Addis Ababa ve Asmara, ABD'nin Eritre yaptırımlarını kınadı

Amhara Özel Kuvvetlerinin bir üyesi Eritre sınır kapısında (AFP)
Amhara Özel Kuvvetlerinin bir üyesi Eritre sınır kapısında (AFP)
TT

Addis Ababa ve Asmara, ABD'nin Eritre yaptırımlarını kınadı

Amhara Özel Kuvvetlerinin bir üyesi Eritre sınır kapısında (AFP)
Amhara Özel Kuvvetlerinin bir üyesi Eritre sınır kapısında (AFP)

ABD, Etiyopya'daki çatışmalarla ilgili Eritre Savunma Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Direktörü Abraha Kassa Nemariam başta olmak üzere bu ülkedeki 4 kuruluş ile iki Eritre vatandaşını yaptırım listesine aldı. Etiyopya Cumartesi günü ABD'nin Eritre'ye uyguladığı yeni yaptırımları kınadı ve Washington'u kararını geri almaya çağırdı.
Etiyopya Dışişleri Bakanlığı, yaptırımların gerçek hedefinin ve ABD hükümeti ve uluslararası toplum tarafından alınacak daha sıkı tedbirlerin Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ne (TPLF) yönlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Eritre, ABD'nin yeni yaptırımlar uygulamasını da kınadı ve bu adımı ‘yasadışı ve gayrı ahlaki’ olarak nitelendirdi.
Enformasyon Bakanlığı yaptığı açıklamada, "Bu tek taraflı yaptırımlar Eritre'yi sorumlu tutuyor ve onu uluslararası hukuka aykırı olan ve egemenliğin açık bir ihlalini oluşturan yanlış suçlamalar temelinde günah keçisi yapıyor" ifadelerine yer verdi.
ABD, Eritre'nin Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ne karşı yürüttüğü savaşta Başbakan Abiy Ahmed'i desteklemek için Etiyopya'nın Tigray bölgesine asker gönderme kararına yanıt olarak dün (Cuma) yeni önlemler aldı.
Eritre, bugün yaptığı açıklamada yaptırımların ABD'nin yanlış suçlamalara dayanan ‘başarısız düşmanca politikasını’ yansıttığını duyurdu. Açıklamada, “Yasadışı ve gayrı ahlaki yaptırımların temel amacının, siyasi huzursuzluk ve istikrarsızlığa neden olmak için halk arasında acı ve açlığı pekiştirmek olduğu kesinlikle açıktır" ifadelerine yer verildi.
ABD Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Eritre güçlerinin çatışma sırasında rol oynadığı belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, siyasi görüşmelerde ilerleme kaydedilmediği takdirde Abe hükümetine ve isyancılara yaptırım uygulamakla tehdit etti.
ABD, yüz binlerce insanı kıtlık benzeri koşullara maruz bırakan bir yıl süren çatışma boyunca hem Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’ni hem de Abe hükümetini kınadı.
Blinken, "Bu görüşmelerde ilerleme olup olmadığını görmek için Etiyopya hükümeti ve Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF) ile bağlantılı unsurlara şu anda yaptırım uygulamayacağız" dedi.



Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
TT

Üç Senaryo… Pakistan Hindistan'ın savaş uçaklarını nasıl düşürdü?

Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)
Hindistan Hava Kuvvetleri'ne ait Rafale uçağının bir hava gösterisi sırasında çekilmiş fotoğrafı (Reuters)

Hindistan'ın kuzeyindeki Akalia Kalan köyü sakinleri 7 Mayıs günü erken saatlerde art arda gelen patlama sesleri üzerine yataklarından fırladılar. Dışarı çıktıklarında bir alev topunun başlarının üzerinden geçerek yakındaki bir tarlaya düştüğünü gördüler. Enkazın bir savaş uçağı olduğu açıkça görülebiliyordu. İki Hintli pilot daha önce uçaktan fırlatılmış ve yakındaki tarlalarda yaralı olarak bulunmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın The Economist'ten aktardığına göre Hindistan henüz resmi olarak doğrulamadı ama bu uçak mayıs ayında Pakistan'la dört gün süren çatışmalar sırasında kaybolan savaş uçaklarından biriydi.

Hindistan hükümeti Pakistan'ın, üçü yeni Fransız Rafale jetleri olmak üzere altı savaş uçağını düşürdüğü iddiasına şüpheyle yaklaşıyor. Ancak yabancı askeri yetkililer, en az biri Rafale olmak üzere beş Hint uçağının imha edildiğine inanıyor. Hintli askeri yetkililer rakamları doğrulamayı reddederken, bazı uçakların kaybolduğunu kabul ediyorlar.

Söz konusu itiraflar, Çin'in Pakistan'ın en büyük silah tedarikçisi olması nedeniyle önemli. Bu, gelişmiş Çin savaş uçakları ve füzelerinin Batılı ve Rus muadillerine karşı kullanıldığı ilk çatışmaydı. ABD ve müttefikleri, Çin'in Tayvan'a karşı olası bir savaşta aynı silahların birçoğunu kullanabileceği için bu konuyla yakından ilgileniyor.

İlk raporlar belirleyici faktörün Pakistan-Çin yapımı J-10 savaş uçakları ve PL-15 havadan havaya füzelerinin üstünlüğü olduğunu gösteriyordu. Hindistan onları hafife almış gibi görünüyor.

