عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye: Rus güçleri, Dera'daki uzlaşı görüşmelerini sonlandırdı

Suriye'nin güneyindeki Dera yer alan bir ana cadde (Şarku’l Avsat)
Suriye'nin güneyindeki Dera yer alan bir ana cadde (Şarku’l Avsat)
    Dera / Riyad ez-Zeyn
TT
TT

Suriye: Rus güçleri, Dera'daki uzlaşı görüşmelerini sonlandırdı

Suriye'nin güneyindeki Dera yer alan bir ana cadde (Şarku’l Avsat)
Suriye'nin güneyindeki Dera yer alan bir ana cadde (Şarku’l Avsat)

Suriye’de Esed rejimine bağlı basın kuruluşları, ülkenin güneyindeki Dera’nın kuzeyinde yer alan son uzlaşı bölgeleri olan İzra ilçesi ile köy ve kasabalarında uzlaşı çalışmalarının tamamlanmasından ve Dera el-Mahatta ilçesinde kalıcı bir uzlaşı merkezinin açılmasından sonra Dera’da ‘uzlaşı dosyasının kapatıldığını’ aktardılar.
Rusya’nın Dera’daki uzlaşı haritası, Rusya'nın Suriye'nin güneyindeki ilk müttefiki Ahmed el-Avde’ye bağlı güçlerin kalesi olan Busra eş-Şam dışında Dera'nın büyük bir bölümünü kapsadı.
Şarku'l Avsat'a konuşan bir kaynak, 2018 yılında yapılan uzlaşı anlaşmasının ardından Suriye'nin güneyindeki eski muhalif savaşçılarda kalan hafif silahların geri çekilmesini ve Rusya’nın müttefiki olan güçlerin, bu güçlerin kalesi sayılan Busra eş-Şam’dan ve bölgedeki nüfuz alanlarından uzaklaştırılmasını içeren Rusya’nın Dera’da uzlaşı haritasının ve yeni uzlaşı anlaşmasının tamamlandığını söyledi. Rusya’nın müttefiki olan güçlerin nüfuz alanları içerisine Busra eş-Şam, Marebe, Samad, Cemreyn, Semc, Taysa ve Nada beldelerinin dahil olduğunu ve buraların bölgede ‘kale’ olarak adlandırıldığını belirten kaynak, söz konusu yerler Dera’nın büyük bir bölümünü kapsayan Rusya’nın uzlaşı haritasının kapsamı dışında tutulduğunu, fakat kağıt üzerinde yapılan anlaşmadan muaf tutulmadıklarını kaydetti. Rusya tarafından desteklenen güçlerin başlıca kalesi Busra eş-Şam ve komşusu olan diğer ilçeleri kapsayan bu bölge, Ahmed el-Avde'nin grubunun başlıca etki alanlarından biri olarak kabul ediliyor. Avde’ye bağlı güçler, kısa süre önce askeri bağlantılarını Askeri İstihbarat Birimi'ne devrettiler. Rusya’nın desteği sürse ve askeri yapı olarak kalmaya devam etseler de artık 5. Kolordu olarak sayılmıyorlar.
Kaynak, birkaç gün önce Dera şehrinde Ahmed el-Avde güçlerinin, Rus heyet ve Suriye rejimine bağlı Güvenlik Komitesi’nin liderleriyle bir görüşme yaptıklarını söyledi. Kaynağa göre görüşmede daha önce yerel muhalif gruplarda yer aldıkları için haklarında soruşturma açılan Busra eş-Şam sakinleri veya muhalif grup üyelerinden isteyenler için Busra eş-Şam’da bir uzlaşı merkezi açılıp açıklamayacağı meselesi ele alındı. Busra eş-Şam’daki uzlaşı anlaşmasının Dera'nın diğer ilçe ve beldelerinde yapılanlardan farklı olduğunu belirten kaynak, hafif silahların teslim edilmeyeceğini, uzlaşının uygulanması için komite kurulmayacağını ve 2018 yılında kurulmasından bu yana gruba katılan asker kaçaklarıyla ilgili dosyanın kapatılması için askeri mahkemeye sevk edilmeyeceğini söyledi.
Ayrıca, güvenlik alanı olması ve Ahmed el-Avde güçlerine ait birçok askeri ve kontrol noktasının bulunması nedeniyle bölgede diğer yerlerdeki gibi rejim güçleri konuşlandırılmayacak ve arama yapılmayacak. Bununla birlikte aranan kişiler ve Busra eş-Şam’dan ayrılmak isteyenler, Pazartesi günü Dera el-Mahatta’daki polis karakolunda kurulan kalıcı uzlaşı merkezine başvurabilecek ve hafif silahlarını teslim edebilecekler.
