ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
TT

ABD yönetiminin çocukları aşılama planına dair bilinenler

Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)
Pfizer/BioNTech korona aşısının Avrupa Birliği'nde de 5 ile 11 yaş arası çocuklarda uygulanabilmesi için izin başvurusu yaptı (AP)

Biden yönetimi tatil döneminden önce milyonlarca çocuğu aşılamayı planladığından ABD'de 5 ile 11 yaş arasındaki çocuklar yakın zamanda muhtemelen Kovid aşısı olma hakkı kazanacak. Pfizer/BioNTech aşısı hâlâ onaylanma aşamasında ama kasım başı itibarıyla aşının kullanılmaya başlanması bekleniyor.
Beyaz Saray çarşamba yaptığı açıklamada, aşının daha küçük çocuklar için onaylanması halinde ABD'deki yaklaşık 28 milyon çocuğun daha aşı olma hakkı kazanacağını duyurdu.

Aşıların küçük çocuklar için kullanıma sunulması nasıl işleyecek?
5 ile 11 yaş arası çocuklar için Pfizer/BioNTech aşısı, bu yaş grubuna özel bir formül ve dozla sunulacak. Tedarikçiler, bu dozları çocuklara uygulamak için gereken daha küçük iğneler ve diğer malzemelerle önceden paketlenmiş, pediatrik boyuttaki flakonlarda teslim alacak. Çocukların tam aşılanma için iki doza ihtiyacı olacak.
New York Times'ın haberine göre Beyaz Saray'ın Kovid-19 Müdahale Ekibi'nin üst düzey politika danışmanı Sonya Bernstein, "güvenilir tedarikçilerle ebeveynlerin içini rahat ettirecek şekilde aşı yapılmasını sağlayan çocuk dostu bir deneyim" hedeflediklerini söyledi.

Çocuklar nerede aşı olabilecek?
The Independent'ın haberine göre, ülke genelinde çocukların aşılanması için on binlerce merkez olacak. ABD yönetimi, aşılamanın aileler için mümkün mertebe erişilebilir ve kolay olmasını planladığını belirtti. Aşılar doktor muayenehanelerinde, hastanelerde, eczanelerde, toplum sağlığı merkezlerinde ve okullardaki kliniklerde bulunabilecek, ayrıca ülke çapındaki 100 ila 200 çocuk hastanesiyle ortaklaşa aşı klinikleri kurulacak.

5 ile 11 yaş arası için aşı ne zaman onaylanacak?
Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) şu anda Pfizer Inc/BioNTech'in iki dozluk aşısını değerlendiriyor ve harici bir danışmanlar heyeti de 26 Ekim'de tavsiyede bulunacak. Daha sonra da Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'nin (CDC) danışmanları 2 ve 3 Kasım'da yapılacak toplantıda aşıyla ilgili tavsiyelerde bulunacak. FDA ve CDC, nihai tavsiyelerini aşının kullanılması lehine sunarsa, aşı birkaç gün içinde aileler için erişilebilir hale gelecek.

5 ile 11 yaş aralığının dışındaki çocuklar ne olacak?
Pfizer/BioNTech Kovid aşısı 12-17 yaş grubu için çoktan onay aldı ve 5 yaşından daha küçüklerdeki kullanım potansiyeli de araştırılıyor.

Çocukların aşıya ihtiyacı var mı?
Çocukların Kovid sebepli ölüm oranı daha düşük olsa da birçoğu virüs sebebiyle yine de hastalığa yakalanabiliyor, uzun süre devam eden semptomlarla karşı karşıya kalabiliyor ve hastalığı bulaştırabiliyor.
Aşılar kullanılabilir olunca ailelerin büyük çoğunluğunun küçük çocuklarına aşı yaptırması bekleniyor mu?
Reuters, aşı karşıtı olan birçok yetişkinin yanı sıra, kendisi aşı olmaya karşı çıkmayan bazı kişilerin de çocuklarının aşı olmasına karşı direnmesinin beklendiğini bildiriyor.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe