عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Libya Başbakanı Dibeybe: Seçimlerin tarihinde yapılması için çalışıyoruz

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, seçimlerin yapılmasına yönelik çalıştıklarını vurguladı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
    Kahire / Halid Mahmud
TT
TT

Libya Başbakanı Dibeybe: Seçimlerin tarihinde yapılması için çalışıyoruz

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya’da yaklaşan seçimlerin hiçbir engelle karşılaşılmadan yapılmasına yönelik çalıştıklarını vurguladı.
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş, “paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeyi net bir plan olmadan terk etmeleri halinde olumsuz sonuçlar” doğabileceği konusunda uyardı.
Dibeybe, İçişleri Bakanlığı'nın Trablus'ta düzenlediği Güvenli Seçimler Forumu’nda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Önümüzdeki seçim, devlet kurumlarının birleştirilmesinde önemli bir adım. Güvenliği sağlamak ve vatandaşı korumak konusunda size güveniyoruz ve seçimleri güvence altına alacak planı uygulayacağınıza inanıyoruz."
Libya İçişleri Bakanı Halid et-Ticani Mazin, bu forumun "yaklaşan seçimleri güvence altına almak için çabaları ve planları birleştirmek amacıyla" gerçekleştirildiğini söyledi.
Libya İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Beşir el-Emin, Dibeybe'nin "seçimleri güvence altına almada başarılı olması amacıyla bakanlığı desteklemek" üzere foruma katıldığını belirtti.
İki gün sürecek forumda, İçişleri Bakanlığı tarafından görevlendirilen komite seçim kazanımlarını güvence altına almak ve korumak için bir plan geliştirilmesi konusunu ele alacak.
Menguş, dün akşam bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi konusuna değindi. Bu bağlamda "Afgan deneyiminden" faydalanma çağrısında bulunan Menguş, paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların net bir plan olmadan ülkeden çekilmelerinin sahada dengeleri bozacağı ve olumsuz sonuçlara yol açacağı konusunda uyardı.Paralı askerlerin önce yüzde 20’si çekilecek
Menguş, “Tüm paralı askerlerin ülkeden çekilmesinde ısrar etmek seçimlerin önünde engel teşkil edecektir. Ülkeden çekilme bir günde olmayacak. Seçimlerden önce bunların yüzde 20'sinin geri çekilmesi çeşitli taraflar arasında bir güven unsuru olacak ve bir sonraki seçilecek hükümet bu minvalde çalışmaları tamamlamak üzere hareket edecek.”
Ortak Askeri Komite (5+5) üyeleri, Birleşmiş Milletler'in 10 uluslararası gözlemcisinin, “paralı askerlerin” ülkeden çıkış yerlerini belirlemek ve her iki taraftan da belirli yüzdelere göre çıkışlarını izlemek için komiteye bağlı yerel meslektaşlarıyla birlikte çalışacaklarını dile getirdiler.
Komite, önümüzdeki ayın başlarında “paralı askerlerin” ülkeden çekilişi konusunu bir toplantıda ele almak için bir mekanizma kurdu. Bazı Afrika ülkelerinin temsilcileri de bu toplantıya katılacak ve kendilerine bağlı grupların Libya’dan geri çekilmesi için bir takvim üzerinde anlaşmaya varmak üzere çalışma yürütecek.
Bu bağlamda, ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, askeri çatışmanın iki tarafı arasında geçen yıl Cenevre'de ateşkes anlaşmasının imzalanmasının birinci yıldönümünde ülkesinin Libyalılar ve Libyalı siyasi liderlere olan desteğini yineledi.
Norland dün bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, "Başkent Trablus'un bombalanmasını sona erdiren ateşkes, geçen yıl Libya'da muazzam ilerleme kaydedilen siyasi müzakerelerin başlamasını sağladı" dedi.
Norland konuşmasını şöyle sürdürdü: “Geçtiğimiz günlerde Trablus'un ev sahipliğinde gerçekleştirilen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı "şimdiye kadar kaydedilen ilerlemenin ve bizi bekleyen potansiyelin en iyi kanıtı. Ortak Askeri Komite’yi (5+5) bu bağlamda yaptığı çalışmalardan dolayı tebrik ediyorum.”
ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, “Hedefimiz sizinkiyle tamamen aynı. Hedefimiz ulusal uzlaşma, kurumların yeniden birleşmesi ve seçimlerin yapılmasıdır.” diye konuştu.
Öte yandan dün, Dibeybe tarafından oluşturulan bir hükümet heyetinin Doğu Libya’nın (Sirenayka) merkezi olan Bingazi şehrini ziyaret planı ertelendi. Ülkenin doğusundan sorumlu olan Dibeybe’nin yardımcısı Hüseyin el-Katrani, Dibeybe’yi Sirenayka bölgesini görmezden gelmekle suçladıktan sonra hükümetten ayrıldı. Söz konusu ziyaretle Katrani ile görüşme gerçekleştirilmesi, hükümete karşı aldığı pozisyonun tartışılması ve görevine dönmeye teşvik edilmesi amaçlanıyordu.
Hükümet kaynakları, ziyaretin Katrani, bakanlar ve Sireneyka bölgesini temsil eden hükümet yetkililerinin talebi üzerine henüz belirlenmeyen ileri bir tarihe ertelendiğini bildirdi.
Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili olarak, Yüksek Seçim Komisyonu, adaylık kapısının açılacağı tarih konusundaki tartışmayı sonlandırmak için bugün basın toplantısı gerçekleştirecek.
Diğer yandan Danıştay ve Libya Müslüman Kardeşler (İhvan) Teşkilatı’nın seçim yasasına itiraz için Anayasa Mahkemesi'ne dava açacağı iddia ediliyor.
İhvan’ın siyasi kolu olan Adalet ve İnşa Partisi içerisindeki muhalifler, bu yılın sonunda yapılması planlanan seçimlere katılım üzere başkentte Demokrat Parti adıyla yeni bir parti kurdu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

