Libya Başbakanı Dibeybe: Seçimlerin tarihinde yapılması için çalışıyoruz

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, seçimlerin yapılmasına yönelik çalıştıklarını vurguladı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
TT

Libya Başbakanı Dibeybe: Seçimlerin tarihinde yapılması için çalışıyoruz

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı
Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, başkent Trablus'ta “Güvenli Seçimler Forumu'na” katıldı

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya’da yaklaşan seçimlerin hiçbir engelle karşılaşılmadan yapılmasına yönelik çalıştıklarını vurguladı.
Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş, “paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeyi net bir plan olmadan terk etmeleri halinde olumsuz sonuçlar” doğabileceği konusunda uyardı.
Dibeybe, İçişleri Bakanlığı'nın Trablus'ta düzenlediği Güvenli Seçimler Forumu’nda yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Önümüzdeki seçim, devlet kurumlarının birleştirilmesinde önemli bir adım. Güvenliği sağlamak ve vatandaşı korumak konusunda size güveniyoruz ve seçimleri güvence altına alacak planı uygulayacağınıza inanıyoruz."
Libya İçişleri Bakanı Halid et-Ticani Mazin, bu forumun "yaklaşan seçimleri güvence altına almak için çabaları ve planları birleştirmek amacıyla" gerçekleştirildiğini söyledi.
Libya İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Beşir el-Emin, Dibeybe'nin "seçimleri güvence altına almada başarılı olması amacıyla bakanlığı desteklemek" üzere foruma katıldığını belirtti.
İki gün sürecek forumda, İçişleri Bakanlığı tarafından görevlendirilen komite seçim kazanımlarını güvence altına almak ve korumak için bir plan geliştirilmesi konusunu ele alacak.
Menguş, dün akşam bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada paralı askerlerin ve yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi konusuna değindi. Bu bağlamda "Afgan deneyiminden" faydalanma çağrısında bulunan Menguş, paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların net bir plan olmadan ülkeden çekilmelerinin sahada dengeleri bozacağı ve olumsuz sonuçlara yol açacağı konusunda uyardı.Paralı askerlerin önce yüzde 20’si çekilecek
Menguş, “Tüm paralı askerlerin ülkeden çekilmesinde ısrar etmek seçimlerin önünde engel teşkil edecektir. Ülkeden çekilme bir günde olmayacak. Seçimlerden önce bunların yüzde 20'sinin geri çekilmesi çeşitli taraflar arasında bir güven unsuru olacak ve bir sonraki seçilecek hükümet bu minvalde çalışmaları tamamlamak üzere hareket edecek.”
Ortak Askeri Komite (5+5) üyeleri, Birleşmiş Milletler'in 10 uluslararası gözlemcisinin, “paralı askerlerin” ülkeden çıkış yerlerini belirlemek ve her iki taraftan da belirli yüzdelere göre çıkışlarını izlemek için komiteye bağlı yerel meslektaşlarıyla birlikte çalışacaklarını dile getirdiler.
Komite, önümüzdeki ayın başlarında “paralı askerlerin” ülkeden çekilişi konusunu bir toplantıda ele almak için bir mekanizma kurdu. Bazı Afrika ülkelerinin temsilcileri de bu toplantıya katılacak ve kendilerine bağlı grupların Libya’dan geri çekilmesi için bir takvim üzerinde anlaşmaya varmak üzere çalışma yürütecek.
Bu bağlamda, ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, askeri çatışmanın iki tarafı arasında geçen yıl Cenevre'de ateşkes anlaşmasının imzalanmasının birinci yıldönümünde ülkesinin Libyalılar ve Libyalı siyasi liderlere olan desteğini yineledi.
Norland dün bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, "Başkent Trablus'un bombalanmasını sona erdiren ateşkes, geçen yıl Libya'da muazzam ilerleme kaydedilen siyasi müzakerelerin başlamasını sağladı" dedi.
Norland konuşmasını şöyle sürdürdü: “Geçtiğimiz günlerde Trablus'un ev sahipliğinde gerçekleştirilen Libya İstikrarı Destekleme Girişimi Konferansı "şimdiye kadar kaydedilen ilerlemenin ve bizi bekleyen potansiyelin en iyi kanıtı. Ortak Askeri Komite’yi (5+5) bu bağlamda yaptığı çalışmalardan dolayı tebrik ediyorum.”
ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard Norland, “Hedefimiz sizinkiyle tamamen aynı. Hedefimiz ulusal uzlaşma, kurumların yeniden birleşmesi ve seçimlerin yapılmasıdır.” diye konuştu.
Öte yandan dün, Dibeybe tarafından oluşturulan bir hükümet heyetinin Doğu Libya’nın (Sirenayka) merkezi olan Bingazi şehrini ziyaret planı ertelendi. Ülkenin doğusundan sorumlu olan Dibeybe’nin yardımcısı Hüseyin el-Katrani, Dibeybe’yi Sirenayka bölgesini görmezden gelmekle suçladıktan sonra hükümetten ayrıldı. Söz konusu ziyaretle Katrani ile görüşme gerçekleştirilmesi, hükümete karşı aldığı pozisyonun tartışılması ve görevine dönmeye teşvik edilmesi amaçlanıyordu.
Hükümet kaynakları, ziyaretin Katrani, bakanlar ve Sireneyka bölgesini temsil eden hükümet yetkililerinin talebi üzerine henüz belirlenmeyen ileri bir tarihe ertelendiğini bildirdi.
Yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilgili olarak, Yüksek Seçim Komisyonu, adaylık kapısının açılacağı tarih konusundaki tartışmayı sonlandırmak için bugün basın toplantısı gerçekleştirecek.
Diğer yandan Danıştay ve Libya Müslüman Kardeşler (İhvan) Teşkilatı’nın seçim yasasına itiraz için Anayasa Mahkemesi'ne dava açacağı iddia ediliyor.
İhvan’ın siyasi kolu olan Adalet ve İnşa Partisi içerisindeki muhalifler, bu yılın sonunda yapılması planlanan seçimlere katılım üzere başkentte Demokrat Parti adıyla yeni bir parti kurdu.



Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi, anlaşma şartlarının yarattığı engeller ve ilerleme umutları arasında sıkışıp kaldı

İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bulunan Halime es-Sadiye Okulu'na düzenlediği saldırının meydana getirdiği hasarı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze ateşkes müzakereleri, Hamas'ın İsrail'i engellemekle suçladığı ve ABD ile İsrail'in görüşmelerde bir ilerleme kaydedileceği ve birkaç gün içinde anlaşmaya varılacağı yönündeki iyimser söylemleri arasında Katar'ın başkenti Doha'da altıncı gününe girdi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar, karmaşık müzakere sahnesini deşifre etti. Uzmanlara göre, görüşmelerin geleceğine dair süren belirsizliğe rağmen, Amerikan tarafının açık ve doğrudan baskıları sayesinde bir ‘çözülme’ ihtimali ağır basıyor. Bu süreçte, engelleyici şartların aşılması ve Hamas’a bazı güvencelerin verilmesi öngörülüyor. Ayrıca, ABD ile İsrail arasında Gazze cephesinde bir sakinlik sağlanması konusunda mutabakat bulunuyor. Zira, Washington ile Tahran arasındaki mevcut görüşme hattı başarısız olursa, İran’a ikinci bir saldırı düzenlenmesi ihtimali değerlendiriliyor.

Geçtiğimiz pazar gününden bu yana Doha'da devam eden müzakerelerin ortasında Netanyahu perşembe günü yayınladığı bir videoda Hamas'ın silahsızlandırılmasını, askeri kabiliyetlerinin olmamasını ve bölgeyi yönetmemesini şart koşarak bunlar olmadan Gazze Şeridi'nde anlaşma ihtimalini dışladı ve savaşa geri dönme tehdidinde bulundu. Netanyahu, “Bu müzakereler yoluyla elde edilebilirse iyi olur, aksi takdirde kahraman ordumuzun gücüyle başka yollarla elde edeceğiz” dedi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar perşembe günü Avusturya gazetesi Die Presse'ye verdiği röportajda, müzakerelerin geleceği için bir başka koşul öne sürerek Hamas liderlerinin sürgüne gönderilmesinin ‘savaşı sona erdirecek çözümün bir parçası olabileceğini’ belirtti.

Diğer yandan Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘kötü niyetli’ tutumunu eleştirerek daha önce ‘saldırganlığın kalıcı olarak durdurulmasını, işgal ordusunun kapsamlı bir şekilde geri çekilmesini ve yardımların serbest akışını sağlayacak bir anlaşma karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı kapsamlı bir takas anlaşmasına varmayı teklif ettiğini, ancak Netanyahu'nun o zaman bu teklifi reddederek kaçmaya ve daha fazla engel koymaya devam ettiğini’ vurguladı.

Bununla birlikte Hamas, hem Filistin hem de İsrail tarafındaki esirlerin serbest bırakılması karşılığında savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya yönelik müzakerelere ‘olumlu ve sorumlu’ yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti. Bu açıklama, Hamas'ın ‘devam eden ateşkes görüşmelerinde yardım akışının sağlanması, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve kalıcı bir ateşkes için gerçek garantiler verilmesi de dâhil olmak üzere birçok önemli noktanın müzakere edildiğini’ belirtmesinden bir gün sonra geldi.

Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)Han Yunus'ta yerinden edilmiş insanlar için kurulan derme çatma bir kampta yıkılmış çadırları inceleyen Filistinlilere bakan bir kadın (AFP)

Bu, Hamas liderlerinden Basim Naim'in ‘Netanyahu'nun 22 aylık savaş ve kıtlıkta başaramadığını müzakere masasında da başaramayacağını’ vurguladığı basın açıklamalarıyla aynı zamana denk geldi.

Netanyahu'nun Gazze Şeridi ve İran dosyalarına değindiği Washington ziyaretinin ardından İsrail yeniden İran'ı vurma tehdidinden söz etmeye başladı. Savunma Bakanı Yisrael Katz perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail'in İran tarafından tehdit edilmesi halinde bu ülkeyi ‘daha büyük bir güçle’ vuracağını söyledi.

