Husiler Abdiya ilçesinde sivilleri infaz ederken, okulları hapishaneye çeviriyor

Marib’de yerinden edilenler için kamptaki kadın ve çocuklar (Reuters)
Marib’de yerinden edilenler için kamptaki kadın ve çocuklar (Reuters)
TT

Husiler Abdiya ilçesinde sivilleri infaz ederken, okulları hapishaneye çeviriyor

Marib’de yerinden edilenler için kamptaki kadın ve çocuklar (Reuters)
Marib’de yerinden edilenler için kamptaki kadın ve çocuklar (Reuters)

Yemen'de meşru hükümeti destekleyen Arap Koalisyonu’nu son 24 saat içerisinde Marib vilayetine bağlı Cuba ve el Kesara ilçesinde İran destekli Husilere yönelik düzenlenen hava saldırısında 92 Husi teröristi öldürülürken, 16 askeri araç da imha edildi.
Marib vilayetindeki yerel yönetim, Husi milislerin vilayetin güneyindeki Abdiya ilçesindeki evlerdeki sivilleri kuşattığını, yaralıları infaz ettiğini, çocuk ve yaşlıları kaçırdığını, okul ve kamu tesislerini gözaltı merkezlerine dönüştürdüğünü açıkladı.
Bu açıklamada, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) yalnızca beş hafta içerisinde beş bini aşkın kişinin zorla yerlerinden edildiğini bildirdiği bir zamanda geldi. Yemen’deki en şiddetli çatışmalar Marib vilayetinin güneyindeki yaşanırken, bölgedeki aileler artan çatışmalar sebebiyle yerleri evlerini terk etmek zorunda kalıyor.
UNHCR, yıl başından bu yana yaklaşık 80 bin Yemenlinin evlerini terk etmeye ve ülke genelinde sığınmaya zorlandığını ve çatışmaların yüzlerce aileyi yerinden ettiği Marib valiliğindeki son gelişmelerle ilgili endişelerini dile getirdi. Açıklamada, insani yardım dağıtımındaki kısıtlamaların aileleri zor durumda bıraktığı kaydedildi.
Açıklamada, Marib valiliğinin güneyindeki Cuba mahallesinde güvenlik endişeleri nedeniyle faaliyetlerin geçici olarak durdurulduğu, UNHCR’nin yerel ortağının 75 aileye ve Marib’de ikamet eden 149 aileye gıda dışı ürün dağıtımına devam ettiği kaydedildi.
UNHCR, Yemen'de 4 milyondan fazla ülke içinde yerinden edilmiş kişi de dahil olmak üzere 20,7 milyon insanın yardıma ihtiyacı olduğunu, bölgede bin 800 ev sahibi ve 1,2 milyona kadar yerinden edilmiş Yemenlinin yaşadığını hatırlattı. Aynı zamanda 129 bin 531 mülteci ve 120 bin 75 ise sığınmacı bulunuyor.
Öte yandan Marib Valiliği Müsteşarı Abdurrabbu Miftah, BM Yemen İnsani Yardım Koordinatör Yardımcısı Diego Zorrilla ve beraberindeki ekip ile yaptığı görüşmede, BM kuruluşlarının insani açıdan gösterdiği performans ve valilikteki insani duruma yönelik performanslarındaki büyük eksiklikleri, güvenlik ve Husi milislerinin sivillere karşı işlediği suçları tartıştı.
Marib valiliğinin resmi internet sitesinde Miftah’ın, Husi milislerin Abdiya ilçesinin 35 bin sakinine karşı devam ettirdiği insanlık dramının, uluslararası örgütlerin eksikliklerinin boyutunu ve sivilleri kurtarmak için insani, ahlaki ve yasal görevlerini yerine getirmedeki başarısızlıklarını açıkça gösterdiği sözleri aktarıldı.
Yemenli yetkili, yerel yönetim ve hükümetin yinelenen insani çağrıları karşısında BM sessizliğini ve kendilerine karşı uygulanan ve bir ay süren kuşatmanın başlamasından bu yana Abdiya ilçesi sakinlerini kurtarmak için görevlerini yerine getirmeleri konusunda eleştiride bulundu. Yetkili, özellikle genel merkezi Sana’da bulunan kuruluşların Husi milislerin otorite ve direktiflerine tabi olduklarını belirterek, alınan kararlar ve yapılan hareketlerin Husiler tarafından yönetildiğini teyit etti.
BM kuruluşlarının sessizliği,  ahlaki ve yasal insani görevlerini yerine getirmemelerinin Husi milislerini Abdiya ilçesi sakinlerine karşı suçlarını sürdürmeye teşvik ettiğini söyleyen Miftah, milisleri bu bölgede hukuk dışı faaliyet göstermekle suçladı. Yetkili, milislerin evlere baskınlar yaparak kuşatma uyguladığını, yaralıları infaz ettiğini, okul ve kamu tesislerini gözaltı merkezi ve sığınma merkezlerine dönüştürdüğünü aktardı.
Marib Vali Yardımcısı, Husi milislerinin sivillere karşı işlediği suçların, milislerin barışı tanımadıklarını ve uluslararası ateşkes çağrılarını umursamadıklarını gösterdiğini vurguladı.
Miftah, Zorilla’dan insani yardım kuruluşlarının çalışmalarını, değerini ve bağımsızlığını koruyacak şekilde yeniden düzenlemesini talep ederek, bölgede ve komşu valiliklerde Husi milislerin devam eden askeri eylemleriyle sivilleri hedef alarak insanları yerlerinden etmesiyle acil insani ihtiyaçlarına cevap vermesini sağlayacak bir rezerv stoğuna sahip olma ihtiyacına değindi.
Yemenli yetkili, Marib Valiliği ve kamplarındaki yerinden edilmiş kişilerin insani durumunu gözden geçirerek, Şabva vilayetinin kuzey bölgeleri ile Marib vilayetinin güney bölgelerinden gelen yeni göç dalgalarına cevap vermede BM kuruluşlarının yetersiz kaldığını bildirdi.
Miftah açıklamasında, Zorilla’nın ziyaretinin BM kuruluşlarının Marib ve Abdiya gibi yerlerde insani açıdan performansını değerlendirmeye olanak tanıdığını ifade etti.
Marib vilayetinin resmi internet sitesinde belirtilenlere göre, BM yetkilisi, Abdiya bölgesinde meydana gelen ihlaller, Husiler tarafından tutuklananlar ve zorla kaçırılan kişilerin yanı sıra evlerin bombalanması, yakılması, saha infazları ve diğer ihlaller hakkında bilgi sahibi oldu.
BM yetkilisi açıklamasında, İnsan Hakları Yüksek Komisyonu’nun faillere karşı adaletin sağlanması için tüm ihlalleri titizlikle ve ilgiyle takip ettiğini belgelediğini belirterek, bir sonraki aşamada planların geliştirilmesini ve önceliklerine göre farklı sektörlere yardım stoku çalışmalarına öncelik vereceklerine dair söz verdi.



Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Geri çekilmeler anlaşmayı tehdit ediyor ve müzakereleri kurtarmak için ertelenmesi talep ediliyor

İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)
İsrail tanklarının Gazze Şeridi'nin güneyine girmesinin ardından, geçici mülteci kampındaki derme-çatma çadırların arasında enkazın üzerinde oturan bir kadın (AFP)

İsrail'in Gazze Şeridi’nde işgal ettiği yeni bölgelerden çekilme görüşmelerinin son iki aydır tıkanması, Katar’ın başkenti Doha'daki (yedinci gününe giren) ateşkes müzakerelerini yeni bir ‘karanlık tünele’ soktu. Hamas Hareketi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti tarafından önerilen yeniden konuşlandırmayı reddetti.

Medyada yer alan sızıntılara göre arabulucular, özellikle Washington, müzakerelerin sonuna kadar çekilme maddesinin ertelenmesini talep ettiler. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar bu durumu, müzakereleri ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin istemediği yeni bir başarısızlıktan kurtarmak için son bir girişim olarak görüyorlar ve bu yüzden Netanyahu'ya esneklik göstermesi için baskı yapabileceğini düşünüyorlar. Uzmanlara göre bunun aksi bir durum söz konusu olursa Hamas, İsrail'in bu şekilde kalmasının, sürgün planını hızlandırmak, olası ateşkesin sona ermesinden sonra askeri bölgeler dayatmak ve anlaşmayı bozmak için bir manevra olduğunu düşünerek bunu reddedecek.

