Genç Afganlar neden Taliban'a katıldıklarını anlattı

Washington Post, 11 Eylül atmosferinde doğanların hikayelerini aktardı

Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
TT

Genç Afganlar neden Taliban'a katıldıklarını anlattı

Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)

Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele geçirmesinin ardından bütün gözler ülkeye çevrildi.
Örgütün iktidara gelmesinden sonra kadınlara, azınlıklara ve yasaklara dair pek çok soru işareti doğdu. Taliban ise 20 yıl öncesine göre ılımlı mesajlar vererek yeni bir profil çizmeye çalışıyor.
Peki Taliban'ın genç üyelerinin hikayesi ne? Bu kişileri örgüte katılmaya hangi sebepler itti?
ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post (WP), 2000 ile 2003 arasında doğan Taliban üyeleriyle görüşerek bu sorulara yanıt aradı.
Haberde, o dönem Usame bin Ladin'in lideri olduğu El Kaide'nin 11 Eylül 2001'de ABD'de düzenlediği saldırılardan sonra ABD'lilerin askere katılması gibi genellikle kırsal bölgelerde yaşayan Afganların da ABD işgali sonrasında Taliban'a katıldığı yazıldı.
Ancak WP'ye göre genç Afganlara 11 Eylül'le ilgili yanlış bilgiler veriliyor ya da bu konu gizleniyor. Sudarsan Raghavan imzasıyla yayımlanan yazıda bu durumun, Afganların ABD düşmanlığıyla büyümesine yol açtığı öne sürüldü.
Taliban'ın genç üyeleri genellikle, Batı yardımlarının ulaşmadığı kırsal bölgelerden geliyor. ABD askerlerinin saldırılarını ve yakınlarının öldürüldüğünü gören bu kişiler Taliban'a katılıyor.
Haberde, gençlerin Batı destekli Afgan hükümetindeki yolsuzluklar yüzünden de örgüt üyesi olduğu belirtildi.
Genç Afganlardan bazılarıysa, medresede aldıkları eğitimden sonra cihat için Taliban'a katılıyor.
WP'nin görüştüğü isimlerden biri, 11 Eylül saldırılarından bir yıl sonra dünyaya gelen Esmatullah Ömeri.
What-the-Talibans-youngest-fighters-tell-us-about-the-future.jpgw1440-scaled.jpeg
Esmatullah Ömeri (ortada), Bagram bölgesinde nöbet tutuyor (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Ömeri, 48 yaşındaki amcası Muhammed Kerim ve diğer aile üyelerinin kendisine 12 yaşındayken el yapımı patlayıcı yapmayı öğrettiğini söyledi. Küçükken okula gittiğini ve kuzenleriyle oynadığını belirten Ömeri; abisinin, amcalarının ve kuzenlerinin Taliban üyesi olduğunu ifade etti.
Ömeri'nin abisinin saldırı planını öğrenen ABD kuvvetleri, bir baskınla onu öldürdü. O dönem 16 yaşında olan Ömeri, bu olay üzerine resmen Taliban'a katıldı:
"8. sınıftaydım ama kardeşim şehit olunca okulu bıraktım."
Ömeri, ABD askerlerine ilk saldırısını da o dönem gerçekleştirdi:
"Saldırıda 5 ya da 6 ABD askeri öldü. Saldırı başarıya ulaşınca mutlu oldum."
Ömeri, ABD'nin hava saldırılarının ve askerlerin baskınlarının kendisini motive ettiğini sözlerine ekledi.
Amca Kerim ise "Taliban neden çocukları alıyor?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Topraklarımızı işgal edenlere ve kafirlere karşı savaşmak herkesin görevi. Cihat her yerde zorunlu."
Ömeri, Taliban'a katıldıktan birkaç ay sonra da kardeşi ve birkaç kuzeni de peşinden geldi.

