Dibeybe, Katrani’nin ayrılmasıyla ortaya çıkan krizi kontrol altına almaya çalışıyor

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, paralı askerlerin akıbetinin görüşülmesi için Paris Konferansı’na davet edildi.

Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş önceki gün başkent Trablus’ta düzenlenen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın kapanış oturumunda Kuveytli mevkidaşı Şeyh Ahmed Nasır es-Sabah ile ortak basın toplantısı düzenledi. (EPA)
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş önceki gün başkent Trablus’ta düzenlenen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın kapanış oturumunda Kuveytli mevkidaşı Şeyh Ahmed Nasır es-Sabah ile ortak basın toplantısı düzenledi. (EPA)
TT

Dibeybe, Katrani’nin ayrılmasıyla ortaya çıkan krizi kontrol altına almaya çalışıyor

Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş önceki gün başkent Trablus’ta düzenlenen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın kapanış oturumunda Kuveytli mevkidaşı Şeyh Ahmed Nasır es-Sabah ile ortak basın toplantısı düzenledi. (EPA)
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş önceki gün başkent Trablus’ta düzenlenen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın kapanış oturumunda Kuveytli mevkidaşı Şeyh Ahmed Nasır es-Sabah ile ortak basın toplantısı düzenledi. (EPA)

Libya Temsilciler Meclisi milletvekillerine, ülkenin doğusundaki Tobruk kentindeki meclis binasında pazartesi günü düzenleyeceği toplantıya katılım çağrısı yaptı. Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ülkenin doğusundan sorumlu yardımcısı Hüseyin el-Katrani’nin kendisine başkaldırmasının yarattığı krizi kontrol altına almak için yeni girişimlerde bulundu. Birleşmiş Milletler (BM) Siyasi İşler ve Barış İnşası Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo da ülkede yaşanan krizlerle eş zamanlı olarak ilk BM gözlemci grubunun Libya’ya ulaştığını bildirdi.
 Libya ziyaretini tamamlayan DiCarlo şu açıklamada bulundu:
“Libyalı yetkililerin talebi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden çıkan yetki doğrultusunda, Libya Ateşkes İzleme Mekanizması’nı desteklemesi için Birleşmiş Milletler gözlemcilerinden oluşan birinci grup (önceki akşam Libya’ya) ulaştı.”
5+5 Ortak Askeri Komite’den ve güvenlik süreciyle ilgili ortak hedefinden övgüyle söz eden DiCarlo, Komite’nin hazırladığı ‘Libya’daki tüm paralı askerlerin, yabancı savaşçıların ve yabancı kuvvetlerin aşamalı, dengeli ve eşzamanlı olarak çıkarılmasına’ yönelik eylem planını ‘önemli bir başarı’ olarak niteledi.
DiCarlo, önceki gün Twitter hesabından yaptığı açıklamada, uluslararası çaptaki Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nda yakalanan ivmenin korunması gerektiğini vurgulayarak özgür ve tarafsız parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinin 24 Aralık’ta düzenlenmesinin son derece önemli olduğunu belirtti. Libyalı liderlere ve kurumlara, seçim sürecinde hedeflenen kadın katılımını ve yeni Meclis’te sandalyelerin en az yüzde 30’unun kadınların almasını güvence altına alma çağrısında bulunan DiCarlo, seçimlerin düzenlenmesi için teknik destek sunmaya devam etme sözü verdi.

