عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD Temsilciler Meclisine Türkiye'de Cumhuriyetin ilanının 98'inci yılını kutlamak üzere karar tasarısı sunuldu

ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesine, Türkiye'de Cumhuriyetin ilanının 98'inci yılını kutlamak üzere karar tasarısı verildi.

AA
AA
    Washington/AA
TT
TT

ABD Temsilciler Meclisine Türkiye'de Cumhuriyetin ilanının 98'inci yılını kutlamak üzere karar tasarısı sunuldu

AA
AA

Tennessee Temsilcisi Demokrat Steve Cohen, Cumhuriyetin ilan edilmesinin yıl dönümü olan 29 Ekim'den önce Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesine Türkiye'ye yönelik bir karar tasarısı sundu.
Tasarıda, "Türkiye Cumhuriyeti halkının ve ülke çapındaki Türk Amerikalıların Cumhuriyet Bayramı'nın 98'inci yıl dönümünü kutlarız." ifadesine yer verildi.
Cumhuriyetin 29 Ekim 1923'te ilan edildiğine dikkat çekilen tasarıda, Cumhuriyetin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk ise "modern Türkiye'nin vizyoner lideri" olarak nitelendirildi.
Tasarıda, Türkiye Cumhuriyetinin vatanı olan Anadolu'nun binlerce yıldır medeniyetin beşiği olduğuna işaret edilirken, ABD'nin "kurucu babaları"nın Amerikan anayasasının hazırlanmasında Türkiye'ye (Osmanlı) danıştığı belirtildi.
2020'de ABD'nin Türkiye'ye ihracatının 11,5 milyar, ithalatın ise 10,1 milyar dolar olduğuna işaret edilen tasarıda, şu ifadelere yer verildi:
"83 milyon 600 bin nüfusuyla dünyanın Doğu ile Batı arasında kritik bölgede yer alan Türkiye, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) ikinci büyük ordusuna komuta etmekte ve terörle mücadele alanındaki bölgesel gelişmelerde, enerji çeşitlendirmesi, küresel tedarik zincirlerinin güvence altına alınması, uyuşturucu ve insan kaçakçılığının önlenmesinde ABD ile ittifak halindedir."
Karar tasarısında, Türkiye'nin DEAŞ ve PKK gibi terör örgütlerine karşı aktif bir mücadele içinde bulunduğuna değinilirken, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin kıyımından kaçan 9 milyondan fazla mülteciye ülke içinde ve Suriye'de yardım ettiğine vurgu yapıldı.
Türkiye'nin, Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne göre, dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke olduğu belirtilen tasarıda, "Son olarak Kabil Uluslararası Havalimanı'nda konuşlu 600'den fazla Türk askerinin tahliye operasyonuna verdiği destek dahil Türkiye, 20 yılı aşkın bir süredir Afganistan'da ABD'nin güçlü ve güvenilir bir müttefikidir." denildi.
Tasarıda, ABD'ye yaşayan Türklerin, ülkenin sanatına, bilimine, akademisine, hukukuna, iş dünyasına ve siyasi yaşamına yaptıkları katkılardan da anlaşılacağı üzere Amerika Birleşik Devletleri dokusunun önemli bir parçası olduğu vurgulandı.
Tasarının karar kısmında ise şunlar kaydedildi:
"Temsilciler Meclisi, Türkiye Cumhuriyetini Amerika Birleşik Devletleri'nin önemli bir müttefiki olarak tanır; Türkiye'nin Irak ve Suriye İslam Devleti (DEAŞ olarak da bilinir), PKK ve diğer terör örgütleriyle mücadeleye yönelik küresel çabalara yaptığı katkı için takdirini ifade eder; bölgedeki çatışma ve istikrarsızlıkların neden olduğu mülteci akınından dolayı Türkiye halkının karşı karşıya olduğu benzersiz siyasi, ekonomik ve sosyal zorlukları, Türk-Amerikan toplumunun Amerika'ya yaptığı üretken katkıları takdir eder ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu kutlayan Türkiye halkını ve ülke çapındaki Türk Amerikalıları tebrik eder."

