BM uyardı: Milyonlarca Afgan açlık yüzünden ölümle burun buruna

Taliban Kabil'deki AB misyonunun görevine devam etmesini sağlama sözü verdi

BM, milyonlarca Afgan’ın açlık tehlikesiyle karşı karşıya oldukları uyarısında bulundu (AFP)
BM, milyonlarca Afgan’ın açlık tehlikesiyle karşı karşıya oldukları uyarısında bulundu (AFP)
TT

BM uyardı: Milyonlarca Afgan açlık yüzünden ölümle burun buruna

BM, milyonlarca Afgan’ın açlık tehlikesiyle karşı karşıya oldukları uyarısında bulundu (AFP)
BM, milyonlarca Afgan’ın açlık tehlikesiyle karşı karşıya oldukları uyarısında bulundu (AFP)

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü David Beasley, Afganistan için bir an önce harekete geçilmediği takdirde başta çocuklar olmak üzere milyonlarca sivilin açlık yüzünden ölebileceği konusunda uyardı. Beasley, askıya alınan insani yardımları finanse eden fonların derhal aktifleştirilmesi çağrısında bulundu. Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığı habere göre WFP İcra Direktörü, “22,8 milyon insan; yani, 39 milyonluk Afganistan’ın yarısından fazlası, sadece iki ay önce 14 milyon kişi etkileyen gıda güvensizliği ile karşı karşıya ve ülke kıtlığa doğru sürükleniyor” ifadelerini kullandı.
Dubai'den açıklamalarda bulunan Beasley, “Çocuklar ölecek. İnsanlar açlıktan ölecek. İşler daha da kötüleşecek” dedi.
Afganistan, Taliban Hareketi’nin Ağustos ayı ortalarında, Batı destekli Afgan hükümetini sınır dışı etmesi ve yönetimi devralmasının bağışçıların yardımlarıyla ayakta duran ülke ekonomisinden milyarlarca dolarlık yardımın kesmesine yol açmasının ardından krize girdi. Reuters’ın haberine göre iklim değişikliğiyle birlikte daha da kötüleşen gıda krizi, diğer ülkelerin radikal İslamcılarla nasıl başa çıkılacağına karar vermekte zorlandığı bir dönemde Afganistan'ın yeni Taliban yönetiminin, denizaşırı ülkelerdeki fonlarına erişiminin engellendiği bir dönemde ortaya çıktı.
Beasley, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu, olmasını beklediğimiz bir şeydi, ama beklediğimizden çok daha hızlı gerçekleşiyor. Kabil beklenenden daha hızlı düştü. Ekonomi daha da hızlı çöküyor. Kalkınma yardımı için ayrılan fonlar insani yardıma yönlendirilmeli. Bunu halihazırda bazı ülkeler yapıyorlardı veya WFP aracılığıyla şuan dondurulmuş haldeki fonlar dağıtılıyor ve aktarılıyordu. İnsanların hayatta kalabilmesi için bu parayı çözmelisiniz.”
BM, Afganistan’daki açlık kriziyle ilgili uyarılarda bulunurken Taliban hükümeti, dün, Kabil'de Avrupa Birliği’nin (AB) misyonunun yeniden başlatılmasını memnuniyetle karşıladığını açıkladı.
Taliban hükümetinin açıklaması, AB’den bir yetkilinin Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı, “Afganistan topraklarındaki misyonumuzu en alt düzeyde yeniden başlatmaya çalışıyoruz” açıklamasının ardından geldi. Bunun öncesinde ise Financial Times gazetesi, AB misyonunun Kabil’deki binasının bir ay içinde yeniden açabileceğini bildirmişti.