Busra eş-Şam, Dera’nın tamamında tanık olunan cinayetlerin ve güvenlik kaosunun en az görüldüğü yer olması nedeniyle Suriye'nin güneyindeki diğer yerleşim bölgelerinden farklı bir konuma sahip. Suriye rejim güçleri, 2018 yılında bölgeyi kontrol altına almalarına rağmen Busra eş-Şam’a giremediler. Askeri ve güvenlik birimleri, bölgenin güvenliğini Suriye'nin güneyindeki uzlaşıya varılan en önde gelen muhalif lider olarak kabul edilen Ahmed el-Avde'nin grubuna devretti. Avde, 2018 yılında uzlaşıya katılarak Rusya’nın dikkatini çekmişti.
Kaynak, Rus güçlerinin Busra eş-Şam şehrinde birkaç toplantı düzenlediğini de aktardı. Geçtiğimiz günlerde Busra eş-Şam’da bir merkez kurulduğunu belirten kaynak, bu merkezin sadece toplantılar için geçici olarak mı yoksa kalıcı olarak mı kurulduğunun bilinmediğini söyledi. Bu arada Ahmed el-Avde'nin bir hafta önce Ürdün'e yaptığı ziyaret sırasında Dera’dan, es-Suveyda’dan ve Şam'dan bir takım kişilerle bir araya geldiğine dair haberler basında yer aldı.
Rusya’nın Dera’daki uzlaşı haritası ve yeni uzlaşı anlaşması, uzlaşılardan önce yoğun askeri gerginliklere ve bombardımanlara maruz kalan Dera el-Beled’de dört ay önce uygulanmaya başladı. Ardından Dera’nın batı kırsalına doğru ilerledi. Bugün ise Dera’nın birçok bölgesini kapsıyor.  Bu süreçte uzlaşı yapılan bölgelerde rejim güçlerine çok sayıda hafif silah teslim edildi.
Öte yandan Deralı aktivistler, bazı bölgelerde askeri gerilimin yaşanmaması ve tehditlerin önüne geçilmesi için, Güvenlik Komitesi’ne teslim edilmesini talep ettiği ve bölgede bulunmayan silahların bedelinin ödendiğinden bahsettiler.
Yapılan uzlaşılar, özellikle asker kaçaklarının haklarında ileride soruşturma açılmamak üzere cezalarının affedildiği bir yargı kararı almaları şartıyla aranan kişileri de içeriyordu.
Yeni uzlaşı anlaşmasının Dera'nın büyük bir bölümünde uygulanmaya başlamasına rağmen Şam-Amman karayolu üzerindeki Dera'nın doğu kırsalındaki Um el-Meyadin beldesi köprüsünde kimliği belirsiz kişilerce Rus askeri polisine ait bir askeri konvoya bombalı saldırı düzenlendi. Saldırı nedeniyle suikast korkuları ve emniyetsizlik halen bölgede hüküm sürüyor. Dera'daki yerel kaynaklar, son iki ay içinde aralarında eski muhalif grupların üyelerinin de olduğu 13'ü sivil olmak üzere 22 kişinin öldürüldüğünü bildirdiler.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

PKK, Hamas, Hizbullah: Yarım asırlık silahlı örgütlerin Ortadoğu’daki etkisi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

PKK, Hamas, Hizbullah: Yarım asırlık silahlı örgütlerin Ortadoğu’daki etkisi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Rüstem Mahmud

Bir gün içinde PKK militanları Türkiye topraklarından çekiliyor veya Güvenlik Konseyi Hamas'ı silahsızlandırma kararı aldı ya da Lübnan hükümeti ordunun Hizbullah'ı silahsızlandırma planını bekliyor yahut Irak'taki Haşdi Şabi ile Suriye, Yemen ve Libya’daki diğer örgütler hakkında benzer haberler ve raporlar duyabiliyoruz. Yıllardır, bu savaşçı örgütler, üyeleri ve davranışları bölgemizdeki en önemli ve çoğu zaman tek haber oldular. Dış gözlemciler artık siyasi, sosyal ve kültürel sahnemizi çok çeşitli örgütlerin ve savaşçılarının yuvasından ibaret sanmaya başladılar.

