ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
TT

ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)

Biden yönetimi tatil döneminden önce milyonlarca çocuğu aşılamayı planladığından ABD'de 5 ile 11 yaş arasındaki çocuklar yakın zamanda muhtemelen Kovid aşısı olma hakkı kazanacak. Pfizer/BioNTech aşısı hâlâ onaylanma aşamasında ama kasım başı itibarıyla aşının kullanılmaya başlanması bekleniyor.
Beyaz Saray çarşamba yaptığı açıklamada, aşının daha küçük çocuklar için onaylanması halinde ABD'deki yaklaşık 28 milyon çocuğun daha aşı olma hakkı kazanacağını duyurdu.

Aşıların küçük çocuklar için kullanıma sunulması nasıl işleyecek?
5 ile 11 yaş arası çocuklar için Pfizer/BioNTech aşısı, bu yaş grubuna özel bir formül ve dozla sunulacak. Tedarikçiler, bu dozları çocuklara uygulamak için gereken daha küçük iğneler ve diğer malzemelerle önceden paketlenmiş, pediatrik boyuttaki flakonlarda teslim alacak. Çocukların tam aşılanma için iki doza ihtiyacı olacak.
New York Times'ın haberine göre Beyaz Saray'ın Kovid-19 Müdahale Ekibi'nin üst düzey politika danışmanı Sonya Bernstein, "güvenilir tedarikçilerle ebeveynlerin içini rahat ettirecek şekilde aşı yapılmasını sağlayan çocuk dostu bir deneyim" hedeflediklerini söyledi.

Çocuklar nerede aşı olabilecek?
The Independent'ın haberine göre, ülke genelinde çocukların aşılanması için on binlerce merkez olacak. ABD yönetimi, aşılamanın aileler için mümkün mertebe erişilebilir ve kolay olmasını planladığını belirtti. Aşılar doktor muayenehanelerinde, hastanelerde, eczanelerde, toplum sağlığı merkezlerinde ve okullardaki kliniklerde bulunabilecek, ayrıca ülke çapındaki 100 ila 200 çocuk hastanesiyle ortaklaşa aşı klinikleri kurulacak.

5 ile 11 yaş arası için aşı ne zaman onaylanacak?
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) şu anda Pfizer Inc/BioNTech'in iki dozluk aşısını değerlendiriyor ve harici bir danışmanlar heyeti de 26 Ekim'de tavsiyede bulunacak. Daha sonra da Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) danışmanları 2 ve 3 Kasım'da yapılacak toplantıda aşıyla ilgili tavsiyelerde bulunacak. FDA ve CDC, nihai tavsiyelerini aşının kullanılması lehine sunarsa, aşı birkaç gün içinde aileler için erişilebilir hale gelecek.

5 ile 11 yaş aralığının dışındaki çocuklar ne olacak?
Pfizer/BioNTech Kovid aşısı 12-17 yaş grubu için çoktan onay aldı ve 5 yaşından daha küçüklerdeki kullanım potansiyeli de araştırılıyor.

Çocukların aşıya ihtiyacı var mı?
Çocukların Kovid sebepli ölüm oranı daha düşük olsa da birçoğu virüs sebebiyle yine de hastalığa yakalanabiliyor, uzun süre devam eden semptomlarla karşı karşıya kalabiliyor ve hastalığı bulaştırabiliyor.
Aşılar kullanılabilir olunca ailelerin büyük çoğunluğunun küçük çocuklarına aşı yaptırması bekleniyor mu?
Reuters, aşı karşıtı olan birçok yetişkinin yanı sıra, kendisi aşı olmaya karşı çıkmayan bazı kişilerin de çocuklarının aşı olmasına karşı direnmesinin beklendiğini bildiriyor.



