Arap Birliği’nden Sudan’da diyaloga destek

Arap Birliği’nden Sudan’da diyaloga destek
TT

Arap Birliği’nden Sudan’da diyaloga destek

Arap Birliği’nden Sudan’da diyaloga destek

Arap Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Husam Zeki, birliğin Sudan’da diyaloğun yanı sıra son iki yılda imzalanan Anayasa Deklarasyonu ve barış anlaşmalarına saygı temelinde geçiş sürecinin başarısına izin vermek için gerginliğin azaltılmasını desteklediğini bildirdi.
Zeki, Hartum’a iki günlük bir ziyaret yaparak, Sudan Ordusu Komutanı Abdulfettah Burhan ve Başbakan Abdullah Hamduk ile Sudan’daki mevcut krizde yaşanan gelişmeleri ve bunu çözme yollarını tartıştı.
Bu ziyaretin ardından Arap Birliği tarafından yapılan açıklamada, “Husam Zeki, Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu El-Gayt’ın, birliğin Sudan’daki geçiş sürecini ve anlaşmazlıkları diyalog yoluyla çözme ilkelerini desteklediğini belirten mesajını Abdulfettah Burhan’a iletti” denildi.
Açıklamaya göre, Zeki başkanlığındaki heyet, Burhan’dan Sudan Silahlı Kuvvetleri’nin ülkede istikrarın sağlanması için demokratik geçiş sürecini destekleme ve diyaloğu teşvik etme taahhüdü hakkında bilgi aldı.
Söz konusu açıklamada, Arap Birliği heyetinin Başbakan Hamduk ile görüşmesine de değinilerek, “Geçiş sürecinin karşılaştığı zorluklar ve geçiş sürecinin başarısında yardımcı olacak şekilde çeşitli bileşenler arasında yapıcı diyalogu desteklemek için gösterilen çabalar hakkında uzun bir görüşme yapıldı” ifadelerine yer verildi.
Öte yandan Burhan, geçtiğimiz gün televizyonda yayınlanan bir röportajında, geçiş döneminden sonra kurulan hiçbir hükümette yer almayacağını belirterek, şu ifadeleri kullandı;
“Bu bizim taahhüdümüzdür. Kendimize, Sudan halkına ve uluslararası topluma, demokratik geçişi tamamlamaya ve seçimleri zamanında yapmaya kararlı olduğumuza dair bir söz verdik. Anayasa Deklarasyonu ve askıya alınmayan kısımlar dahilinde, barışçıl olduğu sürece hiçbir siyasi faaliyeti durdurmamaya kararlıyız. İktidarı ulusal yetkinliğe sahip bir sivil hükümete devretmeye kararlıyız ve geçişi engelleyebilecek herhangi bir müdahaleden korumayı taahhüt ediyoruz.”
Burhan, askeri darbeye karşı çıkan göstericilerin öldürülmesinden ordunun sorumlu olduğuna dair suçlamaları da reddetti.
Sudan Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhammed Hamdan Daklu ise, Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Burhan’ın aldığı kararların halk devriminin gidişatını düzeltme amacı taşıdığını söyledi.
Daklu ayrıca, “Demokratik geçişe, geçiş sürecinin tamamlanmasına ve ülke güvenliğinin korunmasına olan bağlılığımızı yineliyoruz” dedi.



Bishara Bahbah... Hamas-Trump anlaşmasının arkasındaki gölge isim

Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
TT

Bishara Bahbah... Hamas-Trump anlaşmasının arkasındaki gölge isim

Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)
Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)

Sessiz arabuluculuğuyla ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander'ın Hamas tarafından serbest bırakılmasına katkıda bulunan Bishara Bahbah, ABD Başkanı Donald Trump ve yönetimindeki üst düzey yetkililer üzerinde perde arkasında önemli bir etkiye sahip.

Bu, ailesi 1948 Arap Nekbe'si sırasında Ürdün'e kaçmak zorunda kalan ve iki yıl sonra 1958'de doğduğu Eski Kudüs'e dönmeye karar veren Kudüslü Bahbah'ın çabalarından kaynaklanıyor.

Bahbah, Utah'taki Brigham Young Üniversitesi'nde eğitim gördü ve ardından burslu olarak Harvard Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve ekonomi alanlarında yüksek lisans eğitimine devam etti. Ortadoğu çalışmaları ve uluslararası ilişkiler alanında 1981 yılında yüksek lisans derecesi alan Bahbah, bölgesel güvenlik konularında 1983 yılında doktorasını tamamladı.

dvfgbhty
Bishara Bahbah Aralık 2024'te Ürdün Kralı 2. Abdullah ile birlikte (Bahbah'ın X hesabı)

Bahbah daha sonra Harvard Üniversitesi'nde profesör olarak Ortadoğu meseleleri üzerine çalıştı ve üniversitenin Ortadoğu Enstitüsü'nde müdür yardımcısı olarak görev yaptı. 1991-1993 yılları arasında silah kontrolü ve bölgesel güvenlik konulu çok taraflı barış görüşmelerinde Filistin delegasyonunun bir üyesiydi.