Bu örgütler yalnızca silahlı eylem konumunu işgal etmiyorlar, aynı zamanda siyasi rollere, etkinliğe ve üretkenliğe de sahipler. Yaşadıkları toplumların geniş kesimleri için prestijli ve sembolik değere sahip bir konuma sahipler. Savaşçıları, en azından toplumun belirli bir kesimi için, bir kutsallık halesiyle çevrililer.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre 1970'lerin başından itibaren, bu örgütler bölgemizdeki olağanüstü siyasi gerçeklikler ve bağlamların bir sonucu olarak ortaya çıktılar. Filistin ve Kürt meselelerine, birçok devletin, kendilerini baskı altında hisseden, yalnızca siyasi eylem ve mücadeleyle asgari düzeyde bile uzlaşıya varamayan milyonlarca insandan oluşan topluluklara yönelik bir tür “sıfır toplamlı” yaklaşımı damga vurmuştu. Nasırcılığın 1967’deki savaşta uğradığı yenilgi, devletin ve düzenli orduların sahip oldukları güç ve nüfuzu kaybetmelerine neden oldu. İran rejimi, dış politikasının bir dayanağı olarak hizipçiliğe dayanan uzun vadeli bir strateji uygulayarak, bu iki temele mezhepsel bir boyut ve yük ekledi. Ancak, bu örgütlerin türediği ülkelerde ekonomik, siyasi, güvenlik, anayasal, eğitim ve sağlık yapıları tamamen başarısız olmasaydı, bu çeşitli koşullar ve araçlar etkili olmazdı. Söz konusu örgütler bu başarısızlık sayesinde kendilerini kurtarıcılar ve devlet adına hareket ederek tüm ulusu koruyan araçlar olarak sundular.

Yarım asırdan fazla bir süre boyunca, bu örgütlerin üyeleri ve liderleri, toplumlarımızın geniş kesimleri arasında sahip oldukları “sembolik hegemonya” sayesinde, kamusal alana bir değerler, söylemler ve normatif araçlar cephanesi dayatmayı başardılar. Bunlar arasında şunlar sayılabilir: “Şiddet, değişimin özü ve tek aracıdır”, “sembolik lider tarihsel bir zorunluluktur”, “mevcut koşullar ucu açık bir olağanüstü hal gerektirmektedir”, “toplumsal ilerleme ve statü, bu örgütlere sadakat ve bağlılıkla bağlantılıdır”, “bu sınıfın üyeleri eleştirinin ötesindedir ve şehitler aziz statüsüne sahiptir”, “servet, eğitim, incelikli eylemler, entelektüel üretim ve sanatsal çalışma gibi şeyler, bu örgütlerle bağlantılı olmadıkları sürece anlamsızdır”. Bunlar ve benzeri birçok söylem kamusal alanda sürekli bir korku duygusu yaratıyor ve mevcut koşullarımızın “istisnai” olduğu yönünde derin bir hissi besliyordu. Tüm bunlar, toplumların geleceği ve güvenliği ve bu “savaşçı sınıf” örgütlerinin varlığını sürdürmesiyle sıkı sıkıya bağlantılıydı.

Samurayların ortadan kaldırılması, eski Japonya'nın sonunu ve hümanist modernitenin ilke ve değerlerine bağlı modern, medeni ve demokratik bir devletin yükselişini işaret ediyordu

Bir bakıma, bu sınıfın üyeleri, başlangıçta üyeleri İmparatorluk Muhafızları'nda asker olan, daha sonra zamanla, toplumsal güvenliği ve kaos dönemlerinde imparatorluk gücünün bütünlüğünü korumada oynadıklarını söyledikleri olağanüstü roller sayesinde kamusal bir rol, bir tür kontrol, otoriter konum ve sembolik statü üstlenen geleneksel Japon samuraylarına benzer hale geldiler. Davanın koruyucularından “davanın kendisine” dönüştüler. Kamu düzenini korumaya adanmış savaşçılar konumundan, her türlü kamusal erdemin sembolü haline geldikleri için, yerel topluluklara kendilerine ayrıcalıklı bir şekilde davranmayı dayatan, mali, idari, ticari, sembolik ve kültürel derebeyliklerin liderleri ve sahipleri konumuna geçiş yaptılar.