TT
TT

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Amerikan yönetimi Sudan’daki çatışmanın taraflarına ülkedeki savaşı durdurmaya yönelik bir yol haritasını kabul ettirmeye çalışırken, ABD ve Sudanlı kaynaklar, Port Sudan yönetiminin Rusya’dan silah desteği almak için Moskova ile temas kurduğunu bildirdi. Kaynaklara göre Port Sudan, gelişmiş silahlar karşılığında Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma imkânı ve maden ile altın yatırımları teklif etti. Bu durum, Sudan’daki savaşın, küresel ölçekte kritik öneme sahip deniz geçişlerinden birinde, ABD baskıları ile Rusya’nın cazip teklifleri arasında daha geniş bir güç mücadelesine dönüşmesi riskini artırıyor.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak, ABD’nin Sudan’da ateşkes için hazırladığı yeni öneriye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıktı. Teklifin, İslamcı akım ve Müslüman Kardeşler’i dışarıda bırakan, askeri, insani ve siyasi alanları kapsayan üç paralel yol haritası içerdiği belirtildi.

Rusya için deniz üssü ve altın

ABD’nin yoğun diplomatik girişimleri sürerken, Wall Street Journal dün yayımladığı haberinde, geçici başkent olarak Port Sudan’ı kullanan hükümetin Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma ve maden ile altın alanlarında yatırım yapma teklifinde bulunduğunu aktardı. Habere göre bu teklif, Sudan ordusunun Rusya’dan gelişmiş silahlarla yeniden donatılması karşılığında yapıldı.

fvbg
Kızıldeniz'deki Port Sudan limanı (Getty Images)

Gazetenin adını vermediği Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Sudan’ın Rusya’ya ilettiği teklif, 25 yıllık bir anlaşmayı kapsıyor. Buna göre Rusya, Port Sudan Limanı’nda veya Kızıldeniz kıyısındaki başka bir deniz tesisinde, aralarında nükleer güçle çalışan savaş gemilerinin de bulunduğu dört deniz unsurunu ve en fazla 300 askeri konuşlandırabilecek.

Amerikan gazetesi, böyle bir üssün Rusya’ya Süveyş Kanalı üzerinden geçen ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan deniz hattını izleme imkânı vereceğine dikkat çekti.