AB, Taliban güçlerinin geçtiğimiz Ağustos ayında başkent Kabil’in kontrolünü ele geçirmesinin ardından birçok büyükelçilik gibi Kabil’deki büyükelçiliğinin kapılarını kapattı. Ancak Brüksel şimdi, adım adım yaklaşan insani krizin ele alınması konusunda Taliban ile iletişim kurmak istiyor. Fakat bunun karşılığında, Taliban’ın yönetimini Afganistan hükümeti olarak tanımayacak. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, geçtiğimiz hafta gazetecilere yaptığı bir açıklamada, “AB üyesi ülkeler, Afganistan halkını desteklemek ve risk altındaki Afganların güvenli geçişini sağlamak için Kabil'de AB’nin en düşük düzeyde temsil edilmesi gerektiği konusunda hemfikirler. Ama bu, AB’nin Taliban yönetiminin tanıyacağı anlamına gelmiyor” ifadelerini kullandı.
Diğer taraftan Taliban hükümeti Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Abdulkahhar Balki, dün yaptığı açıklamada, “Afganistan'daki AB misyonunun yeniden başlatılması, memnuniyetle karşıladığımız sağlam ve olumlu bir adımdır” dedi. Balki ayrıca, “Afganistan'daki AB misyonunun yeniden başlatılması, memnuniyetle karşıladığımız sağlam ve olumlu bir adımdır. Kabil'deki diğer büyükelçiliklerin güvenliği nasıl garanti ediliyorsa, AB büyükelçiliği ve personelinin güvenliği de garanti altına alınacaktır” açıklamasında bulundu.
İlgili bağlamdaki bir diğer gelişmede ise Rusya, Batılı ülkelere, Afganistan'a ekonomik yardımda bulunma çağrısı yaptı. AFP’nin haberine göre Kremlin'in Afganistan Özel Temsilcisi Zamir Kabulov, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Batı, Afganistan'ı açlıkla dize getirmeye kalkışırsa; uyuşturucu kaçakçılığına başvurmaktan başka çareleri kalmayacak. Yoksul Afganların bir kısmı ya terör örgütlerine katılacak ya da Avrupa'ya göç dalgası başlatacaklar” şeklinde konuştu. Avrupa’nın, Afganları ülkelerinde kalmaya teşvik etmek için her şeyi yapması gerektiğini söyleyen Kabulov, özellikle AB’ye harekete geçmesi ve ‘Afganistan'a dönmesi’ çağrısında bulundu. Rus Özel Temsilci, “Avrupalı ​​ortaklar, Afganistan'dan ayrılmamalıydı” yorumunda bulundu.
Moskova, geçtiğimiz Çarşamba günü Taliban Hareketi, Rusya, Çin ve İran arasında Afganistan'daki güvenlik iş birliğini geliştirmek üzere yapılan bir anlaşmayla sonuçlanan uluslararası görüşmelere ev sahipliği yaptı. ABD'nin Afganistan'dan aceleyle çekilmesini eleştiren Rusya, bu geri çekilmenin yarattığı kaosun Orta Asya'da müttefiki olan ülkelere sıçramasından endişe ediyor.
Bu arada Çin Dışişleri Bakanlığı, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi'nin, dün başlayan ve bugün sona eren Katar ziyareti sırasında Taliban hükümetinden bir heyet ile görüştüğünü açıkladı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, Pekin'de düzenlediği haftalık basın toplantısında, iki tarafın Afganistan'daki son durum ve ortak çıkarlar hakkında görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi. Sözcü, “Çin, Afganistan'ın geleneksel komşusu ve dostu olarak Afganistan'daki son durumu olumlu bir gelişmeye doğru yönlendirmek amacıyla her zaman diyalog ve iletişimi savunmuştur” dedi.