Tıpkı Japon samuraylarının tarihsel anlatısında olduğu gibi, bölgemizdeki bu savaşçılar ve örgütleri de, farklı derecelerde de olsa oldukça karmaşık ve istisnai tarihsel koşullardan sonra ortaya çıktılar. Ancak kendilerini “davanın kendisine” dönüştürmekten çekinmediler. Bu çeşitli örgütler, varoluşlarının asıl nedeni ortadan kalkmış olsa bile, askeri ve sembolik genel egemen statülerini her zaman farklı derecelerde de olsa korumaya gayret ettiler. Nitekim Lübnan Hizbullahı, İsrail'in bir kısmını yeniden işgal etmesinden önce tüm Lübnan topraklarından çekilmesinden çeyrek asır sonra bile silahlarını elinde tutmaya kararlı. Filistinli Hamas hareketi, silahını, Filistin'in tek kurtarılmış bölgesi olan Gazze Şeridi'ndeki tüm yaşam biçimlerinin sürekliliğinden ve devamından daha kutsal, gerekli ve kaçınılmaz görüyor.

Ancak, savaşçı sınıf ve silahlı örgütleri içindeki tüm bu otoriter özelliklerin bölgemizde yerleşik olmasına, toplumlarımızdaki genel modernleşme süreçleri bağlamında oynayabilecekleri gerici rollerin açıkça kabul edilmesine rağmen, temel soru hâlâ ortada duruyor: Bu örgütleri, bu istisnai sınıfı, ortaya çıktıkları koşulların, iklimlerin ve şartların yapısında köklü dönüşümler yaratmadan rollerini ve egemenliklerini ortadan kaldırmak mümkün müdür? Mevcut Hamas dağılsa bile, milyonlarca Filistinli, nesnel bir barışı asgari koşullarda da olsa karşılayan bağımsız bir devlete sahip olmadığı sürece, farklı isimler, sloganlar ve mekanizmalarla yeni bir Hamas'ın ortaya çıkmayacağının garantisi var mı? Türkiye'deki Kürt sorunu, Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) ve 40 yıllık silahlı mücadelesinin doğuşuna mı sebep oldu, yoksa PKK mı Kürt sorununu doğurdu? Dolayısıyla “Kürt mazlumiyeti gölü” varlığını ve etkinliğini koruduğu sürece, oradaki “Kürt mücadelesi balığı”nın yok olacağının bir garantisi var mı?

Samurayların ortadan kaldırılması, eski Japonya'nın sonunu ve hümanist modernitenin ilke ve değerlerine bağlı modern, medeni ve demokratik bir devletin yükselişini işaret ediyordu. Ama öncelikle Japonya, “hakkı” olduğuna inandığı şey uğruna komşu ülkeleri işgal edip milyonlarca masum insanı tekrar öldüremeyecek üretken bir ülke. Japonya artık birçok şeyi başarabilen bir ülke, bunların başında da geçmişte yaptıklarından dolayı özür dileyebilmesi geliyor.

ARAP DÜNYASI

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
TT
TT

Suriye Savunma Bakanlığı: SDG ile çıkan çatışmada iki asker hayatını kaybetti

Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)
Deyrizor'daki SDG milisleri (Arşiv – Reuters)

Suriye Savunma Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, dün akşam Rakka kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile çıkan çatışmalarda iki askerin öldürüldüğünü duyurdu.