Ayrıca Çin, Pakistan'a gerçek zamanlı erken uyarı ve hedefleme verileri sağlayarak dengeyi değiştirmiş olabilir.

Ancak savaşın ilerleyen safhalarında Hindistan'ın elde ettiği başarı göz önüne alındığında, belki de en büyük sorun Hindistan'ın o ilk gece savaş uçaklarını nasıl kullandığıdır. En son ve en tartışmalı değişimlerden biri haziran ayında, Hindistan medyasının Hindistan'ın Cakarta'daki Savunma Ataşesi Yüzbaşı Shiv Kumar'ın ay başında bir seminerde yaptığı konuşmanın kaydını yayınlamasıyla yaşandı.

Kumar, Hindistan'ın bazı uçaklarını kaybettiğini, çünkü siyasi liderliğinin hava kuvvetlerine Pakistan'ın hava savunma sistemlerini vurmamalarını emrettiğini söyledi. Bunun yerine ilk gün sadece militan mevzilerini hedef aldılar. Kumar, “Kayıptan sonra taktiklerimizi değiştirdik ve askeri tesislerine yöneldik” dedi.

Bu gelişme, Hindistan Genelkurmay Başkanı Anil Chauhan'ın mayıs ayı sonunda bir televizyon röportajında Hindistan'ın çatışmanın ilk gecesinde ‘taktiksel hatalar’ nedeniyle bazı uçaklarını kaybettiğini itiraf etmesinin ardından geldi.

Chauhan, Hindistan'ın iki gün sonra hatalarını düzelttiğini ve tüm savaş uçaklarının yeniden uçmasına izin vererek Pakistan'daki hedefleri uzaktan vurduğunu kaydetti. Hindistan çatışmanın ilerleyen safhalarında füzelerinin Pakistan'ın hava savunmasını aşması ve bazı askeri üslerini vurmasıyla daha büyük başarılar elde etti.

Yabancı yetkililer arasındaki bir teoriye göre Hindistan ilk gün Rafale savaş uçaklarını uzun menzilli Meteor havadan havaya füzelerle donatmadı. Muhtemelen Pakistan savaş uçaklarının ulaşamayacağını ya da Pakistan'ın ilk tepkisinin daha az şiddetli olacağını düşündü.

Bir başka neden de Hindistan'ın savaş uçaklarının Pakistan'ın yeni silahlarından korunmak için uygun elektronik karıştırma ekipmanına, güncellenmiş yazılıma ya da ilgili verilere sahip olmamasıdır.

Üçüncü ve daha geniş bir açıklama ise Hindistan'ın, Pakistan'ın Hint planlarını nasıl tespit edebileceğini, verileri savaş uçaklarına nasıl aktarabileceğini ve füzeleri hedeflerine nasıl yönlendirebileceğini anlamak için gereken ‘görev verilerinden’ yoksun olmasıdır.

Ancak Yüzbaşı Kumar'ın öne sürdüğü gibi savaş uçakları siyasi liderlerin sadece militanları vurma emri nedeniyle tehlikeye girdiyse, sorumluluk daha çok Narendra Modi hükümetine aittir.

Rafale'nin Fransız üreticisi Dassault, İsveçli Saab, Boeing ve Lockheed Martin ile birlikte Hindistan'ın silah anlaşmalarındaki başlıca rakibi. Ancak bazı Hintli askeri figürler Rafale'nin son çatışmada iyi performans göstermediğine dikkat çekti. Diğerleri ise Dassault'nun Rafale'nin kaynak kodunu paylaşmakta isteksiz davranarak Hindistan'ın uçağı kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirmesini engellediğinden şikayetçi.

Anlaşmazlıktan bu yana Çinli diplomatların Rafale'yi diğer potansiyel alıcılara küçümsediği ve onları bunun yerine Çinli savaş uçakları almaya çağırdığı bildiriliyor.

Dassault yöneticileri, Mısır, Endonezya, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de dahil olmak üzere Rafale uçağı satın alan ülkelerin yanı sıra gelecekteki potansiyel müşterilere güven vermek istiyor.

Dassault Aviation Yönetim Kurulu Başkanı Eric Trappier, Pakistan'ın üç Rafale jetini düşürdüğü iddialarını “Kesinlikle doğru değil” diyerek reddetti.

Trappier, bir Fransız dergisine verdiği ve 11 Haziran'da yayınlanan röportajda, “Tüm ayrıntılar bilindiğinde, gerçek birçok kişiyi şaşırtabilir” ifadesini kullandı. Trappier ayrıca, Rafale'in ‘Çin'in şu anda sunduğu her şeyden çok daha iyi’ olduğunu söyledi.

Fransız hükümeti de bir Rafale'in savaşta ilk kez kaybedilmesi konusunda açıklama yapması için baskı altında. Fransız parlamentosunun bir üyesi olan Marc Chavanne, mayıs ayı sonunda hükümete yazılı bir soru önergesi sunarak Hint Rafale jetlerindeki Spectra elektronik harp sisteminin Pakistan yapımı PL-15 havadan havaya füzeleri tespit edemediği ya da karıştıramadığı yönündeki endişelerini dile getirmişti.