Yemen’de darbeciler camileri propagandalarına alet ediyorlar

Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
TT

Yemen’de darbeciler camileri propagandalarına alet ediyorlar

Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)
Husiler, cephede öldürülen bir Husi milisin Sana'da düzenlenen cenaze töreninde (EPA)

Husilerin zorla silah altına alma hususundaki stratejileri nedeniyle Husi milislere bağlı hatipler (vaizler) ve hocalar Sana’daki cami minberlerinden cami cemaatine hızlı bir şekilde cepheye gitmeleri çağrısında bulundular. Sana’daki yerel kaynaklar, bunun grup tarafından birkaç ay içinde yapılan dördüncü çağrı olduğunu ifade ettiler.
Sana’daki kaynakların Şarku'l Avsat'a aktardıklarına göre Sana'da geçtiğimiz Cuma okunan iki hutbede darbecilerin, ısrarlı bir şekilde cepheye katılmak için bölge sakinlerine ve ibadet edenlere hemen seferber olma çağrısı yaptıklarını, Marib cephelerine gönderilebilmeleri için kültürel ve askeri hazırlık kurslarına tabi tutulmak üzere silahlı Husiler tarafından her caminin kapısında bulunan kayıtlara isimlerini ve verilerini kaydettirme çağrısında bulundular.
Grubun üst üste maruz kaldığı insan kayıpları ve halihazırda bu açığı kapatmaya yönelik çabalarına bağlı olarak milis güçlerinin hocaları namaz kılanları silah altına girmeye çağırıyorlar. Hatipler insanların cepheye katılmalarını sağlamak isimlerinin kaydettirmeleri için onlara duygu dolu coşturucu hitaplarda bulundular.
Kaynaklara göre grup, cami cemaatini kandırmak ve isimlerini kayıt defterine eklemeye ikna etmek amacıyla ellerinde kayıt defterleri bulunan üyeleri başkentteki onlarca caminin kapısına dağıttılar.
Şarku’l Avsat’a açıklama yapan kaynak, Husiler tarafından atılan adımların yeni tamimlere binaen yapıldığı, Sana’daki önemli Husi liderler tarafından bu kararların çıkartıldığını ve bu nedenle de cami hatiplerinin de özellikle Marib cephelerine hızlı bir şekilde asker toplanması amacıyla hızlı bir davette bulunduklarını bildirdi.
Milislerin Sana ve diğer yerlerdeki cami cemaatini hedef almaları, yapılan tüm çağralara halkın isteksizliği nedeniyle cemaatin daha önce organize ettiği kapsamlı silah altına alma girişimlerinin başarısız olduğunu gösteriyor.
Bu arada Sana’daki cami cemaatinin Şarku’l Avsat’a söylediklerine göre, camiye gelen insnşarın büyük bir kısmının çağrıları geri çevirmeleri, kayıt defterlerine isimlerini yazdırmaktan kaçınmaları ve cepheye katılmak istememeleri nedeniyle milisler ümitsizliğe kapıldılar.
Çağrıyı kabul etmeyenlerden bir kısmı, hatiplerin ve cami hocalarının minberlerden yapmış oldukları savaş ve şiddeti teşvik çağrılarına açık bir şekilde karşı çıktılar.
Sanaa'daki gözlemciler, Husi grubun savaşmaları için ibadet etmekte olan Yemenlilere baskı yapmak zorunda kalmalarını Husilerin özellikle Marib cephesinde yaşadıkları ciddi kıtlık ve büyük insan kayıplarına bağladılar.
Grubun muhtelif cephelerde sert ve ezici darbelere maruz kalmaları nedeniyle sıkıştıkları, kayıplarının önemli bir kısmını gençlerin ve çocukların oluşturması nedeniyle de Sana’daki cami minberlerine, eğitim kurumlarına ve mahalle sorumlularına başvurmak zorunda kaldıklarını ifade ettiler.
İran’ın Yemen’deki vekili konumundaki milislerin mescitleri savaşçı toplama ve seferberlik mekanları haline dönüştürme girişmeleri daha önceki aylarda da Sana’nın farklı bölgelerindeki cami cemaatini hedef alan kampanyalar şeklinde gerçekleşmişti.
Sana’daki görgü tanıklarının Şarku’l Avsat’a bildirdiklerine göre camiye namaza gelen insanların çoğunluğunun Husilerin çağrıların cevap vermedikleri, hatta büyük bir çoğunluğunun namaz sonrasında cami kapılarında kayıt için bekleyenlerin yüzlerine dahi bakmadıkları aktarıldı.