Bahbah, İsrail ile ‘çelik gibi bir ilişkisi’ olan ABD'de siyasetle ve Filistin davasıyla ilişkisinde kendine özgü bir yol çizdi.

Parti değişimleri

ABD'deki siyasi kariyerinin başında Demokrat Parti'yi desteklemesine rağmen, bu ilişkinin en son bölümünde Başkan Donald Trump'ı başkanlık seçim kampanyalarında desteklemeyi seçti. Diğer Arap Amerikalılarla birlikte ‘Trump için Arap Amerikalılar’ grubunu kurdu ve Cumhuriyetçi başkanın Demokrat rakibi eski Başkan Yardımcısı Kamala Harris'e karşı zafer kazanmasına katkıda bulundu. Sonuç Başkan Trump için oldukça olumlu oldu.

Bahbah geçtiğimiz günlerde Demokrat Parti'den ve eski Başkan Barack Obama'nın Ortadoğu politikalarından duyduğu memnuniyetsizlik nedeniyle 2016 seçimlerinde Trump'a oy verdiğini açıkladı.

#NewProfilePic pic.twitter.com/BEZen0w0ug

— Dr. Bishara A. Bahbah (@BahbahBishara) November 9, 2024

 

Ancak Trump'ın ABD Büyükelçiliği’ni Kudüs'e taşıması ve İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tanımasının ardından Bahbah, 2020 seçimlerinde Joe Biden'a oy vermeye karar verdi.

Ancak 2024'te Cumhuriyetçi kampanyayı desteklemek ve Biden'ın 7 Ekim 2023 saldırılarından bu yana İsrail yanlısı olarak nitelendirdiği politika ve yönetimine tepki olarak ‘Trump için Arap Amerikalılar’ grubunu kurmaya karar verdi.

Arabuluculuk ekseni

Bununla birlikte Bahbah'ın, ABD'nin Filistinliler ve İsraillilerle ilişkisine dair vizyonu ve anlayışı belirsizliğini korurken, Bahbah'ın Trump yönetimi ile Hamas liderleri arasında arabuluculuk yaptığı süreçte, Hamas'ın pazartesi günü herhangi bir İsrail iadesi olmaksızın Edan Alexander'ı serbest bırakması da dahil olmak üzere yeni bir katkısı ortaya çıktı. Bahbah'ın Trump'a verdiği destek, Trump'ın Filistinlileri Gazze Şeridi'nden çıkarmaktan ve orada Ortadoğu’nun Rivierası’nı inşa etmekten bahsettiği Şubat 2024'ten sonra bir yük haline geldi.

“İsrail'i memnun etmek için insanlar topraklarından sürülemez. Bu kabul edilemez ve biz bunu asla kabul etmeyeceğiz” diyen Bahbah, bunun üzerine kurduğu grubun adını ‘Barış için Arap Amerikalılar’ olarak değiştirmeye karar verdiğini açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre Hamas, Alexander'ın serbest bırakılmasına yol açan ‘gizli görüşmeler’ için ‘beklenmedik bir arabulucu’ olan Bahbah ile temasa geçti.

İsrailli bir yetkili, iki taraf arasında ‘son iki hafta içinde Bahbah'a gönderilen mesajlar aracılığıyla yaklaşık 20 mesaj alışverişi yapıldığını ve Bahbah'ın Hamas'ın baş müzakerecisi Halil el-Hayye ile de konuştuğunu’ söyledi. Yetkili, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un ‘Katarlı yetkililer ve Bahbah'ın yardımıyla Hamas'ı Alexander'ın serbest bırakılmasının Trump nezdinde büyük önem taşıyacağı konusunda ikna etmeyi başardığını’ belirtti.

dfvgbhty
ABD vatandaşı İsrailli asker Edan Alexander (Beyaz Saray'ın resmi X hesabı)

Filistinli bir yetkiliye göre Trump yönetimi Hamas'a, Edan Alexander'ın serbest bırakılması halinde ABD'nin on esirin serbest bırakılması karşılığında önceki tekliflerden daha uzun bir süre olan 70-90 günlük bir ateşkes için bastıracağını, ateşkes döneminde nihai bir anlaşma için müzakerelere başlanacağını ve ABD, Katar ve Mısır'ın görüşmeler devam ettiği sürece savaşa geri dönülmeyeceğini garanti edeceğini bildirdi.