Haaretz: Türkiye’nin Gazze’deki rolü ABD - İsrail hattında gerginlik yarattı

İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (Reuters)
TT

Haaretz: Türkiye’nin Gazze’deki rolü ABD - İsrail hattında gerginlik yarattı

İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (Reuters)
İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (Reuters)

İsrail'in, Türkiye'nin Gazze'deki barış sürecinde oynayacağı rolle ilgili itirazları, Tel Aviv-Washington hattındaki gerilimleri göz önüne seriyor. 

ABD Merkez Komutanlığı'nın, Katar'ın başkenti Doha'da salı günü düzenlediği toplantıda ülkelerin Gazze'deki Uluslararası İstikrar Gücü'ne (ISF) çeşitli şekillerde destek verebileceği belirtilmişti.

Bunlar arasında asker gönderme, kolluk kuvvetlerinden görevlileri atama, lojistik destek sağlama, finansman ve Filistinli polis memurlarının eğitimini üstlenme gibi seçenekler yer alıyor.

Türkiye, ABD'nin barış planı kapsamında kurulacak güvenlik gücüne asker göndermeye hazır olduğunu açıklamış ancak İsrail yönetimi buna yanaşmayacağını söylemişti.

Haaretz'in analizinde, Doha'daki toplantıya Türk yetkililerin katılmadığına dikkat çekiliyor. 

Bu durumun, "Ankara'nın Gazze'de oynamak istediği role karşı Tel Aviv'in itirazlarının Washington tarafından kabul edildiği yönünde bir işaret olduğu" savunuluyor. 

Diğer yandan Liza Rozovsky'nin kaleme aldığı analizde, Gazze'ye insani yardım ve bölgenin yeniden inşasına destek sağlama da dahil Ankara'nın süreçte rol oynaması için ABD ve İsrail arasındaki görüşmelerin sürdüğü yazılıyor. 

Türkiye'yle ilgili meselenin, ABD ve İsrail ilişkilerindeki gerginlikleri ön plana taşıdığı belirtiliyor. 

Binyamin Netanyahu'nun "her şeyden önce radikal sağcı koalisyonunu korumayı" istediğine dikkat çekiliyor. ABD Başkanı Donald Trump'ın da Gazze planı etrafında kurduğu "kırılgan koalisyonu" korumaya çalıştığı ifade ediliyor. 

Washington'ın aynı anda Tel Aviv'i memnun etmek, Arap ve Müslüman ortaklarına istediklerini vermek ve Gazze'nin yeniden inşası için önemli miktarda finansman sağlamasını beklediği Avrupalı müttefiklerinin desteğini güvence altına almak istediği belirtiliyor. 

Diğer yandan Times of Israel'in dünkü haberinde de Trump'ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı Gazze'deki geçiş yönetiminin denetlenmesi amacıyla kurulacak Barış Kurulu'nda görmek istediği aktarılmıştı. 

Türkiye'nin hem Barış Kurulu'nda yer alması hem de ISF'ye asker göndermesi için ABD'nin gelecek haftalarda Tel Aviv'e baskıyı artırabileceği belirtilmişti. Washington'ın, Ankara'nın ISF'ye asker göndermese bile güvenlik gücünün komuta yapısında yer almasını istediği de yazılmıştı.

Gazze savaşının sonlandırılması için ABD öncülüğünde hazırlanan 20 maddelik barış planı 10 Ekim'de devreye girmişti. Anlaşmanın garantörleri arasında Türkiye, Mısır ve Katar var.

Plan kapsamında Hamas'ın silah bırakması ve Gazze'nin geleceğinde söz sahibi olmaması isteniyor. Bunun yerine Gazze Şeridi'nin yönetiminin Filistinlilerin yer alacağı bir teknokratlar komitesine geçici olarak devredilmesi planlanıyor. Trump'ın başkanlık edeceği Barış Kurulu'na ek olarak bölgeye ISF'nin konuşlandırılması öngörülüyor.

Anlaşmanın ilk aşamasında Hamas ve İsrail arasında rehine takası gerçekleştirilmişti. Ayrıca İsrail askerleri belirlenen "sarı hatta" geri çekilmişti. İsrail ordusu Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 53'ünü kontrol ediyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Times of Israel, Reuters


Gazze’deki Barış Kurulu’na 6 ülkeden taahhüt geldi

İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (AP)
İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (AP)
TT

Gazze’deki Barış Kurulu’na 6 ülkeden taahhüt geldi

İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (AP)
İsrail ordusu savaşın başından bu yana Gazze'de çoğu kadın ve çocuk en az 70 bin kişiyi katletti (AP)

Gazze Şeridi'nde oluşturulacak Barış Kurulu'na Mısır, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Birleşik Krallık, İtalya ve Almanya'nın katılma taahhüdü verdiği aktarılıyor.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla Times of Israel'e konuşan yetkililer, ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 maddelik barış planı kapsamında kurulacak Barış Kurulu'na 6 ülkenin katılma taahhüdü verdiğini söylüyor.