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

Tom Barrack ve Arabistanlı Lawrence

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İbrahim Hamidi

ABD Başkanı Donald Trump'ın Türkiye Büyükelçisi ve Suriye- Lübnan Özel Temsilcisi Tom Barrack, her açıklaması veya tweeti ile tartışma yaratıyor. Sözleri, Ortadoğu'ya yabancı bir Amerikan sözlüğünden geliyor. Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Sykes-Picot Anlaşması ile çizilen sınırları ve Batı'nın “(Ortadoğu'da) haritalar dayatmasını ve sınırları kurşun kalemle çizmesini” sert bir şekilde eleştirdi.

Tom Barrack, “Batı’nın müdahale dönemi sonsuza dek sona erdi. Gelecek, bölgenin kendi üreteceği çözümlerindir” dedi. Ayrıca, “giriştiğimiz beş savaşın” başarısızlıklarının ardından gelen “rejim değişikliği” ve “ulus inşası” politikalarını da tenkit etti.

Barrack, Suriye Emeviliğine ve Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'ya olan hayranlığını dile getirerek, onu bağımsızlık için 12 yıl mücadele eden ABD'nin kurucu başkanı George Washington'a benzetti. Ayrıca, ABD'nin terörle mücadeledeki müttefiki olan Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) hedef aldı. Lübnanlıları, hemen harekete geçmezlerse “varoluşsal bir tehdit” ile karşı karşıya kalacakları, Bilad-ı Şam haritasına geri dönme kaderini yaşayacakları konusunda uyardı. Ayrıca, Lübnan’ın “Büyük Suriye” haritasına dahil olduğuna dolaylı olarak işaret etti.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Barrack, her açıklamanın ardından ilk açıklamasını düzelten bir açıklama yayınlıyor. Ancak, Trump'ın Temsilcisi’nin Ortadoğu'daki kilit ülkeler hakkındaki bu açıklamalarının önemini küçümsemek hata olur. Bunu vurgulamak için de açıklamalarına eşlik eden gelişmelere ve açıklamalara dikkat çekmek gerekiyor.

Öncelikle, Başkan Trump, 13 Mayıs'ta Riyad'da yaptığı “Başkan Trump'ın Ortadoğu'da Müreffeh Bir Gelecek Vizyonu” başlıklı açılış konuşmasında Ortadoğu vizyonunu bizzat ortaya koydu. “Devlet inşacıları diye adlandırılanlar, inşa ettiklerinden çok daha fazla devleti yok ettiler” dedi. Ardından “Amerikalılar Irak ve Afganistan'da trilyonlarca dolar harcadılar, ancak hiçbir işe yaramadı. ABD, bu iki ülkeden geri çekildi ve başarısız oldu çünkü Amerikalı ‘müdahaleciler’ anlamadıkları toplumlara müdahale ettiler ve nasıl yaşanacağına dair dersler verdiler” diye ekledi.

Öte yandan, bölgenin ve liderlerinin ürettiği çözümleri övdü ve “modern Ortadoğu'nun doğuşunun bölge halklarının kendi elleriyle gerçekleştiğini” ve bunun “büyük bir dönüşüme” yol açtığını söyledi. Trump, “geçmişi” olan Suriye Cumhurbaşkanı Şara'ya da övgüler yağdırdı ve ardından “Suriye'ye bir şans” vermek için ona ve Heyet Tahrir eş-Şam'a yönelik yaptırımları kaldırdı.

Trump'ın Türkiye Büyükelçisi Barrack'ı Suriye ve Lübnan Özel Temsilcisi olarak ataması, Ankara'nın bir zamanlar Amerika'nın "Arabistanlı Lawrence'ı" olarak adlandırdığı Brett McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe

İkincisi, Trump'ın İran, Gazze ve Ukrayna Özel Temsilcisi Steve Witkoff gibi Barrack da Dışişleri Bakanlığı bürokrasisinden ve Amerikan kurumlarından çok uzak ve Başkan Trump ile doğrudan dostluğu olan bir iş adamı. Ortadoğu'daki önemli meselelerdeki rolü artarken, Dışişleri Bakanlığı'nda müzakere ve diplomasi deneyimine sahip üst düzey yetkililerin atamaları ya ertelendi (örneğin, Dışişleri Bakan Yardımcısının yardımcısı olarak göreve başlaması planlanan Joel Rayburn) ya da Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından uygulanan “kapsamlı reform planı” kapsamında Dışişleri Bakanlığı'ndan uzaklaştırıldılar.

