Tunus Cumhurbaşkanı Said’den siyaset sahnesinde atılım

Diyalog çağrısı memnuniyetle karşılandı.

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı Said’den siyaset sahnesinde atılım

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, siyasi ve toplumsal kesimlerden katılım sağlanacak ‘dürüst ve adil bir ulusal diyalog’ başlatmaya hazır olduğunu duyurdu. Bunun önceki tecrübelerden tamamen farklı olacağını belirten Said, başta ülkedeki siyasi sistem ve seçim yasası olmak üzere çeşitli başlıkların ele alınacağını belirtti. Ancak Tunus Cumhurbaşkanı, ‘hırsızları’ ve halkın parasına el koyan ya da malını yurt dışına satanları söz konusu diyalogun dışında tuttu. Politikacılar ise, Said’in bu tavrını ‘siyasi sahnede bir atılım’ ve Tunus’ta iktidar yönetiminde ‘katılımcı demokratik sürece dönüş yolunda önemli bir adım’ olarak nitelendirdi.
Siyasi partiler ve insan hakları örgütleri söz konusu adıma yanıt olarak Said’in ‘ulusal diyalogu uzlaşı sağlanan bir vakitte gerçekleştirme ve ulusal bir konferans çerçevesinde uzlaşı önerilerini belirginleştirmeye uzanan yeni mekanizmalar ve formüller düzenleme’ taahhüdünün, siyasi krizin çözülmesi ve (parlamenter demokrasiye dönüş talep eden Avrupalılar ​​ve ABD’liler başta olmak üzere) dış baskılardan kaçınılması açısından önemli olduğunu vurguladılar.
İşçi Sendikası uzmanlarından oluşan bir ekip, Tunus’taki siyasi sistem ve partiler, dernekler ve fikir arayan kurumlara özel yasaya ek olarak yeni bir seçim yasası için bir vizyon hazırlıyor. Sendika liderleri, özellikle Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen 25 Temmuz kararlarının bir reform hareketini temsil ettiğini belirtirken, atılan adımların önemine dikkati çekti. Söz konusu liderler, Tunus sokaklarının önemli bir bölümünün Cumhurbaşkanı Said’in kararlarına desteğinin, onun ‘siyasi projesini indirmek ve rejimdeki arabulucu yapıların rolünü ortadan kaldırmak için bir görevi’ olmadığını gösterdiğini ifade etti.
İşçi Sendikası, Cumhurbaşkanı Said’in onayladığı olağanüstü hal önlemleri için zaman sınırı belirlenmesini talep ediyor. Gençlerle diyalog için bir zaman sınırı belirlemenin, partilerin geri kalanını bunun dışında tutmanın, belirsizliği gidermek ve Tunus’taki anayasal kurumlarda istikrarı yeniden sağlamak için yeterli olmadığını savunuyor.
Tunuslu siyasi analist Abdullatif el-Hanaşi, diyalogu kimin denetleyeceğini ve siyasi reform önerilerini kimin sunacağını belirlemek için Tunus Cumhurbaşkanı’ndan ek açıklamaların beklenmesi gerektiğini vurguladı. Hanaşi, yaptığı basın açıklamasında Nahda Hareketi de dahil olmak üzere tüm siyasi partileri ve aktif sosyal güçleri, düzenlenecek diyaloga dahil etmenin gerekliliğine dikkat çekti. Yetkili, ortak bir anlayış zeminine ulaşmak için siyasi diyalogun, farklı görüşlere açık olması gerektiğini kaydetti.
Tunus Cumhurbaşkanı geçen perşembe günü Başbakan Necla Buden’in huzurunda düzenlenen ikinci Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti. Cumhurbaşkanı, Tunus’un iç işlerine müdahale girişimlerine karşı oluğunu yineledi. Ayrıca 2011 öncesi ve sonrası yolsuzluk, yasa dışı zenginleşme ve önceki rejimden yararlanma ile suçlananlarla cezai düzlemde uzlaşı sağlanması için bir proje ortaya koydu. Cumhurbaşkanı, bu uzlaşının özelliklerine ve ‘yağmalanan fonları geri alma ve bunları Tunus’ta kalkınma projeleri ve yatırımları gerçekleştirmek için kullanmada’ rolüne dikkat çekti.
Kays Said, kamu fonlarına el koyanları belirleme ve bölgeleri yoksulluk oranlarına göre sıralama taahhüdünde bulundu.
Diğer yandan Avrupa Parlamentosu (AP) geçen perşembe günü, Tunus’taki siyasi durumla ilgili bir kararı onayladı. Karar, 45’e karşı 534 oyla kabul edildi. 106 milletvekili çekimser oy kullandı. Kararda ‘Tunus’taki devlet kurumlarının normal işleyişine dönmesi ve kapsayıcı ulusal diyaloğun devam etmesi’ gerektiğine dikkat çekildi. Aynı şekilde AP üyeleri, ‘Cumhurbaşkanı’nın elinde aşırı güç toplanması’ konusundaki endişelerini de dile getirdi.
Nahda Hareketi liderlerinden Muhammed el-Kumani ise Tunus Parlamentosu’nun feshedilmemesinin ve Cumhurbaşkanı Said’in meclisin faaliyetlerini askıya almakla yetinmesinin, alınan olağanüstü önlemler kisvesi altında, yasama gücünü ‘ele geçirme girişimi’ olduğunu vurguladı. Kumani, söz konusu durumun Cumhurbaşkanı’nın erken seçim çağrısı yapmamasına ve hükümetin çalışmalarını denetleyecek yeni bir meclis oluşturmasına yol açtığının altını çizdi.



Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
TT

Suriyeliler, Suriye'nin kurtuluşu ve Beşşar Esed’in kaçışının yıldönümünü kutluyor

Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)
Dün Şam’da Beşşar Esed rejiminin düşüşünü kutlayan törenlere katılırken ülkelerinin bayraklarını sallayan Suriyeliler (AP)

Şam, bugün ‘kurtuluşunun’ birinci yıldönümünde Suriyelilerin ülkelerine dönüşünü, eski rejimin çöküşünü ve lideri Beşşar Esed'in ülkeden kaçışını kutluyor.

Adeta bir tatil havasının hakim olduğu başkentte, geri dönüş hakkının sevinci, hatıraların ağırlığıyla iç içe geçmiş durumda. Sokaklar ise ‘karanlık dönemin’ sembollerinin yerini alan yeni bir kimliği yansıtıyor. Silahlı grupların üyeleri yeni devletin güvenlik kurumlarına entegre edilirken Şamlılar gelecekleriyle ilgili endişelerinin bir kısmından kurtulmuş durumdalar.

Süslemelerin, kalabalıkların, dolu otellerin ve yıllarca süren sürgünün ardından geri dönenlerin ardında, hala kayıp olanların aileleri ve yıkılmış bölgelerin sakinleri arasında hiç bitmeyecek bir hüzün var. Yine de insanlar, sanki ‘duvarların artık kulakları yokmuş’ gibi, açıkça konuşma cesaretini yeniden kazandılar ve bireysel karar verme gücünü ve geri dönme hakkını yeniden kazandıklarına dair genel duygularını ifade ettiler.

Bu değişim, 8 Aralık 2024 tarihinde Beşşar Esed'in ülkenden kaçışının ardından yaşanan hareketli gecenin hatıralarını silebilmiş değil. O gece, güvenlik kurumları çöktü, silahlı gruplar kritik öneme sahip karargahları yağmalamak için acele etti ve eski rejimin üyeleri üniformalarını sokaklarda bıraktı. Şam kaosun eşiğine gelmişti.

Ancak Cisr el-Ebyad, Bab Tuma ve el-Kassa gibi mahalleler, doktorlar, öğrenciler ve tüccarlardan oluşan geçici mahalle komiteleri sayesinde kendilerini korumayı başardılar. Bu girişimler sayesinde 200'den fazla hırsız tutuklandı ve mezhep çatışmaları önlerken halkın durumun kontrolden çıkmasını engelleme yeteneğini ortaya koydu.

Öte yandan Tahran'da bugün, İran'ın Suriye'deki dayanak noktasını kaybetmesi, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’in ‘dış komplo’ hakkındaki konuşması, Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Suriye'yi ‘35. Eyalet’ olarak görmesi, diplomasinin savunulması ve milletvekillerinin on milyarlarca doların israf edildiği yönündeki suçlamaları arasında ‘direniş çadırının ana direğinin’ çöküşüyle ilgili çelişkili haberler basında yer alıyor.


Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
TT

Caca: Hizbullah Lübnan’ın en büyük sorunudur

Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)
Lübnan Kuvvetleri Partisi lideri Samir Caca, partinin 2025 genel konferansına katıldı (LK)

(Maruni Hristiyan) Lübnan Kuvvetleri Partisi (LK) lideri Samir Caca, Hizbullah'ın askeri kanadının Lübnan'ın en büyük sorunu olduğunu söylerken Hizbullah’ın askeri yapısının tasfiyesini geciktirmek için hiçbir neden olmadığını savunuyor.

