Beyda’daki binlerce Yemenli aile gıda kriziyle mücadele eriyor

Reuters
Reuters
TT

Beyda’daki binlerce Yemenli aile gıda kriziyle mücadele eriyor

Reuters
Reuters

Husi milislerin Yemen'in Beyda kentine yönelik saldırılarını artırmasının ardından bölgedeki binlerce aile gıda güvensizliğinin neden olduğu krizle mücadele ediyor. Beyda’daki Yemenliler sağlık hizmetleri, temiz su ve temel ihtiyaçlarla ilgili sıkıntı yaşarken 26 milyon Yemenlinin tamamı kıtlık tehlikesiyle karşı karşıya. Ülkede faaliyet gösteren yardım kuruluşlarına göre kıtlığın daha kötü hale gelmesi şimdilik bağışçıların cömertliği sayesinde önleniyor.
Kırsal Kalkınma Programı verileri, Beyda vilayetindeki binlerce ailenin gıda güvensizliği, sağlık hizmetleri, susuzluk ve diğer temel ihtiyaçlardan büyük ölçüde muzdarip olduğunu ve yetersiz beslenen çocuk sayısının her geçen gün arttığını ortaya koydu.
Veriler, Yemen'deki çocukların savaşın patlak verdiği 2015’ten bu yana büyük risk altında kaldığını, yetersiz beslendiklerini ve önlenebilir hastalıklar nedeniyle yaşamlarını yitirdiklerini gösteriyor. Bölgede yaşayanların sonu gelmeyen savaş yüzünden zor koşular altında yaşam mücadelesi verdikleri ifade ediliyor.
Program tarafından yayınlanan son rapora göre yaklaşık 30 milyon nüfusa sahip Yemen’de 16,2 milyon kişi bağışçıların cömertliği sayesinde hayatta. Bu durum önemli bir fark yaratsa da ülkenin daha kötü bir kıtlık krizine doğru ilerlediğine dikkat çekiliyor. Temel malzemelere ulaşımın olmadığı kırsal alanlarda halen büyük çapta gıda yardımına ihtiyaç duyuluyor.
Kırsal Kalkınma Programı, krizden en fazla etkilenen 53 bin 405 kişiye iki ayda bir toplam 658 bin 358 ton gıda yardımı sağlamak için Dünya Gıda Programı ile iş birliği yapmaya başladı. Beyda vilayetindeki el-Malagam, Ould Rabie ve Sawadiya ile son çatışmaların yaşandığı alanlardan uzak olan Zaher, Silo ve Nata ilçelerinde binlerce aile zorlu yaşam koşullarıyla mücadele ediyor.
İnsani İşler Ofisi, Marib'in güneyindeki Abdiye bölgesinde meydana gelen çatışmalarda 34 bin 600 kişinin mahsur kaldığını, temel ihtiyaç maddelerine ulaşamadıklarını, bölgeye giriş-çıkış yollarının kesildiğini ve nüfus hareketlerinin kısıtlandığını bildirdi.
BM’den yapılan açıklamada, Yemen'de Mart-Ekim ayları arasında yaşanan muson yağmurları nedeniyle batı ve kıyı bölgelerinde artan sellerin göçe, altyapıda ağır hasar oluşmasına, yaralanmalara ve hastalıklara neden olduğu kaydedildi. Halkın sel ve kasırgalara karşı savunmasız olduğu vurgulandı.
Rapora göre Temmuz - Ağustos 2021 döneminde de yaşanan şiddetli yağışlar ve sel baskınları, kamu altyapısına zarar vererek yaklaşık 10 bin evin yıkılmasına veya hasar görmesine neden oldu. Yemen genelinde yaklaşık 174 bin kişiyi etkileyen felaket birçok bölgede yollarda hasar oluşmasına neden oldu. Durumdan en çok etkilenen kesim yerlerinden edilenler oldu.
Rapora göre yağış ve sel baskınlarının yoğunluğu önceki yıllara göre daha düşük olsa da kaynakların tükenmesi aileleri tehlikelerle karşı karşıya bıraktı. Kamu altyapısının yenilenememesi ve daha önce selden zarar gören evlerin tamir edilememesi nedeniyle kriz daha da şiddetlendi.
Ayrıca raporda, Husilerin kontrolündeki bölgelerde yaşanan güvensizlik, bürokratik engeller ve koronavirüs kısıtlamaları nedeniyle yardıma muhtaç bölgelere erişimin son derece zor olduğu belirtildi. Bölgede 2021'in başından bu yana, yardım alanların listelerinin, araç kiralama sözleşmelerinin ve diğer hassas bilgilerin kopyalarının talep edilmesi de dahil olmak üzere bir dizi yeni seyahat izni şartı getirildiği bilgisi verildi.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.