Libya: Bölünme hayaleti’ Ulusal Birlik Hükümeti’ni tehdit ediyor

Libya Başbakanı Dibeybe, Doğu Libya temsilcilerinin taleplerini görmezden geldi. Yardımcısı, Dibeybe’nin kararlarını uygulamayı reddetti

Libya Başbakanı Dibeybe, Birleşik Krallık’ın Trablus Büyükelçisini kabul etti (Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanlık Ofisi)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) içerisinde büyüyen bölünmeler ülke gündeminde. Başbakan Abdulhamid Dibeybe ile hükümeti içerisinde Doğu Libya (Sirenayka) bölgesinin temsilcileriyle olan ihtilaf ise büyüyor.
Dibeybe ayrıca, Başbakan Yardımcısı Hüseyin el-Katrani’nin ‘Hükümet İletişim Şirketi’nin yönetim kurulunu değiştirmemesi’ konusundaki uyarılarını da görmezden geldi. Libya Temsilciler Meclisi (TM) ise ‘siyasi partiler arasındaki rekabet’ çerçevesinde yeni geçici hükümetin başına Abdulhafız Goga’nın seçilmesiyle ilgili olarak, 18 Ekim’de medya organlarında dolaşan ‘sahte bir belgeyi’ yalanladı.
Katrani, resmi bir mesajla Dibeybe’ye ‘Sirenayka bölgesinin talepleri çözülene kadar, hassas egemen hizmet kurumlarından biri olduğu için şirketin idari merkezlerinde herhangi bir değişiklik yapmaması’ çağrısında bulundu. Ancak Dibeybe, bu uyarıları dikkate almayarak geçen pazar akşamı “İletişim ve Bilgi Teknolojileri Şirketi Yönetim Kurulunu yeniden oluşturmaya” karar verdi. Başbakan, Yönetim Kurulu Başkanı Faysal Karkab’ın yerine Muhammed bin Ayyad’ı atayarak, yeni yönetim kurulunun oluşturulduğunun ilan edilmesi sonrasında şirketin Trablus’taki genel kurul toplantısına Ayyad başkanlık etti.
Dibeybe’nin açıklamasının ardından Katrani, Bingazi’de gerçekleştirdiği uzun bir toplantı sırasında hükümette Sirenayka bölgesini temsil eden bakanlara, ajanlara ve başkanlara, “Dibeybe tarafından verilen herhangi bir karar veya talimatı, kendisine danışılmadan uygulamama” talimatı verdi. Katılımcılar, toplantıdan sonra Katrani tarafından dağıtılan bir bildiride, “Sirenayka bölgesinde yer alan bakanlıkların, kurumların, organların ve kamu menfaatlerinin çoğunun herhangi bir yetkisi yoktur. Tüm kurumlar doğru şekilde ve gerekli biçimde birleştirilmemiştir” ifadelerine yer verdi.
Katrani ayrıca, 18 Ekim’de resmi bir mesaj aracılığıyla Dibeybe’ye ‘ilk yardımcısı olarak pozisyonuna sıkı sıkıya bağlı olduğunu’ bildirdi.
Sireneyka bölgesinin hükümetteki temsilcileri, Başbakan Dibeybe’ye ‘kendilerine ülkede bir ortakmış gibi davranması, bölgeye haklarını vermesi ve siyasi anlaşmanın tüm şartlarını uygulaması’ çağrısında bulunmuştu. Gözlemcilere göre Dibeybe ile bölge temsilcileri arasındaki anlaşmazlıkların tırmanması hükümetin çöküşünün habercisi. Aynı şekilde bu yılın sonunda yapılması beklenen cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini yapma becerisi konusunda da şüpheler uyandırıyor.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Necla el-Menguş, Libya için İstikrar Girişimi Uluslararası Bakanlar Konferansı’nın (yer değişiminin nedeni hakkında bir açıklama yapmadan) gelecek perşembe günü Sirte şehri yerine başkent Trablus’ta yapılacağını söyledi. Menguş, “Girişim iki sürece odaklanacak. İlki, güvenlik ve askeri, diğeri ise ekonomik olacak. Geçiş dönemi adaleti, ulusal uzlaşma ve hoşgörü, terörizm, aşırılık, şiddet ve bölgeciliğin reddedilmesi ile Libya'nın pozitif ekonomik rekabet için bir arena olmasını isteyen bir dini ve medya söyleminin benimsenmesini desteklemeyi amaçlıyor” dedi.
Girişim ayrıca, ateşkesin uygulanması için teknik destek sağlamayı, 5+5 askeri komitenin sonuçlarını desteklemeyi, Libya ordusunun tek komuta altında birleştirilmesine yönelik olumlu adımların atılmasını ve Seçim Komisyonu’nun adil ve şeffaf seçimler yapma yolunda özgürce hareket edebilmesi için desteğini seferber etmeyi amaçlıyor.
Menguş’a göre girişim ayrıca, ‘seçimlerin yapılmasının, siyasi sürecin gidişatının desteklenmesinin ve varlığı yalnızca Libya'ya değil, tüm bölge için tehdit oluşturan tüm paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların geri çekilmesinin gerekliliğine’ vurgu yapacak.
Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, 18 Ekim’de Menguş ile görüşmesi sırasında “Libya, kritik bir kavşakta duruyor” dedi. Maas, Libya konulu ikinci Berlin konferansından sonra ülkede daha fazla istikrar için gerekli adımların, ‘gelecek Aralık ayında özgür ve adil seçimlerin düzenlenmesi ve yabancı savaşçıların geri çekilmesi’ olduğunu vurguladı.
18 Ekim’de Libya ziyaretine başlayan Birleşmiş Milletler (BM) Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo, ‘uluslararası örgütün, siyasi sürece desteğini Libya makamları ve aktörleriyle görüşeceğini’ belirtti. DiCarlo, Libya’nın istikrarını desteklemek için uluslararası konferansa katılmayı planladığını vurguladı.
Diğer taraftan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Labrak belediyesindeki Cebel-i Ahmer’in ileri gelenleri ile yaptığı görüşmede, ‘başta ordu olmak üzere kurumların birleştirilmesi, ulusal uzlaşma projesinin tamamlanması ve Ortak Askeri Komite’nin çabalarına destek verilmesi olmak üzere tam bir ateşkesi başlatacak ve kurumları birleştirecek’ Cenevre diyaloğunun sonuçlarına olan bağlılığını yineledi.
Aynı şekilde Menfi’nin yardımcısı Musa el-Koni, batılı bir diplomatik heyetin huzurunda, ‘kaçakçılarla, insan kaçakçılarıyla ve sınır ötesi suç çeteleriyle mücadele etmek için’ yasadışı göçle mücadeleyi denizden güneye taşımanın gerekliliğine dikkat çekti. “Libya, amaçlanan ülke değil, transit ülke olduğu için bu meselenin yükünü tek başına taşımamalıdır” diyen Koni, bu konuda ortak bir uluslararası iş birliğinin önemli olduğunu vurguladı.
Öte yandan Temsilciler Meclisi, Libya Petrol Kurumu Başkanı Sanallah’ın, kurumun yönetim yapısı dışında Londra’da satış ofisi açarak gerçekleştirdiği suistimalleri araştırmak için bir komite kurulduğunu açıkladı. Petrol Kurumu, 18 Ekim’de Trablus’ta iki çalışanının kaçırıldığını duyurmuştu.