Fransa’dan Menfi’ye davet
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan Fransa’nın başkenti Paris’te birçok ülkeden devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla düzenlenecek uluslararası konferansa katılım daveti aldı. İki liderin gündeminde, Libya topraklarındaki paralı askerlerin ve yabancı güçlerin çıkarılması meselesinin olması bekleniyor.
Menfi, önceki gün bakanlar düzeyinde uluslararası katılımla düzenlenen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı çalışmalarına katılan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ile bir araya geldi. Menfi, Le Drian ile görüşmesinde Libya halkının sürdürülebilir istikrara ulaşma beklentilerini gerçekleştirecek şekilde parlamento ve devlet başkanlığı seçimlerinin eşzamanlı yapılarak mevcut aşamanın aşılması için uluslararası alandaki çabaların uyumluluğunun önemini vurguladı.
Le Drian da yeni yönetimin iktidara gelmesinden bu yana ülke genelinde hayatın normale döndüğüne ve istikrarın sağlandığına şahit olduğunu belirterek başkent Trablus’ta hakim olan huzur ve güven ortamından duyduğu mutluluğu dile getirdi. Le Drian ayrıca seçimlerin belirlenen tarihte yapılmasına yönelik umudunu dile getirdi. Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın kapanış bildirisinde, Libya’nın egemenlik, bağımsızlık, bölgesel barışına ve ülke birliğine bağlı kalan ve Libya’nın içişlerine yönelik müdahaleleri kesin surette reddeden Dibeybe hükümetinin, silah yasağını delme ve Libya’da kaos çıkarma girişimlerini kınadığı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin Libya’ya ilişkin kararlarını uygulamaya, 1. ve 2. Berlin Konferansları’ndan çıkan kararlara ve Libya Siyasi Diyalog Forumu’nda kabul edilen yol haritasına bağlı kaldığı ifade edildi.
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş, konferansın kapanış bildirisini Kuveytli mevkidaşı Şeyh Ahmed Nasır es-Sabah ile düzenlediği ortak basın toplantısında okudu. Menguş, Libyalı yetkililerin uluslararası yükümlülük ve taahhütlere bağlı olduğunu, hukuka saygı duyduğunu, İnsan Hakları Konseyi’ne bağlı Bilirkişi Heyeti ile iş birliği yaptığını ve işlerini kolaylaştırdığını belirtti. Ayrıca Dibeybe hükümetinin 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin ateşkes anlaşmasındaki maddeleri uygulamak için harcadığı çabaları ve Komite çalışmalarının 13’üncü turunda kabul edilen eylem planını da desteklediğini vurguladı.
Ulusal Birlik Hükümeti İçişleri Bakanlığı da polis ve güvenlik memurları ile tüm güvenlik birimlerinin Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı’nın güvenliğini sağlamada gösterdiği çabalara övgüde bulundu. Bakanlığın açıklamasında, bu çabaların Libya Devleti’nin örnek imajını ortaya koyduğu belirtildi.
Diğer yandan Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ülkenin doğusundan sorumlu olan yardımcısı Hüseyin el-Katrani krizini kontrol altına almaya çalışıyor. Katrani, Dibeybe’yi Sireneyka bölgesini görmezden gelmekle suçladıktan sonra hükümetten ayrıldı. Dibeybe, yardımcısı Ramazan Ebu Cennah başkanlığındaki 10 kişilik bir hükümet heyetini resmi çalışmalar kapsamında bir haftalığına ülkenin doğusundaki Bingazi kentine gönderdi. Söz konusu ziyaretle Katrani ile görüşme gerçekleştirilmesi, hükümete karşı aldığı pozisyonun tartışılması ve görevine dönmeye teşvik edilmesi amaçlanıyor.

Şukri’den Bingazi’ye ziyaret
Mısır Konsolosluk binasının hazırlanmasıyla ilgili devam eden çalışmaları yerinde incelemek için önceki gün Bingazi kentini ziyaret eden Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Katrani ve Bingazi Belediye Başkanı’nın da aralarında bulunduğu Libya’nın doğusun önde gelen isimlerle ortak iş birliğini güçlendirme yollarını görüştü. Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sefir Ahmed Hafız, Bakan Şukri’nin Mareşal Halife Hafter ile görüşmesinde ‘Mısır’ın, Libya’nın güvenlik ve istikrarının sağlanması çabalarına tam destek sağladığını ve kardeş Libya halkının birleştirici ve müreffeh bir ülkenin ortak bayrağı altında geleceğe doğru yeni bir başlangıç yapma, ülkeyi, birliğini, egemenlik ve istikrarını geri alma beklentilerini karşılayacak şekilde Libya krizinin çözüme kavuşmasına büyük önem verdiğini’ dile getirdi.
Libya Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Blihak dün yaptığı kısa açıklamada, Meclis Başkanlığı’nın milletvekillerine, pazartesi günü Tobruk’ta düzenlenecek oturuma katılma daveti gönderdiğini belirtti. Oturumun gündemine ilişkin ise detay vermedi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.