Kanunu’nda siyasi aktivizmi suç sayan maddenin kaldırılması çağrısında bulundu. Madde, yönetime karşı çıkan aktivistlerin hapis cezasına çarptırılmasına öngörüyor.
Parlamentodaki tek muhalif siyasi güç olan MSP’nin Genel Başkanı Abdurrezzak Makri yaptığı açıklamada partinin seçim yarışından çekilebileceğini ima etti. Makri, aday listelerinin ‘seçmen kartı olmasına rağmen seçim kuruluna kaydedilmemeleri’ gerekçesiyle, toplu imza reddinden başlayarak gerçek hak gaspına maruz kaldığı belirtti.
Makri, adaylıkların çoğunun veto edilmesinin, adil rekabeti engellemeyi hedefleyen sistematik bir politika olduğunu belirterek, bu vetoların seçim sonuçlarını açık şekilde etkilemeye yönelik olduğu vurguladı. Abdurrezzak Makri, “Yaşananlar, gerçek bir komedi ve ülkenin demokrasi tarihinde kara bir sayfadır. Bu durum, siyasi ortaklarımızla koordine olmamızı gerektiriyor. Bu seçimlerdeki nihai pozisyon, tüm olasılıklara açıktır” diyerek, partinin seçim mücadelesinden çekilebileceğine dikkati çekti. Cezayir’de İslamcı çizgideki diğer partilerden Nahda Hareketi de (MRI) MSP’nin belirttiği nedenlerden dolayı yerel seçimlere katılmayacağını açıklamıştı.
Bin adaydan oluşan adaylık listeleri, güvenlik birimlerinin ‘elemelerine’ maruz kaldı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre birçok partiyle yapılan temaslar sonrasında yeniden aday olan belediye başkanlarının çoğunluğunun adaylığı veto edildi. Bu durum, siyasi otoritelerin bin 541 belediye ve 58 valilik konseylerinin yapısını yenilemek istediği izlenimi uyandırdı. Aynı şekilde onlarca adaylık, sırf “eski Cumhurbaşkanı Buteflika’ya yakın iş insanlarıyla bir ilişkisi olduğundan şüphelenildiği” için reddedildi.
Ülkenin doğusundaki Berberi azınlığın yaşadığı Kabail (Kabileler) bölgesinde yer alan Becaye vilayetinde bulunan 4 belediye de dahil birçok yerleim merkezinde, partiler veya bağımsızlar aday göstermediği için seçim yapılmayacağı ortaya çıktı. Geçen Haziran ayında yapılan genel seçimlerinde de bölgedeki katılım sıfıra yakındı.

Aktivistlere baskı için yasa değişikliği
Öte yandan 17 Ekim’de Ulusal Meclis’teki (Parlamento’nun İkinci Meclisi) Sosyalist Güçler Cephesi (FFS) üyeleri, Adalet Bakanı’na sözlü bir soru yönelterek, Ceza Kanunu’nun 87. maddesinde yapılan değişiklikten memnuniyetsizliklerini dile getirdiler.
Üyeler, değişikliğin güvenlik yetkilileri tarafından dikte edildiğini ve Bakanlar Kurulu’nun değişiklik için ‘terörle mücadeleyi’ gerekçe gösterdiğini söyledi. Değişiklik, ‘bireysel ve kolektif özgürlükler ve barışçıl siyasi faaliyetler için bir tehdit’ olarak nitelendirildi. Aynı şekilde maddede yapılan söz konusu değişiklik, Cezayir tarafından onaylanan uluslararası anlaşmaların yanı sıra Cezayir anayasasının temel haklarla ilgili ikinci bölümünde yer alan hükümlerle çelişiyor. Ayrıca değişiklik, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne de aykırı.
Değişiklik, ‘trafiği veya hareket özgürlüğünü engellemek, meydanlarda toplanmak veya oturma eylemi düzenlemek, milletin ve cumhuriyetin simgelerine saldırmaktan’ tutuklanan herkes için ‘terörizm’ ve ‘sabotaj’ suçlaması yönlendirilmesini öngörüyor.
FFS ve MSP’ye göre bu madde, barışçıl aktivistlere ve insan hakları aktivistlerine baskı amacıyla kullanıldı. Aktivistler, devlet güvenliğini tehdit etmek ve ulusal birliği tehlikeye atmakla suçlanıyor. Bazıları, ‘vatanı ve milleti ilgilendiren siyasi görüş ve tavırlar ifade etmek, rejimin tek taraflı siyasi haritasına ve yönelimlerine karşı çıkmak ve göz altına alınmış masum vatandaşlarla dayanışma kampanyalarına katılmak veya barışçıl gösteriler düzenlemek’ suçlamalarıyla ceza mahkemelerine sevk edildi.



Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.