Mısır-Katar iş birliği hız kazandı

Bakanlar ve büyükelçiler düzeyinde toplantılar düzenlenmesine yönelik davetler sürüyor.

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi (sağda) ve Katar Emiri Hamad ağustos ayında Bağdat'ta bir araya geldiler.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi (sağda) ve Katar Emiri Hamad ağustos ayında Bağdat'ta bir araya geldiler.
TT

Mısır-Katar iş birliği hız kazandı

Mısır Cumhurbaşkanı Sisi (sağda) ve Katar Emiri Hamad ağustos ayında Bağdat'ta bir araya geldiler.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi (sağda) ve Katar Emiri Hamad ağustos ayında Bağdat'ta bir araya geldiler.

Mısır-Katar ilişkilerini yeniden başlatmaya adımlar, son iki gün içerisinde iki ülkenin bakanları bir araya geldiği, iş birliği ilişkileri ve bunları geliştirmeye yönelik mekanizmaların ele alındığı toplantılar ve Doha’nın Kahire’nin Katar Büyükelçisi’nin itimatname belgelerini aldığını duyurması ile hız kazandı.
Suudi Arabistan Krallığı ocak ayında, ilişkilerin yaklaşık 4 yıl boyunca kopmuş olmasının ardından Riyad, Kahire, Manama ve Abu Dabi ile Doha arasındaki anlaşmazlığı sona erdirmek için imzalanan el-Ula Anlaşması’na ev sahipliği yapmıştı. İkili ilişkiler için Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ağustos ayında Bağdat’ta Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad ile ikili bir görüşme gerçekleştirdi.
Dün Kahire’de Arap Ulaştırma Bakanları Konseyi’nin 34’üncü oturumu kapsamında, Mısır Ulaştırma Bakanı Kamil el-Vezir ile Katarlı mevkidaşı Cassim bin Saif es-Sulaiti bir araya geldi.
Mısır’dan yapılan açıklamaya göre Katar Ulaştırma Bakanı Sulaiti, deniz taşımacılığı da dahil çeşitli ulaştırma sektörlerinde iki taraf arasındaki iş birliğinin önemine dikkat çekti. Katar hükümetinin, Hamad Limanı gibi noktaların en güncel uluslararası sistemlere uygun olarak geliştirilmesi, yönetimi için şirket kurulması ve limanların aktif hale getirilmesi konularını gündeme taşıdığını bildirdi.
Mısır Ulaştırma Bakanı Kamil el-Vezir de Mısır’ın küresel lojistik ve ticaret merkezine dönüştürmeye yönelik büyük çapta hedeflerini gerçekleştirmek için deniz taşımacılığı sistemini ve tüm Mısır limanlarının kapsamlı gelişimini sağlayacak bir planı kapsayan, iki taraf arasında iş birliği imkanını memnuniyetle karşıladı. Bakan söz konusu dayanışmanın Ayn es-Suhna Limanı’nın modern uluslararası limanlara uygun hale getirilmesine yönelik geliştirme çalışmalarının tamamlanmasının iki taraf arasındaki iş birliğinin seçkin bir örneği olduğunu belirtti. Kızıldeniz’deki merkez liman haline gelen Ayn es-Suhna Limanı, Güney ve Doğu Asya ile Güney, Batı Avrupa ve Kuzey Afrika arasındaki ticaret rotaları için hizmet veriyor.
Katar Ulaştırma Bakanı, Mısırlı mevkidaşını bu alandaki ortak iş birliğini ilerletmek için Katar limanlarını ziyaret etmeye çağırırken Mısırlı Bakan da Katarlı mevkidaşını, ulaşım sektöründen uluslararası büyük şirketlerin katılacağı, 7 Kasım’da Kahire’de başlayacak olan akıllı ulaşım sektörü fuarı ve konferansı “TransMEA 2021”e davet etti.
İki ülke arasındaki ulaştırma bakanları toplantısı, Katar Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman El Sani’nin, Mısır’ın Katar Büyükelçisi Amr Kamal El-Din Berry El-Sherbiny’nin itimatname belgelerini teslim almasından bir gün sonra düzenlendi. Diğer yandan, Mısır İşgücü Bakanı Muhammed Saafan, önceki gün Katar’ın Mısır Büyükelçisi Salim Mübarek el-Şafi arasında da bir görüşme gerçekleştirildi.
Mısır İşgücü Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Bakan, önümüzdeki dönemlerde Mısır işgücünün duyacağı ihtiyaçlar için Katar’daki durumun, Mısır Büyükelçiliği ve İşgücü Bakanlığı’na bağlı işçi temsilciliği ofisi aracılığı ile incelenmesinin önemine dikkat çekti. Sorunların belirlenmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin eskisinden daha iyi hale getirmesi gerektiğini vurguladı.
Bakan Saafan bunların yanı sıra İşgücü Bakanlığı ve Mısır hükümetinin Katar’ın Mısır’daki yatırımları konusundaki her türlü engeli aşmaya hazır olduğunu söyledi. İki tarafın ilişkileri yeniden zirveye taşıma açısından sorumluluk alması gerektiğine dikkat çekti.
Mısır’ın yaptığı açıklamaya göre Katar’ın Mısır Büyükelçisi Salim Mübarek el-Şafi Mısır İşgücü Bakanı’na teşekkürlerini ve takdirlerini sunarken gelecek dönemde Katar ile Mısır arasında birçok alanda ve sektörde yeni iş birliğine dayalı ilişkiler döneminin başlatılması konusundaki güçlü arzusunu dile getirdi. Büyükelçi, Katar’ın kalkınma, gelişme ve modernleşme başlıklarındaki başarılarında Mısır’ın çalışmalarının payının da büyük olduğunu vurguladı.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.