ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
TT

ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)

Biden yönetimi tatil döneminden önce milyonlarca çocuğu aşılamayı planladığından ABD'de 5 ile 11 yaş arasındaki çocuklar yakın zamanda muhtemelen Kovid aşısı olma hakkı kazanacak. Pfizer/BioNTech aşısı hâlâ onaylanma aşamasında ama kasım başı itibarıyla aşının kullanılmaya başlanması bekleniyor.
Beyaz Saray çarşamba yaptığı açıklamada, aşının daha küçük çocuklar için onaylanması halinde ABD'deki yaklaşık 28 milyon çocuğun daha aşı olma hakkı kazanacağını duyurdu.

Aşıların küçük çocuklar için kullanıma sunulması nasıl işleyecek?
5 ile 11 yaş arası çocuklar için Pfizer/BioNTech aşısı, bu yaş grubuna özel bir formül ve dozla sunulacak. Tedarikçiler, bu dozları çocuklara uygulamak için gereken daha küçük iğneler ve diğer malzemelerle önceden paketlenmiş, pediatrik boyuttaki flakonlarda teslim alacak. Çocukların tam aşılanma için iki doza ihtiyacı olacak.
New York Times'ın haberine göre Beyaz Saray'ın Kovid-19 Müdahale Ekibi'nin üst düzey politika danışmanı Sonya Bernstein, "güvenilir tedarikçilerle ebeveynlerin içini rahat ettirecek şekilde aşı yapılmasını sağlayan çocuk dostu bir deneyim" hedeflediklerini söyledi.

Çocuklar nerede aşı olabilecek?
The Independent'ın haberine göre, ülke genelinde çocukların aşılanması için on binlerce merkez olacak. ABD yönetimi, aşılamanın aileler için mümkün mertebe erişilebilir ve kolay olmasını planladığını belirtti. Aşılar doktor muayenehanelerinde, hastanelerde, eczanelerde, toplum sağlığı merkezlerinde ve okullardaki kliniklerde bulunabilecek, ayrıca ülke çapındaki 100 ila 200 çocuk hastanesiyle ortaklaşa aşı klinikleri kurulacak.

5 ile 11 yaş arası için aşı ne zaman onaylanacak?
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) şu anda Pfizer Inc/BioNTech'in iki dozluk aşısını değerlendiriyor ve harici bir danışmanlar heyeti de 26 Ekim'de tavsiyede bulunacak. Daha sonra da Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) danışmanları 2 ve 3 Kasım'da yapılacak toplantıda aşıyla ilgili tavsiyelerde bulunacak. FDA ve CDC, nihai tavsiyelerini aşının kullanılması lehine sunarsa, aşı birkaç gün içinde aileler için erişilebilir hale gelecek.

5 ile 11 yaş aralığının dışındaki çocuklar ne olacak?
Pfizer/BioNTech Kovid aşısı 12-17 yaş grubu için çoktan onay aldı ve 5 yaşından daha küçüklerdeki kullanım potansiyeli de araştırılıyor.

Çocukların aşıya ihtiyacı var mı?
Çocukların Kovid sebepli ölüm oranı daha düşük olsa da birçoğu virüs sebebiyle yine de hastalığa yakalanabiliyor, uzun süre devam eden semptomlarla karşı karşıya kalabiliyor ve hastalığı bulaştırabiliyor.
Aşılar kullanılabilir olunca ailelerin büyük çoğunluğunun küçük çocuklarına aşı yaptırması bekleniyor mu?
Reuters, aşı karşıtı olan birçok yetişkinin yanı sıra, kendisi aşı olmaya karşı çıkmayan bazı kişilerin de çocuklarının aşı olmasına karşı direnmesinin beklendiğini bildiriyor.



İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
TT

İncir ağacının karbondioksiti taşa çevirdiği ortaya çıktı

İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)
İncir ağaçları atmosferdeki karbondioksiti yakalayıp tutma açısından umut vaat ediyor (Unsplash)

Bilim insanları bazı incir ağacı türlerinin yüksek miktarda karbondioksiti taşa çevirebildiğini buldu.

Bütün ağaçlar havadaki karbondioksiti toplayarak bunu selülöz gibi bitkiyi meydana getiren yapılara dönüştürür. Bazı ağaçlarsa CO2'yi kalsiyum oksalat adı verilen kristal bir bileşiğe çevirir. Bu bileşik daha sonra kireçtaşı ve tebeşir gibi taşların ana bileşeni olan kalsiyum karbonata dönüştürülebilir.

Kalsiyum karbonattaki inorganik karbon toprakta organik karbona kıyasla çok daha uzun süre kalabildiğinden daha etkili bir CO2 tutma yöntemi sunuyor.

Zürih Üniversitesi'nden Dr. Mike Rowley liderliğindeki bir araştırma ekibi bazı incir ağaçlarının da karbondioksitten şaşırtıcı seviyelerde kalsiyum karbonat üretebildiğini keşfetti. 

Araştırmacılar Kenya'nın Samburu bölgesine özgü üç incir ağacı türünü belirledikten sonra kalsiyum karbonatın ağaçtan ne kadar uzakta oluştuğunu inceledi. Ayrıca bu süreçte rol alan mikrobiyal toplulukları da tespit ettiler. 

Bilim insanları senkrotron analizi yoluyla kalsiyum karbonatın hem ağaç gövdelerinin dış kısmında hem de ağacın derinlerinde oluştuğunu buldu.

Çalışmanın bulgularını Prag'da düzenlenen Goldschmidt Konferansı'nda yarın sunması beklenen Dr. Rowley "Beni gerçekten şaşırtan ve hâlâ şaşırdığım şey, kalsiyum karbonatın ağaç yapılarının beklediğimden çok daha derinlerine inmesiydi" diyerek ekliyor: 

Bunun ağaç yapısındaki çatlaklarda gerçekleşen yüzeysel bir süreç olmasını bekliyordum.

Çalışmanın bulguları ağaç öldükten çok sonra bile karbonun toprakta kalacağına ve böylece meyveleri için dikilen incir ağaçlarının ekstradan iklim faydaları sağlayabileceğine işaret ediyor.

Dr. Rowley, "Ağaçların büyük bir kısmı toprak üstünde kalsiyum karbonata dönüşüyor" diyor: 

Ayrıca toprağın beklenmedik yerlerinde kök yapılarının yüksek konsantrasyonlarda kalsiyum karbonata dönüştüğünü görüyoruz.

İnceledikleri ağaçlar arasında en büyük etkiyi Ficus wakefieldii türünün yarattığını saptayan ekip, ağacın su ihtiyacını ve meyve verimini ölçmeyi ve farklı koşullar altında ne kadar CO2 tutulabileceğini araştırmayı planlıyor.

Bu ağaçların yaygınlaşması, iklim krizinin arkasındaki en önemli nedenlerden biri olan karbondioksitin atmosferden uzaklaştırılmasına büyük katkı sağlayabilir.

Independent Türkçe, Phys.org, New Scientist, Goldschmidt Konferansı