Caca, LK’nin ilk genel konferansında, Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam'a açık bir mesaj göndererek şunları söyledi:

“Hizbullah'ın askeri kanadının, yaşadığımız büyük sorunun merkezinde olduğu artık açıkça ortada. Herkes, bu sorunun çözülmesinin mali durumu hafifletmek için bir ön koşul olduğu konusunda hemfikir.”

Caca ayrıca, önümüzdeki bahar için planlanan parlamento seçim yasası ile ilgili olarak Meclis Başkanı Nabih Berri'ye bir mesaj gönderdi. Ona, iç düzenlemelerin uygulanmak için oluşturulduğunu, partizan amaçlara ulaşmak, parlamentonun işleyişini bozmak ve parlamento seçimlerini sekteye uğratmaya çalışmak için kullanılmak üzere oluşturulmadığını söyledi.


Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
TT

Hamas yetkilisi: Silahların "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazırız

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği hava saldırılarının yol açtığı yıkımdan, (AP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün yaptığı açıklamada, hareketin İsrail ile varılan ateşkes anlaşması kapsamında silah cephaneliğinin "dondurulması veya depolanması" konusunu görüşmeye hazır olduğunu belirtti. Yetkili, böylece ABD arabuluculuğundaki anlaşmanın en karmaşık konularından birini çözmek için olası bir formül önerdiğini söyledi.

Hareketin siyasi büro (karar alma organı) üyesi Basem Naim'in açıklamaları, tarafların anlaşmanın ikinci ve daha karmaşık aşamasına geçmeye hazırlandığı bir zamanda geldi.

Naim, hareket liderlerinin çoğunun bulunduğu Katar'ın Doha kentinde Associated Press'e (AP) verdiği demeçte, "Daha fazla gerilimi veya daha fazla çatışma veya patlamayı önlemek için kapsamlı bir yaklaşım benimsemeye açığız" ifadelerini kullandı.

Naim, Hamas'ın "direnme hakkını" koruduğunu, ancak hareketin Filistin devleti kurma sürecinin bir parçası olarak silah bırakmaya hazır olduğunu ifade etti. Naim, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ayrıntı vermese de müzakerelere olanak sağlamak için beş ila on yıllık uzun vadeli bir ateşkes önerdi.

Naim, "bu sürenin ciddi ve kapsamlı bir şekilde kullanılması gerektiğini" vurgulayarak, Hamas'ın silahlarıyla ilgili mevcut seçeneklere "çok açık" olduğunu belirtti. Naim, "Filistin'in ateşkes veya müzakere süresince silahların hiçbir şekilde kullanılmayacağına dair garanti vermesiyle, silahların dondurulması, depolanması veya imha edilmesi hakkında konuşabiliriz" ifadesini kullandı.

Ateşkes, ABD Başkanı Donald Trump'ın ekim ayında sunduğu ve "garantör devletler" olarak hareket eden uluslararası tarafların da katılımıyla hazırlanan 20 maddelik bir plana dayanıyor. Naim, "planın çok fazla açıklığa kavuşturulması gerektiğini" belirtti.

Uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılması şu anda en acil endişeler arasında.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre en önemli konulardan biri, bu gücün Hamas'ı silahsızlandırmaktan sorumlu olup olmayacağı.

Naim, bunun Hamas için kabul edilemez olduğunu ve hareketin, söz konusu gücün anlaşmanın uygulanmasını izlemesini beklediğini vurguladı. Naim, "Ateşkes anlaşmasını izlemek, ihlalleri bildirmek ve olası bir gerilimi önlemek için sınıra yakın bir BM gücünün bulunmasını memnuniyetle karşılıyoruz" dedi. "Ancak, bu güçlere Filistin topraklarında silahsızlanma veya bu tür eylemlerde bulunma yetkisi verilmesini kabul etmiyoruz" diye ekledi.

Naim, ilerlemenin bir işareti olarak, Hamas ve rakibi Filistin Yönetimi'nin, Gazze'deki günlük işleri yönetecek yeni teknokrat komiteyi kurma konusunda ilerleme kaydettiğini açıkladı.

Yönetim ve Hamas'ın, Batı Şeria'da ikamet eden ancak aslen Gazzeli olan Filistin hükümetinden bir bakanın komiteye başkanlık etmesi konusunda anlaştıklarını söyledi.