Asilah Forumu’nun ana gündemi Kuzey ve Batı Afrika ülkelerinin iş birliği

Asilah Forumu, Fas Kralı 6. Muhammed’in himayesinde yarın başlıyor (MAP)
Asilah Forumu, Fas Kralı 6. Muhammed’in himayesinde yarın başlıyor (MAP)
TT

Asilah Forumu’nun ana gündemi Kuzey ve Batı Afrika ülkelerinin iş birliği

Asilah Forumu, Fas Kralı 6. Muhammed’in himayesinde yarın başlıyor (MAP)
Asilah Forumu, Fas Kralı 6. Muhammed’in himayesinde yarın başlıyor (MAP)

Fas Kralı 6’ncı Muhammed’in himayesinde 29 Ekim Cuma günü ülkenin tarihi kültürel kentlerinden Asilah’ta başlayacak olan 42. Asilah Forumu’nda, Fas ve Sahel ülkeleri arasındaki kaçınılmaz ortaklığı ele almayı planlıyor. Fas ve Sahel Bölgesindeki 8 ülke (Burkina Faso, Mali, Moritanya, Nijer, Senegal, Çad, Nijerya ve Kamerun)  için büyük önem taşıyan forum güncel konuları ve endişeleri tartışmak için bir fırsat yaratacak. Forumda, radikalizm ve terörizmle mücadeleye yönelik güvenlik politikaları ve yaklaşımları masaya yatıracak. Fas ve Sahel ülkelerinin deneyimlerin yanı sıra bölgesel çevre ve mevcut uluslararası gündem konuları 3 ana eksende değerlendirilecek.
Bu yıl 42’ncisi düzenlenecek olan forum, Asilah Forumu Genel Sekreteri ve eski Dışişleri Bakanı Muhammed bin İsa’nın yapacağı açılış konuşması ile başlayacak. Forum’a Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita ve Gençlik ve Spor Bakanı Muhammed Mehdi Ben Said de katılım sağlayacak. Senegal merkezli Footer Afrika Enstitüsü Müdürü Elyoun Sal’ın başkanlık edeceği “Fas ve Sahel: Kaçınılmaz Ortaklık Sempozyumu”na, Mali Geçiş Konseyi üyesi Raki Tala Diarra ve Fas Uluslararası İşbirliği Ajansı Genel Müdürü Muhammed Metghal’in yanı sıra çok sayıda eski bakan ve akademisyen katılım sağlayacak.
Asilah Forumu Genel Sekreteri Muhammed bin İsa yaptığı açıklamada, Sahel ve Kuzey Afrika bölgesinin geniş çöl bileşeni ve bölgenin demografik dokusuyla çoklu grupların harmanlanmasının bir sonucu olarak içe içe geçmiş bir alanı oluşturduğunu hatırlattı.
Bölgede bulunan ülkelerim ortak tarihsel mirasına da değinen İsa, içinde bulunulan çağın sömürgeciliğe karşı ulusal kurtuluş hareketlerinin deneyimleri, çağdaş devlet kurumlarının inşası ve çeşitli ekonomik ve kalkınma alanlarındaki iş birliğinin yönleriyle karşılıklı bağımlılığına atıfta bulundu.
Kuzey Afrika (Mağrip) ülkeleri (Fas, Cezayir, Tunus ve Libya) ile Sahel ülkeleri arasındaki ortak sınırların örtüşmesiyle bu ülkelerden bazılarının koordinasyon ve etkileşim unsurlarına dikkati çeken İsa, canlı entegrasyonun, bölgenin Kuzey ve Batı Afrika'daki kollarıyla tanımladığı büyük zorlukların yönetilmesine yönelik formüller ve mekanizmalar hakkındaki stratejik düşünceye vurgu yaptı.

Dört bölgesel sorun
1-Terör dalgası
Bölgedeki dört zorluğa değinen yetkili, bunlardan ilkinin Sahel bölgesindeki terör dalgasının yarattığı güvenlik sorunu olduğunu ve bu durumun radikal şiddetle karşı karşıya kalan Mağrip ülkelerinin güvenliğine de etki ettiğini söyledi.
Mevcut Libya krizinin de, Sahel bölgesindeki istikrarsız güvenlik durumuyla doğrudan ilişkili olduğunu kaydeden Bin İsa, bu krizin Nijer Nehri'nden Çad Nehri'ne kadar terörle mücadele ve şiddet içeren radikal gruplarla mücadele çabalarını destekleyen Mağrip ülkelerinin istikrarını ve güvenliğini niteliksel olarak etkileyen bir kriz olduğuna dikkati çekti.

2-Jeo-stratejik konum
İkinci zorluğun ise, bahsi geçen sahanın bölgesel harita ve uluslararası sistemdeki konumunun stratejik zorluğu olduğunu ifade eden Bin İsa, Batı Afrika-Kuzey Afrika geçişinin Avrupa’ya ulaştığını bu sebeple de Sahel-Mağrip’in statüsünün yeniden belirlemesi gerektiği belirtti.
Yetkili, Afrika'nın yükselen uluslararası güçler için yeni kutuplaşma merkezi olduğu bir aşamada, en geniş anlamda Ortadoğu ile etkileşimine vurgu yaptı.

3-Demokratikleşme sorunu
Bin İsa, üçüncü zorluğun ise, yönetim sistemlerindeki şeffaflık sorunu olduğunu bu sorunun da eşit vatandaşlık ve çoğulcu demokrasiye kademeli geçiş ile çözülebileceğini söyledi.

4-İklim değişikliğine bağlı ekonomik kriz
Dördüncü zorluğun, doğal mineral kaynaklarının olmasına rağmen su kıtlığı, çölleşmenin yayılması ve ideolojik dengeleri tehdit eden kuraklıkla şiddetlenen ekonomik kriz olduğunu söyleyen yetkili, bu ülkelerin umut verici beklentilerle yoksullukla mücadele, ekonomik ve sosyal kalkınmayı ilerletme çabalarını koordine etmesi gerektiğini aktardı.



Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.