Üçüncüsü, Barrack'ın nerede ikamet ettiğinin büyük bir önemi var, çünkü kendisi Trump'ın Türkiye Büyükelçisi. Ankara, eski Beyaz Saray Ortadoğu yetkilisi Brett McGurk ile ciddi bir sorun yaşıyordu. McGurk'ü Amerika’nın “Arabistanlı Lawrence’ı” olarak adlandırıyordu. Bununla, McGurk'ün, geçen yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap isyanını destekleyen İngiliz Arabistanlı Lawrence’a benzer şekilde, Doğu Suriye'de kendisine karşı bir Kürt oluşumu kurarak Ortadoğu haritasını yeniden çizmek istediğini kastediyordu.

Dolayısıyla, Trump'ın Türkiye'ye elçi olarak Barrack'ı ataması, McGurk'ün politikalarına karşı büyük bir darbe anlamına geliyor. Barrack'ın Suriye, Kürtler, Lübnan, haritalar ve Sykes-Picot Anlaşması hakkındaki açıklamalarında da bu açıkça görülüyor. Barrack'ın sözlerinin önemini pekiştiren, Trump'ın bizzat kendisinin Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “dostu” olduğunu defalarca açıkça söylemiş olması. Hatta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yu, Erdoğan ile askeri çatışma yerine Suriye konusunda bir anlaşmaya varmaya da teşvik etmişti.

Dördüncüsü, ABD'nin son on yıllarda Ortadoğu'daki politikaları, işlevsel olarak muhatap olduğu her rejimin hassasiyetlerini ve değerlendirmelerini dikkate alan birçok örtük, dile getirilmemiş mutabakat içeriyordu. Örneğin, Suriye güçlerinin 1976'da Amerikan onayıyla Lübnan'a girdiği tartışmasızdır. Hafız Esed, Çöl Fırtınası Harekâtı'na katılımı ve İsrail ile müzakereler karşılığında ABD’den yeşil ışık aldıktan sonra, 1990'da Mişel Avn isyanını bastırdı. Aynı durum, Filistin Kurtuluş Örgütü ve lideri Yaser Arafat'ın 1982'de Lübnan'dan sınır dışı edilmesi için de geçerliydi.

Bu mutabakatların sırları çekmecelerde ve söylemsel değerlendirmelerde saklı kaldı. Daha sonra al-Majalla’da, Suriye'nin 2005'te ordusunun çekilmesiyle vesayet döneminin sona ermesinden önce Lübnan'daki birçok eyleminin Amerikan onayıyla desteklendiğine dair bir dizi gizli Suriye belgesi yayınlayacağız.

Barrack'ın sözleri, Lübnan, Suriye ve Sykes-Picot Anlaşması doğmadan önce Osmanlı, Bilad-ı Şam ve Büyük Suriye’nin eyaletlerinden biri olan Zahle’den göç etmeden önce atalarının anlattığı hikâyelere duyulan bir özlem değil. Trump'ın ikinci döneminde söylenmiş olmaları, onlara daha fazla ağırlık kazandırıyor. Bunlar en azından boş veya tesadüfü sözler değil, aksine Beyaz Saray koridorlarındaki ciddi düşünceleri yansıtıyor. Çoğu, üst düzey liderler arasında kapalı kapılar ardında da söylenmiş olabilir. Ancak, gerçekleşmesi dengelere bağlı ve başarılı olması başka bir konu, çünkü birçok Amerikan macerası amaçlanandan farklı bir şekilde sona erdi. Trump yönetiminin hızlı sonuç almak istemesi ve görüşlerini desteklemek için uzun süreli bir askeri müdahaleye yanaşmaması, Barrack'ın tweetlerini tehlikeli ve rahatsız edici kılıyor ve etkileri sosyal medya platformlarının ötesine uzanıyor.