Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19’un insanlar üzerindeki farklı etkilerinin sebeplerini keşfetmek için şu ana kadar 400 kişi çalışmaya gönüllü katıldı

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?
TT

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Kovid-19 virüsü insanları neden farklı etkiliyor?

Akademik bilim dergisi Nature Immunology’de yayınlanan “SARS-CoV-2 enfeksiyonuna karşı direncin insan genetik temelini incelemek için küresel bir çaba” başlıklı yeni araştırmada Kovid-19’un neden hastaları farklı şekillerde etkilediği sorusuna cevap arandı. 14 bilim insanından oluşan uluslararası ekibin araştırma sonuçlarına göre, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) enfeksiyonuna karşı verilen tepkide bireyler arasında büyük değişiklikler görülüyor. Zira vakalardan bazıları asemptomatik olurken bazıları hayatlarını tehdit eden enfeksiyonlar geçiriyorlar. Pandeminin ortaya çıkmasının üzerinden bir yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen, hala bazı kişilerin neden virüse karşı bağışık olduğu hakkında çok az şey biliniyor. Bu konuya yönelik bir açıklamanın bulunması, hastalığın tedavi edilmesi veya önlenmesi için yeni yöntemlerin bulunmasını sağlayacağından, cevabının bulunması için büyük çaba gösteriliyor.
ABD, Kanada ve Avrupa’daki üniversitelerden bilim insanları makalede pandeminin, bazı kişiler hiçbir semptom göstermezken, bazılarının ciddi semptomlar göstererek hayatlarını kaybetmesi ile virüslere karşı insanların bağışıklık tepkilerinin gözle görülür çeşitliliğini tüm dünyaya hatırlatmaya yardımcı olduğunu söyledi. Yazarlar aynı aile içinde bireyler arasında da çok net farklıların gözlemlediğini örneğin, ailede herkes hastalanırken bir kişinin enfekte olmadığı aynı şekilde yüksek riskli bir ortamda çalışan ancak hasta olmayan kişilerin olduğu durumlar olduğu belirttiler.
Bilim insanları makalelerinde, şu anda hiç kimsenin neden böyle bir farklılığın olduğunu gerçekten bilmediğini belirtiyorlar. Bu konuda yapılan çalışmaların yeterli olmadığını, kapsamlı bir açıklama içermediğini vurguluyorlar. Bununla birlikte, kan grubu 0 olan kişilerin enfekte olduklarında daha az sıkıntı çektiğine dair bazı raporlar bulunuyor. Vücudun ürettiği bazı proteinlerin virüsle mücadelesi sırasında daha az veya daha fazla aktif olduğunu gösteren başka çalışmalar da bulunuyor. Yapılan araştırmalarda virüsün ACE2 veya TMEM41B gibi reseptörlere sahip proteinlere ihtiyaç duyduğu ve eğer insanların reseptörleri yoksa virüsün çoğalamayacağı da tespit edildi.
Şarku’l Avsat’ın Nature Immunology’den aktardığına göre Yazarlar, Kovid-19 enfeksiyonlarına verilen yanıtın değişkenliği konusunda büyük bir çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu ve böyle bir çalışmanın, enfekte olmuş olmalarının gerekli olduğu düşünülen kişileri içermesi gerektiği belirtiliyor. Özellikle tüm aile hasta iken aile fertlerinden birinin enfekte olmadığı bir ailenin tüm bireylerinin aktif olarak katılması da gerekli görülüyor.
Yazarlar, böyle bir çalışmanın ilk adımlarının halihazırda devam ettiğini, gerekli kriterleri karşılayan 400 gönüllünün imza attığını ve hala çalışma için daha fazla gönüllüye ihtiyaç olduğunu söylediler.
Bilim insanları, pandeminin doğasının yeni tip koronavirüs virüsünün yakın zamanda ortadan kalkmayacağını gösterdiğini dolayısı bilim camiasının, insanların Kovid-19’a yakalandığında neden bu kadar farklı tepki verdiğinin tam olarak anlaşılmanın faydalı olacağını belirterek araştırmayı sonlandırıyorlar.
14 kişilik bilim insanı heyetinde Laurent Abel, Donald C. Vinh, Elżbieta Kaja, Beth A. Drolet, Qian Zhang, Cliona O’Farrelly, Giuseppe Novelli, Carlos Rodríguez-Gallego, Filomeen Haerynck, Carolina Prando, Aurora Pujol, Helen C. Su, Jean-Laurent Casanova ve András N. Spaan  yer alıyor. Çalışmaya ayrıca 38 bilim insanının mensup olduğu Kovid İnsan Genetik Çabası ekibi de katkı sundu.



Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
TT

Çığır açan çalışmada Parkinson'un erken belirtileri tespit edildi

Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)
Parkinson hastası GyroGlove'la ve GyroGlove olmadan yaptığı spiral çizimlerindeki farkı gösteriyor (AFP)

Farelerde Parkinson hastalığının erken belirtilerini keşfeden Çinli bilim insanları, bu zayıflatıcı hastalığın insanlarda çok daha erken teşhis edilmesini sağlayabilecek bir ilerleme kaydetti.

Çin Bilimler Akademisi'nden araştırmacılar, farelerde belirli bir tür orta beyin dopamin (DA) nöronlarının kaybıyla ortaya çıkan şaha kalkma, yürüme ve kamburlaşma gibi davranışların Parkinson hastalığıyla bağlantılı olduğunu buldu.

Parkinson'un bilinen en erken belirtileri arasında ağrı, kaygı, denge sorunları, sertlik, koku kaybı, uyku sorunları ve depresyon sayılabilir.

Titreme, el yazısında değişiklikler ve mimiklerde azalma gibi diğer belirtiler daha sonra hastalık ilerledikçe ortaya çıkar.

Yavaş yavaş, hastalar ciddi hareket sorunları yaşayabilir ve bu durum, erken teşhis ve tedavinin önemini vurgular.

Şimdiye kadar araştırmalar çoğunlukla DA nöronlarının ruh hali düzenleme ve ödül mekanizmalarındaki işlevlerine odaklandı.

Orta beyin bölgelerinde substantia nigra pars compacta (SNc) ve ventral tegmental alanda (VTA) bulunan bu sinir hücreleri, hareket, duygu ve ödül işlemenin düzenlenmesi için gerekli.

Ancak bilim insanları, DA nöronlarının daha ince ve spontane davranışlardaki rollerinin tam olarak anlaşılamadığını söylüyor.

Son çalışmada araştırmacılar, şaha kalkma ve kamburlaşma gibi davranışların bir tür SNc DA nöronunun kaybıyla ilişkili olduğunu ancak VTA'dakilerin olmadığını keşfetti.

Çalışmaya göre, bu ince davranışlar SNc DA nöron kaybının önemli göstergeleri olabilir ve Parkinson'a dair anlayışımızı geliştirebilir.

Bilim insanları, dopamin nöronlarının tükendiği iki fare modelinin hareketlerini incelemek için gelişmiş bir yapay zeka davranış analiz sistemi kullandı.

Araştırmacılar bu yaklaşımla, geleneksel yöntemlerin gözden kaçırabileceği ayrıntılı ve incelikli davranış özelliklerini yakalayabildi.

Çalışma, PD modelinde, VTA'da değil ama SNc'de DA nöronlarının kaybıyla doğrudan ilişkili olan şaha kalkma ve kamburlaşma davranışlarında azalmalar olduğunu ortaya koydu.

Fare modellerinde tırmanma diye adlandırılan ve tırmanmaya benzeyen bir başka davranışın da ortabeynin SNc bölgesindeki DA nöronlarının kaybıyla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğu bulundu.

Bilim insanları, bulguların Parkinson hastalığının ilerleyişinin izlenmesinde potansiyel davranışsal göstergeler olarak kamburlaşma davranışının izlenmesi ihtiyacının altını çizdiğini söylüyor.

Çin Bilimler Akademisi'nden çalışmanın yazarı Xuemei Liu, "Davranışsal değişiklikleri hedeflenen sinirsel hasarla ilişkilendirmek, PH ilerlemesinin anlaşılmasını ilerletiyor ve tedavi stratejilerinin iyileştirilmesine yönelik değerli bilgiler sunuyor" dedi.

Independent Türkçe