Trump yönetimi, Barış Kurulu'na katılacak ülkeler sayesinde Gazze'de kurulacak yapının uluslararası meşruiyetinin artacağını düşünüyor.

Sözkonusu ülkelerin fon, asker veya diğer türden destekleri sağlama olasılığının da artacağı değerlendirmesi paylaşılıyor.

Diğer yandan ABD, İsrail ve Arap ülkelerinden diplomatlar, Barış Kurulu'na katılmanın Uluslararası İstikrar Gücü'ne (ISF) asker gönderme taahhüdü anlamına gelmediğini vurguluyor.

Gazze savaşının sonlandırılması için ABD öncülüğünde hazırlanan 20 maddelik barış planı 10 Ekim'de devreye girmişti. Anlaşmanın garantörleri arasında Türkiye, Mısır ve Katar var.

Plan kapsamında Hamas'ın silah bırakması ve Gazze'nin geleceğinde söz sahibi olmaması isteniyor. Bunun yerine Gazze Şeridi'nin yönetiminin Filistinlilerin yer alacağı bir teknokratlar komitesine geçici olarak devredilmesi planlanıyor. Trump'ın başkanlık edeceği Barış Kurulu'na ek olarak bölgeye ISF'nin konuşlandırılması öngörülüyor.

Türkiye de güvenlik gücüne asker göndermeye hazır olduğunu açıklamıştı ancak İsrail yönetimi buna yanaşmayacağını söylemişti.

Diplomatlar, Türkiye'nin hem Barış Kurulu'nda yer alması hem de ISF'ye asker göndermesi için ABD'nin gelecek haftalarda Tel Aviv'e baskıyı artırabileceğini belirtiyor.

Washington'ın, Ankara'nın ISF'ye asker göndermese bile güvenlik gücünün komuta yapısında yer almasını istediği aktarılıyor.

Trump'ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yanı sıra Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı da kurulda görmek istediği aktarılıyor.

Diğer yandan yetkililer, Riyad yönetiminin Gazze'deki durum netleşene kadar böyle bir karar almaktan kaçındığını söylüyor.

ABD Merkez Komutanlığı'nın, Katar'ın başkenti Doha'da salı günü düzenlediği toplantıda ülkelerin ISF'ye çeşitli şekillerde destek verebileceği belirtilmişti.

Bunlar arasında asker gönderme, kolluk kuvvetlerinden görevlileri atama, lojistik destek sağlama, finansman ve Filistinli polis memurlarının eğitimini üstlenme gibi seçenekler yer alıyor.

Ancak Arap yetkililer, ISF'nin Hamas'ı silahsızlandırma planıyla ilgili sorunların devam ettiğine dikkat çekiyor. Örgüt, bağımsız Filistin devletinin kurulmasına ilişkin bir süreç başlatılmadan silah bırakmaya yanaşmayacağını bildirmişti.

Anlaşmanın ilk aşamasında Hamas ve İsrail arasında rehine takası gerçekleştirilmişti. Ayrıca İsrail askerleri belirlenen "sarı hatta" geri çekilmişti. İsrail ordusu Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 53'ünü kontrol ediyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, Reuters


Netanyahu ve Trump İran’a saldırıları çok önceden planlamış

Netanyahu, Trump'ı seçim zaferi için tebrik etmiş, ABD Başkanı'nın "tarihin en büyük dönüşünü yaptığını" savunmuştu (AP)
Netanyahu, Trump'ı seçim zaferi için tebrik etmiş, ABD Başkanı'nın "tarihin en büyük dönüşünü yaptığını" savunmuştu (AP)
TT

Netanyahu ve Trump İran’a saldırıları çok önceden planlamış

Netanyahu, Trump'ı seçim zaferi için tebrik etmiş, ABD Başkanı'nın "tarihin en büyük dönüşünü yaptığını" savunmuştu (AP)
Netanyahu, Trump'ı seçim zaferi için tebrik etmiş, ABD Başkanı'nın "tarihin en büyük dönüşünü yaptığını" savunmuştu (AP)

ABD Başkanı Donald Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran'a saldırıları çok daha önceden planlamış.

Washington Post'un aktardığına göre Trump ve Netanyahu, İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıları şubatta yaptıkları ilk görüşmede planlamaya başladı.