ABD uyarısı

Gazete ayrıca, üst düzey bir ABD yetkilisinin, Port Sudan ya da Libya’da kurulacak bir Rus askeri üssünün Moskova’nın güç kullanma kapasitesini artırabileceği ve daha az kısıtlamayla hareket etmesine yol açabileceği uyarısında bulunduğunu aktardı. Emekli Tümgeneral Mark Hicks’in değerlendirmesine göre ise böyle bir deniz üssü, Rusya’nın uluslararası konumunu güçlendirecek ve bölgedeki nüfuz alanını genişletecek.

fv
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Bu gelişme, Port Sudan’daki askeri yönetimin yeni silah kaynakları arayışını sürdürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. Gazetenin adını açıklamadığı bir Sudanlı yetkili, ülkenin gelişmiş silah sistemlerine ve hava savunma kapasitesine ihtiyaç duyduğunu, ancak bu tür bir anlaşmanın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile sorun yaratabileceğini belirtti.

Gazetenin değerlendirmesine göre Washington, savaşı durduracak ve sivil yönetime geçiş sürecini başlatacak bir yol haritasına odaklanırken, Port Sudan yönetimi ise Rusya ile yakınlaşmanın getireceği askeri ve ekonomik kazanımları önceliklendiriyor.

Ateşkes ve uluslararası mekanizma

Bu çerçevede, ABD’nin Sudan’da ateşkese yönelik yeni önerisine ilişkin ayrıntılar da ortaya çıkmaya devam ediyor. Al Arabiya’ya konuşan kaynaklar, teklifin askeri, insani ve siyasi başlıklardan oluşan üç paralel süreci kapsadığını ve İslamcı akım ile Müslüman Kardeşler’in bu süreç dışında tutulduğunu aktardı.

Mısır kaynaklarına dayandırılan habere göre, askeri başlık, ülke genelinde kapsamlı bir ateşkesi öngörüyor. Buna göre ateşkesten sonra geniş ölçekli bir insani operasyon başlatılacak, yardım kuruluşlarının erişimi sağlanacak ve temel hizmetler yeniden tesis edilecek. Ayrıca ateşkesi denetlemek üzere, sahada gözetim mekanizmalarına sahip bir uluslararası komite kurulması planlanıyor. Bu komite, insani koridorların güvenliğini sağlamak, sivilleri korumak ve olası ihlalleri takip etmekle görevlendirilecek.

cdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Başdanışmanı Massad Boulos (AFP)

İnsani sürecin başarısı, ateşkesin kalıcılığına ve yardımın ülke geneline etkin biçimde ulaşmasına bağlanıyor. Buna göre sağlam bir ateşkes, insani operasyonların başlaması için temel koşul olacak; bu da yardım ekiplerinin erişimini kolaylaştırarak yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin güvenli dönüşü için gerekli ortamın hazırlanmasına katkı sağlayacak.

Siyasi sürece ilişkin öneri ise eski rejim mensupları ve İslamcılar hariç, sivil güçlerin öncülüğünde bir geçiş süreci öngörüyor. Bu süreç, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) ateşkese onay vermesiyle eş zamanlı olarak başlayacak ve savaşın sonlandırılmasına giden yolun ilk adımını oluşturacak.

Askeri alanda kapsamlı reform

Yol haritası ayrıca kapsamlı bir askeri reform sürecini de içeriyor. Buna göre Sudan İslami Hareketi ve Müslüman Kardeşler çizgisine yakın isimlerin ordu ve güvenlik kurumlarından çıkarılması, silahlı grupların entegrasyonu ve iki tarafla birlikte savaşan milis yapılanmalarının tasfiyesi planlanıyor. Amaç, sivil otoriteye tabi, birleşik ve profesyonel bir ordu ile yeniden yapılandırılmış güvenlik kurumları oluşturmak. Bu süreçte karar merciinin ordu veya HDK olmayacağı özellikle vurgulanıyor.

Öte yandan, eylül ayında ABD’li arabulucu Massad Boulos tarafından sunulan planın, Sudan hükümeti ile HDK temsilcilerine ateşkes ve kapsamlı bir insani süreç önerdiği biliniyor. Ancak Boulos 25 Kasım’da her iki tarafın da plana henüz onay vermediğini açıklamıştı.

Boulos o dönemde yaptığı açıklamada, tarafların ateşkesi ‘ön koşul olmadan’ kabul etmesinin önemine dikkat çekmiş; bunun can kayıplarını azaltmak, siyasi sürecin yeniden başlamasını sağlamak ve ülkenin sivil yönetime geçişi için gerekli koşulları oluşturmak açısından kritik olduğunu ifade etmişti.

ARAP DÜNYASI

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.

ARAP DÜNYASI

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.