600 günlük savaştan sonra İsrail zafer ilan edemez

İsrailli esirlerin aileleri dün Tel Aviv'de savaşın 600. günü münasebetiyle bir gösteri düzenledi. (Reuters)
İsrailli esirlerin aileleri dün Tel Aviv'de savaşın 600. günü münasebetiyle bir gösteri düzenledi. (Reuters)
TT

600 günlük savaştan sonra İsrail zafer ilan edemez

İsrailli esirlerin aileleri dün Tel Aviv'de savaşın 600. günü münasebetiyle bir gösteri düzenledi. (Reuters)
İsrailli esirlerin aileleri dün Tel Aviv'de savaşın 600. günü münasebetiyle bir gösteri düzenledi. (Reuters)

7 Ekim 2023'te Hamas saldırısıyla başlayan ve sadece Hamas'a değil tüm Gazzelilere yönelik çılgınca bir misillemeyle devam eden savaşın üzerinden 600 gün geçmesine rağmen, Başbakan Binyamin Netanyahu ve bakanları da dahil olmak üzere tüm İsrailliler savaşın hedeflerine ulaşmadığı konusunda hemfikir.

Hamas'ın elinde halen 58 İsrail vatandaşı var ve hareket Gazze Şeridi'nde varlığını sürdürüyor. Gazze Şeridi’nde önemli miktarda silahı olan Hamas, onlarca (bazı tahminlere göre yüzlerce) kilometrelik yeraltı tünelinin kontrolünü elinde tutuyor. Sadece İsrail değil, ABD de Hamas'a bir müzakere ortağı olarak davranıyor.

hyjukı
İsrailli esirlerin aileleri 12 Mayıs'ta Tel Aviv'de gösteri düzenledi. (EPA)

Hamas elbette bu sonucu kutlayamaz. Tüm Gazze Şeridi harap oldu, yaklaşık 60 bin kişi öldürüldü, 120 bin kişi fiziksel olarak yaralandı, 2 milyon kişi psikolojik olarak yaralandı. Hamas kaynaklarının çoğunu, seçkin askeri liderlerini, finans, sağlık, eğitim ve belediye işlerinden sorumlu olanları kaybetti ve bunların çoğu aileleriyle birlikte öldürüldü.

Öte yandan İsrail de zaferden söz edemiyor. Kendisini askeri, istihbari ve bilimsel olarak dünyanın en güçlü ülkelerinden biri olarak gören İsrail, Hamas gibi küçük bir silahlı hareketle 20 ay süren bir savaşı, son teknoloji yıkım silahlarını, İsrail, Amerikan ve diğer Batı silahlarını kullanmasına rağmen bitiremedi. İsrail aynı zamanda, en son teknolojik teknikleri, uydu gözetlemesini kullandı ve mutlak Amerikan desteğinden yararlandı.

fvghyjuı
Geçtiğimiz pazar günü Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de bombardıman sonucu oluşan yıkım ve duman bulutlarının yanından geçen Filistinliler (AFP)

Savaşta İsrail ve Filistinlilerin kayıplarını karşılaştırmanın bir yolu olmamasına rağmen, İsrail 858'i asker olmak üzere bin 907 kişi kaybetti, 10 binden fazla kişi yaralandı, yaklaşık 130 bin kişi evlerinden oldu ve önemli ölçüde uluslararası izolasyona maruz kaldı. 58 kişi ise halen Hamas tarafından Gazze Şeridi’nde esir tutuluyor.

Ordu Gazze'de gerçekten savaşıyor mu?

Netanyahu, geçtiğimiz nisan ayında tam bir zafer vaat etmiş ve “Tam zafere ulaşmamıza ramak kaldı” demişti. Ardından ordu yönetimini başarısızlıkla suçladı ve kendisinin saldırgan ve cesur bir adam olduğunu vurgulamaya hevesli Eyal Zamir'i Genelkurmay Başkanlığı görevine getirdi.

Zamir, ordunun hareket tarzını ve savaş planlarını daha saldırgan olacak şekilde değiştirme sözü vererek oyuna dahil oldu ve atanmasından iki hafta sonra ateşkesi bozarak savaşı yeniden başlattı. Üç aydır görevde ve bu süre zarfında bombardımanı bir gün bile durdurmadı, yedek ordunun tamamını (450 bin kişi) seferber etmeye karar verdi, Gazze Şeridi'ne beş tümen getirdi ve yıkımı yoğunlaştırmaya başladı.

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'nde bildiğimiz anlamda savaşmıyor gibi görünüyor; uzaktan hava, deniz ve kara saldırıları düzenliyor, kitlesel suikastlar gerçekleştiriyor ve ciddi bir çatışmayla karşılaşmıyor. Bu yüzden eski İsrailli generaller bunun ‘savaş için savaş’ olduğunu söylüyor.

ghyjuı
Gazze Şeridi sınırında bir tankın üzerinde oturan İsrail askerleri (AFP)

Gazze Şeridi'nde bulunan yetkililer, ‘bunun gereksiz ve anlamsız bir savaş olduğunu düşündüklerini’ yinelerken, çoğu uzman da ‘asıl amacın Filistinliler için hayatı çekilmez hale getirmek olduğunu, böylece göçün onlar için en iyi çözüm haline geldiğini’ kabul ediyor. Sözde ‘insani’ yardımlar bile insanlık dışı. İnsan hakları değerlendirmeleri bu yardımların amacının ‘insanları aşağılamak ve açlıktan ölmelerini engellemek için canlarını kurtararak kaçmalarını sağlamak’ olduğu sonucuna varıyor.

Ya yerinden etme başarılı olursa?

İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü'nde kıdemli bir araştırmacı olan Udi Dekel, savaşın 600. Günü münasebetiyle İsrail Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü podcastinde şu soruyu sordu: “Diyelim ki Gazze Şeridi'nden bir milyon Filistinliyi çıkarmayı başardık ve uluslararası baskıya dayandık. Sonuç ne olur?”

fgtyhu
Yerlerinden edilmiş Filistinliler salı günü Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli bir kuruluştan gıda yardımı alıyor. (AFP)

Dekel, “İşgalciler olarak Gazze Şeridi'nin çamurunda boğulacağız ve Gazze Şeridi'nde kalanları beslemek zorunda kalacağız. Filistinliler bizden daha da nefret edecek ve bizi avlamakla meşgul yalnız kurt hücrelerine dönüşecekler” ifadelerini kullandı.

Dekel, “Filistinlilerin elindeki silahların çoğu İsrail yapımı ve başka silahlar yapma konusunda da uzmanlıkları var. Şimdi liderlikleri parçalanmışken, roketler ve patlayıcılar üretiyorlar” dedi.

Dekel sözlerini şöyle sürdürdü: “600 kanlı ve ölümcül gün geçirdik ama ödenen yüksek bedele değecek hiçbir şey elde edemedik. Bu savaşı yürüten siyasi liderlik başarısızdır. Süreç Filistinlilerin Hamas'a olan nefreti üzerine inşa ediliyorsa, işe yaramayacaktır. Filistinliler zaten Hamas'a kızgın ve onun kendilerine iyi haberler getirdiğini düşünmüyorlar ama İsrail'den daha da fazla nefret ediyorlar ve onu ‘en büyük suçlu’ olarak görüyorlar.”