Suriye devlet televizyonu dün akşam, SDG'nin bölgedeki Suriye ordusu mevzilerine sürpriz bir saldırı düzenlemesinin ardından Rakka'nın doğusundaki Ma'adan şehri civarında şiddetli çatışmaların çıktığını bildirdi. Kanal, SDG'nin bölgedeki ordu mevzilerini hedef almasının ardından ordu topçularının SDG'nin ateşine karşılık verdiğini de ekledi. SDG ise güçlerinin DEAŞ unsurlarının Rakka'nın doğusundaki Ganem el-Ali çölünde bulunan mevzilerine insansız hava araçları (İHA) fırlatmak için kullandıkları bir dizi mevziyle mücadele ettiğini söyledi. SDG tarafından yapılan açıklamada, “Bölge, bu hafta Şam hükümetine bağlı gruplar tarafından bir dizi saldırıya maruz kaldı. Bu saldırılar, terörist saldırılarını gerçekleştirmek için bu bölgeleri kullanan DEAŞ unsurlarının faaliyetleriyle paralel olarak gerçekleşti” denildi. SDG, ‘Suriye'nin kuzey ve doğusunu meşru bir şekilde savunmaya ve sivilleri hedef alan her türlü terörist tehdidi önlemeye’ kararlı olduğunu vurguladı.

Bu hafta başında SDG, doğu Rakka'da Suriye hükümeti gruplarının saldırısını engellediğini duyurmuş ve çatışmanın tırmanmasını önlemek için orantılı bir yanıt verildiğini belirtmişti.

SDG, Suriye'nin kuzey ve doğusunun büyük bir bölümünü kontrol ediyor.

Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra geçen ay, başkent Şam'da SDG lideri Mazlum Abdi ile görüştüğünü ve ülkenin kuzey ve kuzeydoğusundaki tüm cephelerde ve askeri konuşlanma noktalarında derhal kapsamlı bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını söyledi.

ARAP DÜNYASI

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
TT
TT

İsrail'in Gazze'nin güneyine düzenlediği hava saldırısı sonucu 3 kişi hayatını kaybetti, 15 kişi yaralandı

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bulunan Nasır Hastanesi'nde İsrail saldırısı sonucu hayatını kaybedenlerin cenaze namazını kılan Filistinliler (Reuters)

İsrail savaş uçakları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusuna hava saldırısı düzenlerken, sivil savunma ekipleri kanlı bir günün ardından bölgeden üç ceset çıkardı ve 15 yaralıyı tahliye etti.

Filistin Enformasyon Merkezi, ‘işgal uçaklarının bu sabah erken saatlerde Han Yunus'un doğusunda, ağır topçu bombardımanı ile eşzamanlı olarak birkaç hava saldırısı düzenlediğini’ bildirdi.

Gazze Şeridi'ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü, ‘işgal güçlerinin Han Yunus'un doğusundaki Beni Suheyla bölgesinde bir evi bombalamasının ardından üç şehit çıkarıldığını ve 15 yaralı tahliye edildiğini’ duyurdu.

Gazze Şeridi'ndeki hastanelerin sağlık kaynakları dün, ‘İsrail ordusunun 10 Ekim'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasını açıkça ihlal ederek, Gazze ve Han Yunus şehirlerinde 17'si çocuk ve kadın olmak üzere 28 kişiyi öldürdüğünü’ bildirdi.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım bugün yaptığı açıklamada, İsrail’i Gazze anlaşmasını ihlal etmekle suçladı. Kasım, İsrail’in aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıda kişiyi öldürdüğünü ve yaraladığını belirterek, Mısır, Katar, Türkiye ve ABD’yi bu ‘ihlalleri’ derhal durdurmak için harekete geçmeye çağırdı.

Kasım, İsrail ordusunun ‘anlaşmanın varlığına rağmen Gazze’de büyük bir katliam gerçekleştirdiğini’ ve bu tutumun, İsrail hükümetinin arabulucular ve garantör ülkeler nezdindeki açık saygısızlığını yansıttığını söyledi. Kasım ayrıca, bu ülkelerin işgalci güçlerin Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurmakta yetersiz kaldığını ifade etti.

dwef
İsrail'in düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Kasım, “Şarm eş-Şeyh'te anlaşmayı imzalayan tüm tarafları, özellikle Mısır, Katar, Türkiye ve ABD'yi, sorumluluklarını yerine getirmeye ve işgalin saldırganlığını ve Gazze'deki savaşı sona erdirmek için yapılan anlaşmanın ihlallerini durdurmak için acil önlemler almaya çağırıyoruz” dedi.