İki Filistinli kaynak cumartesi günü, Doha’daki müzakerelerin, İsrail'in cuma günü sunduğu, İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması ve konumlandırılması için hazırladığı çekilme haritasında ısrar etmesi nedeniyle, karmaşık zorluklarla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Bu plan, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin yüzde 40'ından fazlasında kalmasını öngörüyor, ancak Hamas bunu reddediyor.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan kaynaklardan biri, ‘Hamas’ın müzakere heyetinin İsrail'in sunduğu haritaları kabul etmeyeceğini, çünkü bu haritaların Gazze Şeridi'nin yaklaşık yarısının yeniden işgalini meşrulaştırdığını ve İsrail'in insani olduğunu söylediği ve Gazze Şeridi'nin güneyinde yer alacak ve yaklaşık 600 bin Filistinliyi barındıracak olan şehre atıfla Gazze Şeridi'ni Nazi kampları gibi geçiş noktaları ve seyahat özgürlüğü olmayan izole bölgeler haline getirdiğini’ vurguladı.

Diğer kaynak, Hamas'ın İsrail güçlerinin 2 Mart'tan sonra, yani iki ay süren ateşkesin çökmesinden sonra yeniden kontrol altına aldığı tüm bölgelerden çekilmesini talep ettiğini belirtti. İsrail’i, ‘soykırım savaşını sürdürmek için oyalamaya devam etmek ve anlaşmayı engellemekle’ suçladı.

Kaynak, Katarlı ve Mısırlı arabulucuların ‘taraflara, ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un Doha'ya gelene kadar çekilme müzakerelerini ertelemelerini’ istediklerini, ancak ‘yardımlar ve esir takası konusunda ilerleme’ kaydedildiğini belirtti.

ABD merkezli haber sitesi Axios, bazı kaynaklardan, ABD'nin Hamas'tan İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesini tartışmayı ertelemesini ve diğer konulara geçmesini istediğini, böylece esir takası anlaşması müzakerelerinin çökmesini önlemeye çalıştığını aktardı.

juı
Yaralıları Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta bulunan Kızıl Haç kliniğine taşıyan Filistinliler (AFP)

Reuters, cumartesi günü Filistinli ve İsrailli kaynaklardan benzer bir doğrulama aktardı. Doha görüşmelerinin, İsrail’in Gazze Şeridi’nden çekilmesi konusunda tıkanma yaşadığını, Hamas Hareketi’nin İsrail'in önerdiği çekilme haritalarını reddettiğini, çünkü bu haritaların toprakların yaklaşık yüzde 40'ını İsrail kontrolünde bırakacağını, bunların arasında güneydeki Refah bölgesi ve Gazze'nin kuzeyindeki ve doğusundaki diğer bölgelerin de bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, ‘görüşmelerin devam etmesinin beklendiğini’ ifade ettiler.

Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Reha Ahmed Hasan, İsrail'in, güneydeki Morag Ekseni de dahil olmak üzere birçok yerden çekilmeyerek Filistinlileri sürmeye devam etmek gibi kendi şartlarını dayatmak istediğini düşünüyor. Kuzey bölgesini askeri olarak kontrol altına alarak buradaki nüfusu sürme olasılığı olduğunu ifade eden Hasan, böylece ateşkes sona erdikten sonra Filistinlilerin sürülmesinin kolaylaşacağına dikkati çekti. Hasan, ABD'nin İsrail'e baskı yapmamasının müzakerelere zarar verdiğini ve bu tür konuların ertelenmesinin bir fayda sağlamayacağını, bunların erken çözülmesi gerektiğini, çünkü bu konuların belirleyici olduğunu vurguladı.

