Afrika Birliği: Etiyopya müzakereleri ateşkes olmadan gerçekleşmeyecek

Addis Ababa’daki Meskel Meydanı’nda hükümet yanlısı bir miting (Reuters)
Addis Ababa’daki Meskel Meydanı’nda hükümet yanlısı bir miting (Reuters)
TT

Afrika Birliği: Etiyopya müzakereleri ateşkes olmadan gerçekleşmeyecek

Addis Ababa’daki Meskel Meydanı’nda hükümet yanlısı bir miting (Reuters)
Addis Ababa’daki Meskel Meydanı’nda hükümet yanlısı bir miting (Reuters)

Afrika Birliği’nin Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Olusegun Obasanjo, Etiyopya’da bir yıldır devam eden savaşın diyalog ile sona ermesini umduğunu ancak acil bir ateşkes olmadan görüşmelerin yetersiz kalacağını belirtti.
Nijerya eski Cumhurbaşkanı olan Obasanjo, binlerce kişinin ölümüne ve iki milyon kişinin yerinden edilmesine neden olan çatışmayı sona erdirmek için çaba yürütürken, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin (TPLF) Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya gireceğine dair korkular tüm diplomatik faaliyetleri artırdı.
Başbakan Abiy Ahmed ve TPLF liderliği ile yaptığı görüşmelerin ardından Perşembe günü Etiyopya’dan ayrılan Obasanjo, çatışmaya barışçıl bir çözüm bulmaya yönelik ortak zemini güvence altına alma konusunda iyimser olduğunu söyledi.
Ancak son haftalarda çatışmaların yoğunlaşması ve TPLF’nin coğrafi olarak önemli kazanımlar elde ettiğini iddia etmesine değinen Obasanjo, “Bu görüşmeler saldırıların tırmandığı bir ortamda gerçekleşemez” diye uyardı.
Tüm tarafların liderlerini askeri saldırılarını durdurmaya çağıran Obasanjo, bunun diyalog için bir fırsat sağlayacağına dikkati çekti.
Etiyopya, geçtiğimiz Perşembe günü saldırıların durdurulması, TPLF’nin komşu Amhara ve Afar bölgelerinden çekilmesi ve hükümetin meşruiyetinin tanınması dahil olmak üzere isyancılarla olası görüşmeler için koşullar belirledi.
TPLF ise, geçen yıl çatışmaların patlak verdiği Tigray’a yardımların girmesi için izin verilmesini talep etti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre, 18 Ekim’den bu yana bölgeye kara yolundan yardım girmedi ve Afar’da giriş izni bekleyen 364 yardım tırı var.
Abiy Ahmed, isyancıların ordu kamplarına yönelik saldırılarına misilleme olduğunu söyleyerek, geçtiğimiz Kasım ayında TPLF’ye karşı askeri operasyon başlattı.
2019 Nobel Barış Ödülü sahibi Abiy Ahmed, hızlı bir zafer sözü verse de, TPLF Haziran ayı sonlarında Tigray’ın çoğunu geri aldı ve ardından Amhara ve Afar bölgelerinde ilerledi.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.