Sudan Ordusu Komutanı Burhan: Darbe yapmadık... Başbakan Hamduk evimde tutuklu değil misafirdir

Burhan: Silahlı kuvvetler, Sudan halkının hayallerini gerçekleştirmek için her türlü tavizi verdi

Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP-Arşiv)
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP-Arşiv)
TT

Sudan Ordusu Komutanı Burhan: Darbe yapmadık... Başbakan Hamduk evimde tutuklu değil misafirdir

Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP-Arşiv)
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP-Arşiv)

Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, silahlı kuvvetlerin Sudan halkının hayallerini gerçekleştirmek için her türlü tavizi verdiğini söyleyerek, “Geçen hafta gördüğümüz tehlikeler ülkeyi iç savaşa sürükleyebilirdi” dedi.
Burhan bugün düzenlediği basın toplantısında, gerçekleşen olayın darbe değil, geçiş sürecini düzeltme girişimi olduğunu savundu.
Başbakan Abdullah Hamduk’un inisiyatifinin belirli bir küçük grup tarafından gasp edildiğini dile getiren Burhan, “Geçen hafta silahlı kuvvetlere yönelik bir saldırı ve kışkırtmaya tanık olduk” diyerek, orduya karşı bir düşmanlık hissettiklerini söyledi.
Başbakan Hamduk’un inisiyatifinin birkaç kez onaylandığını dile getiren Burhan, Özgürlük ve Değişim Güçleri’nin buna katılmayı reddettiğini ve silahlı kuvvetlerin krizi çözmek için Başbakan’a 3 seçenek sunduğunu ekledi.
Burhan, bir sonraki hükümetin herhangi bir siyasi güç içermeyeceğini ve teknokrat bir hükümet olacağını dile getirerek, gerekli kurumlar kurulur kurulmaz olağanüstü halin kaldırılacağı ve internet hizmetlerinin kademeli olarak geri geleceğini ifade etti.
Geçiş hükümeti tarafları arasındaki güven eksikliğinin Cuba’da barış anlaşmasının imzalanmasından sonra ortaya çıktığını söyleyen Burhan, siyasi güçlerin Sudan sahnesinde tek kalmak istediğini, bunun da ülke birliğini tehdit ettiğini vurguladı.
Burhan, Sudan halkının devrimine yeniden ışıltı kazandırmak için bu adımları attıklarını da ifade etti.
ABD’nin Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Jeffrey Feltman ile siyasi güçler ve ordu arasındaki anlaşmazlığın nasıl çözüleceğini tartıştığını söyleyen Burhan, Hamduk ile olaylardan önceki geceye kadar siyasi katılımın genişletilmesi konusunu görüştüklerini sözlerine ekledi.
Burhan, “Başbakan Abdullah Hamduk evimde tutuklu değil misafirdir. Siyasi güçlerin kendisine dayattığı kısıtlamalardan korumak amacıyla güvenli bir yere aldık. Kısa süre içerisinde kendi evine dönecek” dedi.
Burhan ayrıca, Başbakan’ın sağlık durumunun iyi olduğunu ve bugün evine döneceğini bildirdi.
Bir Egemenlik Konseyi ve tüm eyaletlerin temsil edildiği bir hükümet kurulacağını belirten Burhan, “Anayasa Deklarasyonu iptal edilmedi, sadece sivil partilerle ortaklıkla ilgili maddeler iptal edildi” diye konuştu.
Burhan, “Siyasi geçişe öncülük etmek için sivil bir hükümet kurmaya kararlıyız” diyerek, silahlı kuvvetlerin Yasama Konseyi’nin devrimin gençlerinden oluşmasını istediğini de sözlerine ekledi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.