Hasan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Anlaşmaya varılmasının gecikmesi, engellerin devam etmesi ve Filistinlilerin hedef alınması nedeniyle, direnişin İsrail'e teslim olmasını isteyen bir manevra ile karşı karşıya olduğumuzu düşünüyoruz ve Hamas bunu kabul etmeyecektir. ABD’nin İsrail'e baskı yapmaktan başka seçeneği yok. Özellikle Kahire'nin talep ettiği Mısır sınırındaki Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’ndan çekilme gibi henüz çözülmemiş ve belirsizliği devam eden başka konular da var.”

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, Hamas'ın talebi olan İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin gerçekleşmemesi halinde bunun müzakereleri engelleyebileceğini düşünüyor. Nazzal, çekilme maddesinin ertelenmesinin müzakereleri kurtarmak için yapılan bir girişimden ibaret olduğunu ve Netanyahu hükümetinin çekilme gibi siyasi konularda taviz vermediği sürece, Washington veya İsrail'in iddia ettiği gibi anlaşmanın yakın zamanda imzalanmayacağını belirtti.

Cuma günü ABD ziyaretinden dönmeden önce, ABD Başkanı Donald Trump ile bir araya gelen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, perşembe günü yaptığı açıklamada, “Birkaç gün içinde (anlaşmayı) tamamlayabileceğimizi umuyorum” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Netanyahu ile iki kez görüşen Trump, yakın zamanda ateşkes sağlanacağına dair açıklamalarını yineledi ve bu haftayı (yani birkaç gün sonra) olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da perşembe günü yaptığı açıklamada, anlaşmaya varılması konusunda ‘büyük umutları’ olduğunu söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Ancak sahada durum bu umutların aksine gelişiyor. Gazze Sivil Savunma Sözcüsü Mahmud Basal yaptığı açıklamada cumartesi günü 20'den fazla Filistinlinin öldüğünü ve İsrail ordusunun son 48 saat içinde Gazze Şeridi'nde ‘yaklaşık 250 terörist hedefi vurduğunu’ söyledi.

Hamas, İsrail ordusuna karşı operasyonlarını sürdürürken, İsrail ordusu cuma günü, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde çıkan çatışmalarda Golani Tugayı'na bağlı keşif biriminden bir subayın öldürüldüğünü, ayrıca Gazze'nin kuzeyinde çıkan çatışmada iki askerin yaralandığını açıkladı. Bu açıklamadan iki gün önce Gazze'nin güneyinde kaçırılmak üzere olan bir İsrail askerinin öldürüldüğü bildirilmişti.

Birleşmiş Milletler (BM), cumartesi günü yaptığı ortak açıklamada, Gazze'deki yakıt kıtlığının kritik seviyelere ulaştığı konusunda uyarıda bulundu. BM’nin aralarında İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Gıda Programı (WFP) da bulunduğu yedi ayrı kuruluşu tarafından yapılan ortak açıklamada, “Yakıt, Gazze'de hayatta kalmanın bel kemiğidir” denildi.

Bu olumsuz gelişmeler devam ederken Reha Ahmed Hasan, Trump'ın dün değil, bugün bir anlaşma sağlayabileceğini düşünüyor. Hasan’a göre ABD'nin tutumu, İsrail'e baskı uygulayarak bir anlaşma sağlamaya ve Gazze'yi yerinden etme ve yok etme planlarından vazgeçmeye yönelik gerçek bir adım atarak tüm bu sorunları sona erdirebilir.

Bu görüşe katılan Nizar Nazzal da Washington'ın, Nobel Barış Ödülü almayı uman Trump'ın çabalarının başarısız olmaması için müdahale edeceğini ve Netanyahu'yu daha geniş çaplı yayılma haritasını kabul etmeye zorlayacağını (bu cümle tuhaf geldi ama böyle yazıyordu) vurguladı. Ateşkes yapılmaması halinde İsrail Başbakanı’nın popülaritesinin daha da zarar göreceği ve İran'a karşı savaşından elde ettiği son siyasi kazanımlarını kaybedebileceği uyarısında bulunan Nazzal, bu nedenle Netanyahu'nun çıkarlarına en uygun olanın anlaşmayı geçici olarak kabul etmek olduğunu belirtti.