İsrail'in haziran ayında İran'a karşı 12 gün süren bir hava savaşı başlatması bölgede daha geniş çaplı bir çatışma korkusu yarattı. İki taraf, 23 Haziran'da ABD Başkanı Donald Trump tarafından ilan edilen, ABD arabuluculuğunda bir ateşkes üzerinde anlaştı.

İsrail ve Filistin konularında uzman Mısırlı siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, ateşkes müzakerelerinin engellerden ve ayrıntılara getirilen karartmadan, ABD'nin baskısı altında bir atılımın her iki tarafça da kabul edilmesine doğru ilerleyeceğini düşünüyor. Fehmi, Netanyahu'nun Washington ziyaretinde Gazze ve İran meselelerinin farklı görüşlere yol açacak şekilde ele alındığını, ancak Trump'ın Gazze'de anlaşmanın tamamlanması ve İsrail'in gerekirse İran'ı vurmasına izin verilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belirtti.

Fehmi'ye göre bir atılım şansı, İsrail'in özellikle Mısır sınırına yakın Morag Koridoru’ndan kademeli olarak çekilmeyi kabul etmesiyle mümkün. Hamas, ABD yönetimiyle doğrudan iletişim kanalının devam etmesiyle bunu kabul edebilir. Bu da müzakerelerdeki pozisyonunu güçlendirecek, Netanyahu'nun Trump ile çatışmasını önleyecek ve İran'ı tekrar hedef alma isteklerini kabul etmesi karşılığında Gazze anlaşmasını uygulamasına olanak tanıyacaktır.

Filistinli siyasi analist Dr. Suheyl Diyab'a göre Hamas mümkün olduğunca çok şey teklif etti; ancak müzakereler Netanyahu'nun, ABD yönetiminin ve özellikle de İsrail içişlerinin krizleri nedeniyle tıkanmış durumda. Netanyahu, özellikle de kişisel çıkarları için herkesi manipüle etme girişimleri sona erdiğinden, kendisine sunulan senaryoları seçme konusunda halen büyük tereddütler yaşıyor.

Diyab, Netanyahu-Trump görüşmelerinin ayrıntıları henüz açıklanmadığı için Gazze ateşkes dosyasının İran dosyasının ayrıntılarıyla bağlantılı olduğunu göz ardı etmedi. Dünyanın ABD ve İran arasındaki anlaşma ya da anlaşmazlığın seyrini izlediği bu dönemde, bir atılım ve anlaşmanın teşvik edilmesi, İsrail ve Washington'un dikkat çekici bir şekilde yeniden zorladığı bir seçenek gibi görünüyor.

İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği saldırılarda hayatını kaybeden Filistinliler (AFP)

Geçtiğimiz perşembe günü televizyonda yayınlanan bir röportajda Netanyahu birkaç gün içinde bir anlaşmaya varılacağı umudunu dile getirerek şunları söyledi: “50 esir halen Hamas tarafından tutuluyor ve bunlardan sadece 20'sinin hayatta olduğuna inanılıyor. Şu anda yaşayanların yarısının ve ölülerin yarısının çıkarılmasını öngören bir anlaşmamız var, yani 10 yaşayan insanımız ve yaklaşık 12 ölen rehinemiz kalacak, ancak onları da çıkaracağım. Umarım birkaç gün içinde bunu sonuçlandırabiliriz.”

Geçen hafta Netanyahu ile Beyaz Saray'da iki kez görüşen Trump, ateşkesin yakın olduğu söylemini yineleyerek bu haftayı olası bir tarih olarak belirledi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio perşembe günü yaptığı açıklamada bir anlaşma için ‘büyük umutları’ olduğunu ifade etti.

Öte yandan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Alman mevkidaşı Johann Fadivoll ile yaptığı telefon görüşmesinde, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeler ile ateşkesin yeniden başlatılması ve bazı esir ve mahkûmların serbest bırakılmasına yönelik müzakerelerdeki gelişmeler hakkında bilgi verdi. Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Abdulati, ‘Filistin halkının kanının akıtılması ve trajik insani durum ışığında Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının sağlanması gerektiğini’ vurguladı.

Fehmi'ye göre Gazze anlaşması yaklaşıyor. “Birkaç gün içinde anlaşma nihai aşamasına girecek. Pazar ya da pazartesi günü ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son rötuşları yapmak üzere bölgeye bir ziyaret gerçekleştireceğini görebiliriz” diyen Fehmi, ‘Washington'un bölgedeki çıkarlarını düşünerek ve Trump'ı izleyicileri önünde mahcup etmemek için anlaşmanın başarısız olmasına izin vermeyeceğini’ vurguladı.

Diyab, Netanyahu'nun Washington ziyaretinden sonra bir anlaşma istediğine ve Trump'a hayır diyemeyeceğine inanıyor. Dolayısıyla siyasi çıkarları çerçevesinde kendisine daha fazla zaman kazandırabilecek bir atılımla ya da özellikle farklılıklar ve ABD'nin baskıcı tutumu nedeniyle kendisini devirecek bir tökezleme ve patlamayla karşı karşıya.