NATO Genel Sekreteri'nden S-400 açıklaması: Savunma tedarikleri ulusal kararlardır

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, müttefiklerin NATO'nun ilk Yapay Zeka Stratejisi konusunda anlaşmaya vardığını, inovasyon projeleri için de 1 milyar avroluk fon oluşturduğunu duyurdu.

AA
AA
TT

NATO Genel Sekreteri'nden S-400 açıklaması: Savunma tedarikleri ulusal kararlardır

AA
AA

Stoltenberg, Belçika'nın başkenti Brüksel'deki NATO karargahında düzenlenen NATO Savunma Bakanları Toplantısının bitiminde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Savunma bakanlarının bugün Nükleer Planlama Grubu altında bir araya geldiğini belirten Stoltenberg, bu konudaki iş birliğinin nükleer silahlar barışı korumak için kullanıldığı sürece NATO'nun güvenilir bir nükleer ittifak olduğunu garanti etmek için önemli arz ettiğini söyledi.
Stoltenberg, "Müttefikler bugün NATO İnovasyon Fonu oluşturmak için bir anlaşma imzaladı. Bu fonun yeni çıkan ve yıkıcı teknolojiler üzerinde çalışmak için 1 milyar avroluk yatırım yapmasını bekliyorum." diye konuştu.
Söz konusu fonun daha büyük bir resmin bir parçası olduğunu dile getiren Stoltenberg, beraberinde "DIANA" denilen Savunma İnovasyon Hızlandırıcısı'nı da inşa ettiğini, İttifak genelinde teknoloji test merkezleri ve hızlandırıcı siteler ağı sağlayacağını bildirdi.
Stoltenberg şunları söyledi:
"Müttefikler NATO'nun ilk Yapay Zeka Stratejisi üzerine anlaştı. Bu strateji uluslararası hukuka uygun olarak yapay zekanın sorumlu kullanımı için standartlar belirleyecek. Yapay zekanın benimsenmesini nasıl hızlandıracağımızın ana hatlarını çizecek." dedi.

AB-NATO iş birliği
Stoltenberg, "NATO-AB iş birliği şimdiden görülmemiş seviyelere ulaştı." diye konuştu.
AB ile NATO'nun siber uzayda, gerçek zamanlı olarak tehditler ve güvenlik açıkları hakkında bilgi alışverişi yaptığını belirten Stoltenberg, "Ege Denizi'nde deniz misyonumuz, Türkiye ile yaptıkları anlaşmayı uygulamak için AB ile birlikte çalışıyor." ifadesini kullandı.

Ukrayna'nın NATO üyeliği
Stoltenberg, Ukrayna'nın muhtemel NATO üyeliğinden Rusya'nın duyduğu rahatsızlıkla ilgili bir soruya, "Ukrayna'nın ne zaman İttifaka katılmaya hazır olduğuna karar vermek Ukrayna ve NATO müttefiklerinin görevidir. Başka hiçbir ülkenin bu sürece müdahale etme veya söz söyleme hakkı yoktur." yanıtını verdi.

Afganistan
Stoltenberg, Bakanların Afganistan konusunda alınan dersleri değerlendirdiğini de belirtti.
"Taliban'ı Afganistan'ın uluslararası teröristler için güvenli bir sığınak haline gelmemesi, insan hakları ve güvenli geçişler konusunda verdiği sözlerle ilgili nasıl sorumlu tutabileceğimiz konusunda müttefiklerimiz ve partnerlerimizle görüşüyoruz." diyen Stoltenberg, müttefiklerin son haftalarda binlerce Afgan'ın güvenli şekilde yerleştirilmesi için verdiği desteğe teşekkür etti.

S-400 konusu
"Türkiye'nin S-400 dışında başka askeri araçlar için de Rusya'ya yönelme ihtimali" ile ilgili bir soru üzerine Stoltenberg, "Bu, bu toplantıda tartışılan bir konu değildi." dedi.
Stoltenberg şöyle devam etti:
"Savunma tedarikleri ulusal kararlardır. NATO için önemli olan onların NATO ile birlikte çalışabilir olmasıdır. S-400 bir Rus sistemi ve NATO'nun hava ve füze savunma sistemlerine entegre edebileceğimiz bir şey değil. Mesajımız buydu. Ayrıca alternatif sistemler bulma çabalarını nasıl destekleyebileceğimize baktık ve bu çabalar devam edecek."
Stoltenberg, NATO ülkelerinin savunma bakanlarının toplantıların ilk gününde yeni ve kapsayıcı bir savunma planını onayladığını, İttifakın kabiliyet hedefleri üzerinde uzlaştığını, Rusya ve Afganistan gibi konuları ele aldıklarını belirtmişti.
Toplantılarda Türkiye'yi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar temsil etti.



Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
TT

Kolombiya Devlet Başkanı, Washington'ın Venezuela'da bir "kokain fabrikasını" bombaladığını doğruladı

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)
Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro (AFP)

Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, ABD'nin Venezuela'nın batısındaki Maracaibo liman kentinde bir kokain fabrikasını bombaladığını iddia etti.

Başkan Donald Trump'ın Venezuela kıyılarına ilk kara saldırısını duyurmasının ardından X platformunda şunları yazdı (yerini belirtmeden): "Trump'ın Maracaibo'da bir fabrikayı bombaladığını biliyoruz ve orada kokain yapmak için koka macunu karıştırıldığından korkuyoruz."


Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
TT

Ukrayna: Rusya'nın Odessa'ya düzenlediği İHA saldırısında çocuklar ve siviller yaralandı

Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)
Odessa bölgesindeki liman altyapısını hedef alan Rus hava saldırısının ardından olay yerinde çalışan Ukraynalı kurtarma ekiplerine ait arşivim (EPA)

Ukrayna yetkilileri bu sabah erken saatlerde, Rusya'nın Odessa liman kentine gece saatlerinde düzenlediği insansız hava aracı (İHA) saldırısında çocukların yaralandığını bildirdi.

Askeri idare başkanı Serhiy Lysak, büyük ölçekli İHA saldırısının çok katlı iki konut binasını vurduğunu söyledi.

Lysak, saldırıda en az dört kişinin yaralandığını, bunların arasında yedi ay ile sekiz yaşları arasında üç çocuğun da bulunduğunu belirtti.

Lysak, saldırının ardından Telegram'da "Bu, Rusya'nın sivilleri hedef aldığının bir başka kanıtıdır" diye yazdı.

Ukrayna Hava Kuvvetleri, şehir yakınlarında İHA’ların yaklaştığı konusunda uyarıda bulundu ve tehdit nedeniyle hava saldırısı uyarıları yayınlandı.

Vali Oleh Kiper, Telegram üzerinden yaptığı bir paylaşımda, halka sakin kalmaları çağrısında bulundu. Ayrıca, bir lojistik şirketinin deposunda yangın çıktığını ve düşen molozların şehirdeki araçları tutuşturduğunu belirtti.


Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering