Nahda Hareketi içindeki muhaliflerden yeni parti adımı

Tunus İşçi Sendikası’ndan yönetime tepkisini artırdı.

Cumhurbaşkanı Kays Said, Necla Buden başkanlığındaki ilk hükümet toplantısına başkanlık etti. (AFP)
Cumhurbaşkanı Kays Said, Necla Buden başkanlığındaki ilk hükümet toplantısına başkanlık etti. (AFP)
TT

Nahda Hareketi içindeki muhaliflerden yeni parti adımı

Cumhurbaşkanı Kays Said, Necla Buden başkanlığındaki ilk hükümet toplantısına başkanlık etti. (AFP)
Cumhurbaşkanı Kays Said, Necla Buden başkanlığındaki ilk hükümet toplantısına başkanlık etti. (AFP)

Tunus’ta Nahda’dan istifa eden ve aralarında lider kadrosundan da isimlerin bulunduğu onlarca kişi, Raşid el-Gannuşi liderliğindeki partiden ayrı, yeni bir siyasi parti kurmaya hazırlanıyor. Siyasi kaynaklar tarafından verilen bilgilere göre söz konusu isimler şu an hareketten istifa eden üyelerle istişarelerde bulunuyor. Yeni partiyi yakın zamanda hayata geçirmek için yasal çalışmaları hazırlamaya çalışıyor.
Yeni partinin entelektüel ve ideolojik tercihlerinde Nahda’ya yakın olması bekleniyor. Ancak aynı kaynaklara göre siyasi arenada ve toplumsal örgütlenmelerde aynı strateji benimsenmeyecek. Yapılan açıklamalara göre yeni partinin, Arap-İslam Tunus halkının kimliğine inanan herkese açık ve merkezci olması bekleniyor. Yeni parti liderliğinin Nahda Hareketi’nin eski lideri Abdulfettah Moro’ya gitmesi ve parti liderliğinin Abdullatif el-Mekki, Muhammed bin Salim, Samir Delu ve çalışmaları dondurulan parlamento üyelerinden oluşacağı belirtildi.
Anayasa’nın 80’inci maddesinin yürürlüğe girmesinden parlamentonun faaliyetlerinin durdurulmasına, milletvekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasından Başbakan Hişam el-Meşişi’nin görevden alınmasına kadar birçok başlıkta uygulanan olağanüstü hal tedbirlerinin ardından Nahda Hareketi liderlerinin ve hareketin yürütme ofisinden üyelerin istifasına tanık olundu. İstifa dalgası, partiyi içeriden reforme etme girişimlerinin başarısızlığını ve hareketin ulusal arenada tecrit edilmesi nedeniyle mevcut liderliğin tüm sorumluluklarını kabul etmemesini protesto etmek amacıyla geldi. Bu durum, hareket içinde kaos yaşanmasının da temel nedenlerinden birine neden oldu.
DPA’ya göre Tunus’un en büyük sendikası olan Tunus Genel İşçi Sendikası Genel Sekreteri Nureddin Tabbubi, 25 Ekim’de “Bireysel hükme dönüş olmayacak” açıklamasında bulundu. Genel Sekreter, Cumhurbaşkanlığı tarafından düzenlenmesi beklenen siyasi reforma atıfta bulundu.
Tabbubi, Afrika Kıtası’nda Serbest Ticaret Anlaşması’nı görüşmek üzere katıldığı konferansta gazetecilere şu açıklamalarda bulundu:
“Bir makama dayalı olmayan ve tek adam yönetimine geri dönüşü temsil etmeyen bir siyasi sistem istiyoruz. Cumhurbaşkanlığı ile herhangi bir kopukluk yaşanmıyor. Ancak görüş ayrılığı var. Gözetim ve hesap verebilirliğe, anayasal kurumlara ve hukukun üstünlüğüne dayalı dengeli bir hükümet istiyoruz.”
Tunus’ta geçen yüzyılın ortalarından bu yana siyasi hayatta geleneksel ve tarihi bir etkiye sahip olan İşçi Sendikası ve cumhurbaşkanlığı arasında, hükümet sistemi ve daha önce ulusal diyalog olmak üzere 25 Temmuz kararları sonrasında yapılacak siyasi reformlar ile ilgili anlaşmazlık arttı.
Sendika, karar alma süreçlerine ‘katılım ilkesine’ dikkat çekerken, Cumhurbaşkanı Kays Said ise yakın zamanda ilan edilen ulusal diyalog formülünü netleştirmedi. Ayrıca partiler ve kuruluşlar için de herhangi bir role atıfta bulunmadı.
Cumhurbaşkanı Said’in aldığı olağanüstü hal tedbirlerini  destekleyen Halk Hareketi partisi lideri Heykel el-Makki, Cumhurbaşkanı’nın başlatacağı ulusal diyalogun içeriğine ve görüşmelerde yer alacak taraflara ilişkin açıklamalarda bulundu. Makki, Safakes şehrinde düzenlenen bir toplantıda Halk Hareketi’nin başta sendikalar, partiler ve ulusal çapta isimler olmak üzere avukatlar ve sosyal kuruluşlarla istişare ederek bu diyalog için bir strateji hazırladığını belirtti. Heykel el-Makki, söz konusu stratejinin yasama ve yürütme yetkisinin yoğunlaştırılarak güçlendirilmesi ve kalkınma biçiminin değiştirilmesi gerekliliği nedeniyle yolsuzluğun karışmadığı başka bir sistemle değiştirmeye odaklandığını vurguladı.
Diğer yandan Tekettül (Emek ve Özgürlük için Demokrasi Bloğu Partisi), Tunus’ta devam eden siyasi krizden ve boğucu ekonomik zorluklardan duyduğu endişeyi dile getirdi. Parti, olağanüstü hal durumundan çıkmak için herhangi bir plan veya yol haritası olmadan ve siyasi ve kurumsal krize çözüm üretmek için ciddi bir katılımcı yaklaşımda bulunmadan anayasanın ihlal edilmesini eleştirdi.
Parti lideri Halil ez-Zaviye, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada “Tunus, bir hükümet reform programının olmamasından mustarip” dedi. Zaviye ayrıca halkla iletişim eksikliği, hükümetin mevcut zorluklarla yüzleşmemesi ve anayasal süreler içinde bir mali yasa sunamaması dolayısıyla şaşkınlık yaşadığını vurguladı.



İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
TT

İsrail, Hamas tarafından teslim edilen kalıntı örneklerini aldı

Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)
Geçtiğimiz ay Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli bir rehinenin cesedini almak için hasarlı binaların önünden geçen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracı (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi bugün, İsrail’in Hamas tarafından Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) aracılığıyla teslim edilen kalıntı örneklerini teslim aldığını duyurdu. Örneklerin adli tıp laboratuvarına gönderilmesi planlanıyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre bir Hamas lideri, hareketin bugün Gazze Şeridi'nde kalan iki cesetten birini teslim edeceğini açıklamıştı.

İsrailli rehine Ran Gvili ve Taylandlı rehine Sudthisak Rinthalak'ın cesetleri halen Gazze'de bulunuyor.

Bu gelişme, İsrail güçlerinin bugün Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda bir Filistinliyi öldürmesi ve Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde evlerin yıkılması ve bombardımanların devam etmesi ile birlikte gerçekleşti.

Filistin resmi haber ajansı WAFA, ‘işgal güçlerinin kuzeydeki Cibaliye Mülteci Kampı’na yoğun hava saldırıları düzenlediğini ve kuzey Gazze’de bazı konut binalarını yıktığını’ bildirdi. Ayrıca İsrail’e ait insansız hava araçları (İHA) et-Tuffah mahallesindeki es-Senafur kavşağı yakınlarında Filistinlilerin evlerine bombalar attı ve eşzamanlı olarak yoğun ateş açıldı.


Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
TT

Sudan'dan Rusya'ya cazip teklif: ABD ve AB kızabilir

Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)
Ordunun başındaki General Abdülfettah Burhan, Sudan'ı fiili olarak yönetiyor (AP)

Orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların sürdüğü Sudan'daki askeri yönetim, Rusya'yla daha yakın ilişkiler kurmak istiyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Moskova'ya Afrika'daki ilk deniz üssünü kurması teklif edildi.

Ekimde iletilen teklifin, Rusya'nın 25 yıl boyunca 300 askerini ve 4 savaş gemisini barındırabileceği bir üssü içerdiği aktarıldı.

Port Sudan ya da Kızıldeniz kıyısındaki bir başka yerde yapılabileceği bildirilen üs, bölgedeki kritik ticaret yollarına yakın olacak.

Küresel ticaretin yüzde 12'si, Avrupa-Asya alışverişinde önemli bir yere sahip olan Süveyş Kanalı üzerinden gerçekleşiyor.

WSJ, bunun Çin ve Rusya'yı kıtadaki limanlardan uzak tutmaya çalışan ABD için endişe verici bir gelişme olacağını vurguladı. 

Bu iki ülkenin Afrika'daki limanların kontrolü sayesinde buralarda savaş gemilerini tamir edip yeni silahlarla donatabileceği ve kritik denizyollarını kapatabileceği belirtildi.

Çin de denizaşırı ilk deniz üssünü 2017'de Cibuti'de kurmuştu. Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babülmendep Boğazı'ndaki üs, bir uçak gemisinin demirleyebileceği kadar büyük.

ABD'nin Afrika'daki en büyük üssü Camp Lemonnier, Çin'inkinden yalnızca 10 kilometre uzaklıkta.

ABD'nin ayrıca Somali'de birlikleri var. 

Kremlin'in, Afrika'nın en büyük üçüncü altın üretici Sudan'dan madencilik konusunda imtiyazlar alabileceği de Amerikan gazetesinin haberinde ifade edildi. 

Sudanlı yetkililer tüm bunlar karşılığında hava savunma sistemleri gibi silahları ucuza almak istiyor.

WSJ, Sudan ordusundan bir yetkilinin, bu anlaşmanın AB ve ABD'yle aralarında sorun yaratabileceğinin farkında olduklarını söylediğini aktardı.

Bu hamlenin Moskova'yı kıtada yeniden güçlendirebileceği de haberde vurgulandı.

Paralı asker şirketi Wagner'in kurucusu Yevgeni Prigojin'in 2023'teki ölümünün ardından Rusya'nın Afrika planları sekteye uğradı.

Rusya Savunma Bakanlığı'na bağlı Afrika Kolordusu, Wagner'in operasyonlarını devralsa da kıtadaki yerini doldurmakta zorlandığı bildiriliyor.

General Abdülfettah Burhan'la işbirliği yapan General Muhammed Hamdan Dagalo, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin soykırımla suçladığı Ömer el Beşir'i 2019'da devirmişti. 

Ülkeyi sivil yönetime döndürme ve 100 bin kişilik paramiliter kuvvet HDK'yi ordu bünyesine dahil etme süreci nedeniyle iki general anlaşmazlığa düşmüş, 2023'te yeniden iç savaş patlak vermişti. 

Yeniden başlayan çatışmaların başlarında Moskova, Dagalo'ya bağlı HDK'yi destekliyordu. 

Başkent Hartum'dan HDK güçlerinin atılmasındaysa Ukrayna rol oynamıştı. 

WSJ, Rusların desteğini yetersiz bulan HDK'nin Kiev'e yanaştığını ve bunun üzerine Moskova'nın da Burhan'a bağlı orduyla ittifak kurduğunu aktarıyor.

Amerikan gazetesinin haberinde İran, Mısır ve Türkiye'nin Sudan ordusuna drone sağladığı da öne sürüldü.

Tahran'dan gelen deniz üssü kurma önerisinin, ABD ve İsrail'in tepkisiyle karşılaşmaktan korkan Hartum yönetimi tarafından geçen sene reddedildiği bildirildi. 

Diğer yandan ABD ve BM, Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) HDK'yi silahlandırmakla suçluyor. BAE ise bu iddiaları reddediyor.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
TT

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria’da İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövdü

Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)
Sınır bölgelerinde örgütlenen Yahudi yerleşimciler, Filistinlilere ait tarım alanlarına ve bağlara saldırıları artırıyor (Reuters)

Yahudi yerleşimciler, Batı Şeria'daki İtalyan ve Kanadalı gönüllüleri dövüp eşyalarını çaldı.

Guardian'ın aktardığına göre pazar sabahı yaşanan olayda radikal sağcı yerleşimciler, Eriha bölgesindeki Ayn el-Duyuk köyüne baskın düzenledi. 

Yerleşimcilerin, Filistinlileri korumak için köyde bulunan İtalyan ve Kanadalı gönüllülere de saldırdığı belirtildi.

Filistin Ulusal Yönetimi'nin resmi haber ajansı WAFA, üç İtalyan ve bir Kanadalı gönüllünün hastaneye kaldırıldığını aktardı. 

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Kanadalı kadın, sabaha karşı düzenlenen saldırıda yaşadıklarını şöyle anlattı: 

10 maskeli yerleşimci gece nöbetinden sonra uyuduğumuz eve baskın yaptı. İkisinin üzerinde ordu tarafından verilen tüfeklerden vardı. Bizi yaklaşık 15 dakika boyunca dövdüler. Kafama, kaburgalarıma, kalçama ve uyluk bölgeme defalarca tekme attılar. Bize Arapça hakaretler yağdırdılar ve orada bulunmaya hakkımız olmadığını söylediler.

Gönüllü, Yahudi yerleşimcilerin bölgede artan saldırılarına dikkat çekerek, "Mesele bizimle ilgili değil. Biz 15 dakika dayak yedik ama buradaki Filistinliler bu şiddeti her gün, her saat, binlerce kez yaşıyor" dedi.

Kanada Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "aşırılıkçı yerleşimcilerin işlediği şiddet eylemlerinin kınandığı" bildirildi. Kanada yönetiminin "Filistin topraklarının ilhakına yönelik her türlü eyleme ve söyleme karşı olduğu" hatırlatıldı. 

Diğer yandan İtalyan gönüllülerden birinin ağır yaralandığı ve Ramallah'ta tedavisinin sürdüğü belirtiliyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, olaya ilişkin açıklamasında "Bu saldırganlıktan bıktık. Yerleşimcilerin haklarını bu şekilde savunmaları doğru değil" ifadelerini kullandı. 

Guardian, Batı Şeria'daki İsrailli yetkililerin yorum taleplerine yanıt vermediğini yazıyor. Gazetenin irtibata geçtiği köylüler ve aktivistler, polisin yerleşimcilerin saldırılarını durdurmak veya karargahlarını dağıtmak için harekete geçmediğini söylüyor.

Batı Şeria'daki Filistin köylerini korumak için yabancı gönüllüler toplayan Faz3a örgütünden aktivist Manal Tamimi, radikal sağcı yerleşimcilerin iki ay önce köyün yakınlarına karakol inşa ettiğini ve adam devşirdiğini söylüyor. Gönüllülerin saldırılara karşı Filistinlilerin yanında durmasının çok değerli olduğunu belirtiyor.

Kanadalı gönüllü de köydeki varlıklarının halkı güçlendirdiğini söylüyor: 

Biz oradayken köylüler daha dirençli oluyordu. Çocuklar özgürce oynuyordu. İnsanlar gece boyunca uyuyabiliyorlardı. Sırf bu bile bizim orada olmamızı değerli kılıyordu.

Birleşmiş Milletler'in rakamlarına göre İsrailli yerleşimciler ve güvenlik güçleri son iki yılda Batı Şeria'da 233'ü çocuk olmak üzere binden fazla Filistinliyi öldürdü. 

Independent Türkçe, Times of Israel, Guardian