"20 yıl önce dünyada değildim"
18 yaşındaki Kari Mütevekil, 4 yıl önce ABD ve Afgan kuvvetlerinin baskısının ardından örgüte girdiğini söyledi.
WP, 11 Eylül'le ilgili bir soruya "20 yıl önce dünyada değildim" diyen Mütevekil'in savaşma nedeninin diğerlerine göre daha "ayrıntılı" olduğunu yazdı.
Mütevekil, "ABD'liler İslamiyet'in kökünü kazımak için buraya geldi" diye konştu:
"Din adamlarını öldürmek ve dinimizi ortadan kaldırmak istediler."
18 yaşındaki Gül Muhammed Heymat, Paktika eyaletindeki bir medreseye gittikten sonra Taliban militanı oldu. "Bize ABD işgalini ve vahşeti anlattılar. İşgalcilere karşı cihata katılmamız ve savaşmamız söylendi" diyen Heymat, medresede 11 Eylül saldırılarından veya El Kaide'nin Afganistan'daki varlığından hiç bahsedilmediğini söyledi.
ezgif-6-803fabdfb850.jpg
Gül Muhammed Heymat ve çocukluk arkadaşı Assadullah Tassal, Taliban’a birlikte katıldı (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Heymat, bin Ladin'i iyi bir Müslüman ve mücahit olarak gördüğünü de sözlerine ekledi.
21 yaşındaki Muhammed Sajid ise aslında intihar bombacısı olmak için medreseye gönderildiğini belirtti.
Burada patlayıcı yapmayı, yeleğe sarmayı ve fünyeye bağlamayı öğrenen Sajid, üç yıl önce bir saldırı planladığını ancak yakalanıp hapse atıldığını bildirdi.
Taliban'ın serbest bıraktığı Sajid, başarısız olduğu için pişmanlık duyduğunu kaydetti:
"Şehit olmaya hazırdım."
 
Independent Türkçe, Washington Post



Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
TT

Amerikan-Rus uzay mürettebatı Uluslararası Uzay İstasyonu’nda sekiz aylık göreve başladı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) tarafından yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsünde, Soyuz MS-28 uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatılan görev ekibi görülüyor. (AP)

Üç kişilik Amerikan-Rus mürettebat, dün bir Rus uzay aracıyla Uluslararası Uzay İstasyonu'na fırlatıldıktan sonra görevlerine başladı.

Rus Soyuz MS-28 uzay aracı Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden saat 04:27'de fırlatıldı.

Uzay aracında NASA astronotu Chris Williams ve iki Rus meslektaşı Sergey Mikaev ve Sergey Kud-Sverchkov bulunuyordu. Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre uzay aracı Uluslararası Uzay İstasyonu'na başarıyla kenetlendi.

Jcjc
Soyuz MS-28 uzay aracı, Rusya'nın Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden Uluslararası Uzay İstasyonu'na bir keşif gezisi için fırlatılırken... 27 Kasım 2025 (Reuters)

Üç astronotun yörünge istasyonunda yaklaşık sekiz ay geçirmesi bekleniyor. NASA, fizikçi Williams ve askeri pilot Mikayev için bunun ilk uzay uçuşu olduğunu açıkladı. Kud-Sverchkov için ise bu, uzaya ikinci yolculuğu olacak.

Uluslararası Uzay İstasyonu’nda mürettebat, NASA astronotları Mike Fincke, Zena Cardman ve Johnny Kim, Japon Uzay Ajansı astronotu Kimiya Yui ve Rus kozmonotlar Sergey Ryzhikov, Alexey Zubritsky ve Oleg Platonov'a katılacak.

NASA, Williams'ın insan uzay keşiflerini ilerletmek ve dünyadaki yaşamın iyileştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla istasyonda bilimsel araştırmalar ve teknik deneyler yürüteceğini duyurdu.


Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
TT

Rusya, uzaktan kumanda için beyin çipleriyle donatılmış "biyo-dronlar" sürdü piyasaya

Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)
Göğsünde casus kamera taşıyan bir güvercin (CIA web sitesi)

Devlet kurumları tarafından desteklenen önde gelen bir Rus nöroteknoloji şirketi, beyinlerine yerleştirilen sinir çipleri kullanılarak uzaktan kontrol edilebilen güvercin sürüsü geliştirmek için yeni bir proje açıkladı. GB News'e göre bu hamle Batılı istihbarat teşkilatları arasında yaban hayatının modern casusluk amacıyla kullanılma potansiyeli konusunda endişelere yol açtı.

Ulusal Teknoloji Girişimi ve Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'ndan fon alan şirket, PJN-1 veya "Biyo-Drone" adlı prototipinin, kuşun beynindeki belirli bölgeleri uyararak operatörlerden uçuş komutları alabildiğini belirtti.

Şirket, sistemin elektronik aksamlar ve bir GPS takip ünitesi içeren küçük, güneş enerjisiyle çalışan sırt çantasına bağlı bir mikroçipe dayandığını açıklıyor. Teknisyenler, kuşun içgüdülerini etkileyen ve sanki kendi kararını veriyormuş gibi sağa veya sola doğru yön değiştirmesini sağlayan darbeler göndererek ona rehberlik ediyor.