Bilim insanları: Uzun yaşam için belirleyici organ beyin

Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
TT

Bilim insanları: Uzun yaşam için belirleyici organ beyin

Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)
Beynin biyolojik yaşı, ölüm ve hastalık riskleri açısından en güçlü tahmini sunuyor (Unsplash)

Bilim insanları bir kişinin ne kadar yaşayacağını öngörmede açık ara en iyi tahminin beyin yaşı üzerinden yapıldığını tespit etti. 

Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nden araştırmacılar, Birleşik Krallık'taki yaklaşık 45 bin yetişkinden alınan kan örneklerini yeni bir yöntemle analiz ederek en az 3 bin proteinin seviyelerini ölçtü. 

Araştırmacılar beyin, kalp, akciğer, karaciğer ve bağışıklık sistemi gibi vücudun farklı bölümlerindeki bu proteinler yoluyla, belirli bir organ sisteminin biyolojik yaşını, yani ne kadar yıprandığını hesapladı.

Bir organın protein analizi, kişinin kronolojik yaşından kayda değer derece farklı olduğunda bu organ "aşırı yaşlı" ya da "aşırı genç" diye sınıflandırıldı.

Bu şekilde 11 organ sistemini ve dokuyu inceleyen bilim insanları, sağlık sonuçlarını en iyi öngören yapının beyin olduğu sonucuna vardı.

Bulguları hakemli dergi Nature Medicine'da bugün (9 Temmuz) yayımlanan çalışmada aşırı yaşlı beyne sahip katılımcılara 10 yıl içinde Alzheimer teşhisi konma olasılığının, genç beyne sahip aynı yaştaki katılımcılara göre 12 kat daha fazla olduğu bulundu.

15 yıl içinde herhangi bir nedenden ölüm riski yaşlı beyinlerde yüzde 182 artarken, genç beyinler ölüm oranında yüzde 40'lık bir azalmayla ilişkilendirildi.

Çalışmanın başyazarı Tony Wyss-Coray, "Beyin uzun yaşamın bekçisi" diyerek ekliyor: 

Eğer bir kişinin yaşlı bir beyni varsa ölüm olasılığı artar. Genç bir beyni varsa muhtemelen daha uzun yaşar.

Araştırmacılar beyinden sonraki en önemli faktörün bağışıklık sistemi olduğunu saptadı. 17 yıllık takip süresi boyunca normal yaşta beyin ve bağışıklık sistemi olan katılımcıların yaklaşık yüzde 8'i, genç beyin ve bağışıklık sistemine sahip kişilerinse sadece yüzde 4'ü hayatını kaybetti. 

Bilim insanları beyin ve diğer organların biyolojik yaşlarına göre değerlendirilmesinin tıpta yeni bir çağı başlatabileceğini söylüyor. Organların biyolojik yaşının erken teşhis aracı olarak kullanılması umuluyor.

Basel Üniversitesi'nden çalışmada yer almayan Heike Bischoff-Ferrari, "Kan bazlı organ yaşı saatleri, günümüz tıbbında kullandığımız önlemlerden çok daha önce, yapısal değişiklikler ortaya çıkmadan yüksek hastalık riskine işaret edebilir ve önleyici tedavinin çok daha etkili olmasını sağlayabilir" diyor.

Wyss-Coray de bunun "tıbbın geleceği" olduğunu söyleyerek ekliyor: 

Bugün doktora bir yeriniz ağrıdığı için gidiyorsunuz ve onlar da sorunu anlamak için muayene ediyor. Biz hastalık tedavisinden önleyici sağlık bakımına geçmeye ve insanlar belirli organlarında hastalık yaşamadan önce müdahale etmeye çalışıyoruz.

Ekip yeni çalışmada geliştirdikleri testi ticarileştirmeyi ve iki ila üç yıl içinde kullanıma sunmayı amaçlıyor. Bu test muhtemelen ilk başta beyin, kalp ve bağışıklık sistemi gibi kilit organların yaşını hesaplamak için kullanılacak.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, Financial Times, Nature Medicine