İsrail, Şam Kırsalı’na yönelik saldırıda gizli ve ölümcül bir füze kullandı

Füze 10 yıldır gündeme gelmiyordu.

İsrail’in cumartesi gün Şam Kırsalı’na düzenlediği bombardıman sonrası bölgeden dumanlar yükseliyor.
İsrail’in cumartesi gün Şam Kırsalı’na düzenlediği bombardıman sonrası bölgeden dumanlar yükseliyor.
TT

İsrail, Şam Kırsalı’na yönelik saldırıda gizli ve ölümcül bir füze kullandı

İsrail’in cumartesi gün Şam Kırsalı’na düzenlediği bombardıman sonrası bölgeden dumanlar yükseliyor.
İsrail’in cumartesi gün Şam Kırsalı’na düzenlediği bombardıman sonrası bölgeden dumanlar yükseliyor.

‘Benzersiz silah’ 10 yıl sonra yeniden gündeme geldi. Tel Aviv’deki askeri kaynaklar, İsrail’in Suriye’ye düzenlediği son bombardımanda özel üretim ölümcül bir füze kullandığını ortaya çıkardı.
İsrail merkezli Yedioth Ahronoth gazetesi dün (pazartesi) yayınladığı haberde, İsrail’in Suriye’de kullandığı füze ile ilgili bilgi verdi. Gazetenin haberine göre Temmuz adı verilen füze güdümlü ve yüksek tahrip gücüne sahip. İsrail ordusuna bağlı savunma sanayisi 1973 yılında bu füzeyi ürettiğinde, ‘hesap günü’ silahlarından biri olması dolayısıyla gizlenmesi ve hakkında konuşulmaması kararı verildi. Gazetenin üst düzey askeri kaynaklardan aktardığına göre, füzenin bazı kısımları Hizbullah ve Hamas’a karşı saldırılarda kullanıldı.
Yedioth Ahronoth gazetesi, askeri kaynakların açıkladığı bu bilgi ile cumartesi günü İsrail’in ‘Suriye’de karadan karaya füzelerle düzenlediği benzeri görülmemiş olağanüstü saldırı’ arasında ilişki kurdu. Gazetenin internet sitesinde, söz konusu füzenin test edildiği sırada çekilen görüntüleri paylaşıldı. Haberde bu füzenin Ekim 1973 Savaşı’nda test edildikten sonra Suriye ve Mısır tanklarına karşı kullanılması amacıyla İsrailli Rafael şirketi tarafından üretildiği bilgisine yer verildi.
Geliştirme çalışmaları sonrasında füze Apache helikopteri gibi taarruz helikopterlere entegre edildi ve Yedioth Ahronoth’a göre ‘Hamas ve Hizbullah’a karşı savaşlarda başarılı bir şekilde test edildi’. Ancak tehlikeli, gizli ve yüksek maliyetli olması sebebiyle çok fazla kullanılmadı. Geçtiğimiz süreçte füzeden bir kez bahsedildi. Füze, İsrail’in 2012’de Gazze’ye düzenlediği operasyonda ve Hizbullah hedeflerine karşı kullanıldıktan sonra çok kısa süreliğine gündeme geldi.
30 kilometredeki hedefleri vurabilen güdümlü füze, sahip olduğu özellikler sayesinde NATO da dahil olmak üzere dünyanın 38 ülkesine İsrail tarafından ihraç ediliyor.
Suriye’deki kaynaklar, cumartesi gündüz saatlerinde Şam Kırsalı’nı hedef alan ve 2 Suriyeli askerin yaralandığı saldırıdan İsrail’i sorumlu tuttu. Suriye resmi haber ajansı SANA, konuya ilişkin haberinde, “Düşman İsrail, işgal altındaki Filistin’in kuzeyinden Şam Kırsalı’ndaki bazı noktaları hedef alan bir dizi karadan karaya füze fırlattı. Saldırıda 2 asker yaralandı, maddi hasar meydana geldi. Hava savunma sistemlerimiz düşman füzelerinden bazılarını düşürdü” ifadelerini kullandı. Ancak İsrail bu haber hakkında yorum yapmayı reddetti.
Yedioth Ahronoth gazetesinin bu füzeyi gündeme getirdiği dünkü haber, İsrail Ordusu Sözcüsü’nün Kuzey Komutanlığı bünyesindeki Yedek Kuvvetlerin tatbikat başlattığını duyurmasıyla eşzamanlı yayınlandı. Ordu Sözcü’sünün açıklamasına göre, tatbikat askeri personelin sürpriz bir saldırıyla başa çıkma yeterliliğinin ve Kuzey Komutanlığı’na bağlı Yedek Kuvvetlerin hazırlık seviyesinin ölçülmesini amaçlıyor.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.