Beyaz Saray'da gerçekleştirilen toplantıda Netanyahu'nun Trump'a 4 seçenek sunduğu belirtiliyor. Bunlar arasında İsrail ordusunun tek başına saldırı düzenlemesi, ABD'nin asgari yardımda bulunması, tam işbirliğiyle harekat yapılması ya da ABD'nin saldırıyı yönetmesi yer alıyordu.

Haberde, Trump'ın ilk etapta İran’ın nükleer programıyla ilgili diplomatik sürece şans vermeyi tercih ettiği belirtiliyor. Washington ve Tahran, nükleer program ve uranyum zenginleştirme konularıyla ilgili bu yıl birçok görüşme düzenlemişti.

Diğer yandan bu süreçte İsrail ve ABD'nin muhtemel saldırı planlarını gizlice hazırlamaya devam ettiğine dikkat çekiliyor.

ABD ve İsrail'in İran'ı hazırlıksız yakalamak için medyaya yanıltıcı bilgiler servis ettiği de ortaya çıktı.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir yetkili şunları söylüyor:

Netanyahu'nun Witkoff veya Trump'la fikir ayrılığı yaşadığına dair haberlerin hiçbiri doğru değildi. Ancak böyle bir genel algının yaratılması iyi oldu. Bu sayede birçok kişi fark etmeden planlamalara devam ettik.

Haberde, Mossad'ın operasyon için 100'den fazla İranlıyı devşirip silahlandırdığı aktarılıyor. Bu kişilerin bir kısmı İsrail'de özel eğitimden geçirilmiş.

Ajanlara belirli görevler verildiği ancak bunların İran'ın nükleer ve balistik füze programına yönelik geniş çaplı bir operasyonun parçası olduğu söylenmedi.

İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) "Narnia Operasyonu" adı verdiği harekatta Tahran'da Mossad'a ait drone rampaları ve çeşitli askeri düzenekler kurulduğu da ortaya çıkmıştı.

İran ve İsrail arasında Gazze savaşı nedeniyle tırmanan gerginlik haziranda sıcak çatışmaya dönüşmüştü. İsrail'in 13 Haziran'daki saldırısıyla başlayan çatışmalarda İran vakit kaybetmeden misilleme yapmıştı.

Washington Post, çatışmalar sürerken Trump yönetiminin Tahran'a gizli bir teklif götürdüğünü de yazıyor. 15 Haziran'da iletilen teklifte, İran'ın Ortadoğu'daki milislere desteğini kesmesi ve uranyum zenginleştirme tesislerini kapatması istendi. Bunun karşılığında Washington tüm yaptırımların kaldırılacağını söyledi.

Ancak kaynaklar, ABD'nin Katar aracılığıyla İran'a gönderdiği teklifin reddedildiğini söylüyor. Bunun ardından Trump'ın İsrail'in yanında savaşa katılmaya karar verdiği aktarılıyor.

Çatışmalarda ABD'ye ait bombardıman uçakları İran'daki İsfahan, Fordo ve Natanz tesislerine 22 Haziran'da hava saldırısı düzenlemiş, operasyonda 14 "sığınak delici" GBU-57 bombası kullanılmıştı.

İran, ABD'nin saldırısına cevap olarak 23 Haziran'da Amerikan ordusunun Katar'daki El-Udeyd Hava Üssü'ne saldırmıştı. Operasyonda Tahran'ın önceden Washington'a haber verdiği ve hiçbir can kaybı yaşanmadığı aktarılmıştı.

Washington operasyonun ardından 24 Haziran'da taraflar arasında ateşkes sağlandığını duyurmuştu.

Saldırılarda İran, İsrail'e 500 balistik füze ve binden fazla drone göndermişti. İsrail'de 32 kişi yaşamını kaybetmiş, 3 binden fazla kişi de yaralanmıştı. İran'da ise binden fazla kişi ölmüş, 4 bini aşkın kişi yaralanmıştı. 

İsrail ve ABD, İran'ın uranyum zenginleştirerek nükleer silah elde etmeye çalıştığını savunurken Tahran iddiaları reddediyor. 

Independent Türkçe, Washington Post, Times of Israel