Şirketin kurucusu Alexander Panov, bu teknolojinin diğer büyük kuşlara da uygulanabileceğini belirterek, "Şu anda güvercin kullanıyoruz, ancak sistemler daha ağır yükleri taşımak için kargaları, kıyı gözetimi için martıları veya geniş okyanus alanlarında uçuş yapmak için albatrosları kullanacak şekilde geliştirilebilir" dedi.

Şirket, tek bir kuşun önceden eğitim almadan günde 310 mil, haftada ise bin 800 milden fazla yol kat edebileceğini iddia ediyor. Ancak, beyne mikro elektrot yerleştirilmesinden kaynaklanabilecek herhangi bir ölüm oranı açıklanmadı. Bu işlem, yalnızca birkaç milimetrelik hata payına sahip, oldukça hassas bir cerrahi müdahale gerektiriyor.

Şirket tanıtım açıklamasında, "Biyodronik güvercin, kafasından çıkan ince bir tel ve elektronik bileşenleri içeren küçük bir sırt çantası dışında, sıradan bir güvercinden hiçbir farkı yok" diyerek, temel amacının sivil ve endüstriyel gözetim, arama kurtarma ve güvenliği artırmak olduğunu vurguladı.

Açıklamada, bu kuşların düşme olasılığının "doğal kuş düşme olasılığından farklı olmadığı, düşük" olduğu ve bu nedenle kullanımlarının "şehir içinde güvenli" olduğu belirtildi. Ayrıca, özellikle Moskova gibi büyük güvercin popülasyonlarına sahip Rus şehirlerinde, bu kuşların doğal ortamlarına kolayca uyum sağladıkları ve bu nedenle tespit edilmelerinin "neredeyse imkansız" olduğu belirtildi.

Ancak güvenlik uzmanları, bu teknolojinin, minyatür kameralar veya gelişmiş sensörler yerleştirilerek veya hatta ulaşılması zor yerlerde hassas bilgileri toplamak için platformlara dönüştürülerek gelişmiş casusluk operasyonları için kullanılma potansiyeli konusunda uyardı.

Şirketin projelerinin tartışmalara yol açması ilk kez olmuyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre daha önce de süt üretimini artırmak için ineklerin sinir sistemini manipüle etmeye çalıştığı iddialarıyla karşı karşıya kalmıştı. Rusya'nın ayrıca, deniz yollarını devriye gezmek, mayın döşemek ve su altı keşif görevleri yürütmek için yunusları eğitmek de dahil olmak üzere, hayvanları askeri amaçlarla kullanma konusunda uzun bir geçmişi var.


Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
TT

Kremlin: ABD, Ukrayna ile mutabık kalınan planın kriterlerini Moskova’ya iletti

24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)
24 Kasım 2025'te Moskova'daki Kremlin'deki Spasskaya Kulesi ve Kızıl Meydan'daki Aziz Vasil Katedrali (EPA)

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD’nin Cenevre’de Ukrayna ile üzerinde anlaşılan planın kriterlerini Rusya’ya teslim ettiğini açıkladı. Peskov, bu kriterlerin gelecek hafta Rus yetkililer tarafından değerlendirileceğini belirterek, Moskova’nın Ukrayna çözüm sürecine ilişkin görüşmeleri kamuoyu önünde yürütme niyetinde olmadığını söyledi.

Rusya’nın resmî kanalı RT’ye konuşan Peskov, ABD’nin özel elçisi Steve Whitkoff’un Rusya’yı ne zaman ziyaret edeceğine dair bilginin “uygun zamanda” açıklanacağını ifade etti ancak ayrıntıya girmedi.

ABD’li ve Ukraynalı müzakereciler geçtiğimiz pazar günü Cenevre’de, Washington’ın desteklediği yeni barış planı üzerine görüşmeler gerçekleştirmişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de salı günü, plan metninin Cenevre’de ABD ile birlikte hazırlandığını ve müzakere ekibiyle üzerinde çalıştığını belirtmişti.

Rusya’nın TASS haber ajansı çarşamba günü, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önümüzdeki hafta Whitkoff ile görüşeceğini bildirdi. ABD Başkanı Donald Trump ise salı günü yaptığı açıklamada, özel elçisini Moskova’ya göndererek barış planı üzerinde son düzenlemeleri yapma umudu taşıdığını söylemişti.

Putin, dün yaptığı açıklamada, Ukrayna konusunda ortada resmî bir barış anlaşması taslağının bulunmadığını, sadece tartışılmak üzere sunulmuş bir dizi başlık olduğunu ifade etti. Ancak Rusya’nın ABD’nin ilk taslak niteliğindeki planını incelediğini belirten Putin, bu planın “ileride yapılacak anlaşmalar için bir temel oluşturabileceğini” söyledi.