Genç Afganlar neden Taliban'a katıldıklarını anlattı

Washington Post, 11 Eylül atmosferinde doğanların hikayelerini aktardı

Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
TT

Genç Afganlar neden Taliban'a katıldıklarını anlattı

Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Afganistan'daki ABD üsleri şimdi Taliban'ın kontrolünde (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)

Taliban'ın Afganistan'da kontrolü ele geçirmesinin ardından bütün gözler ülkeye çevrildi.
Örgütün iktidara gelmesinden sonra kadınlara, azınlıklara ve yasaklara dair pek çok soru işareti doğdu. Taliban ise 20 yıl öncesine göre ılımlı mesajlar vererek yeni bir profil çizmeye çalışıyor.
Peki Taliban'ın genç üyelerinin hikayesi ne? Bu kişileri örgüte katılmaya hangi sebepler itti?
ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post (WP), 2000 ile 2003 arasında doğan Taliban üyeleriyle görüşerek bu sorulara yanıt aradı.
Haberde, o dönem Usame bin Ladin'in lideri olduğu El Kaide'nin 11 Eylül 2001'de ABD'de düzenlediği saldırılardan sonra ABD'lilerin askere katılması gibi genellikle kırsal bölgelerde yaşayan Afganların da ABD işgali sonrasında Taliban'a katıldığı yazıldı.
Ancak WP'ye göre genç Afganlara 11 Eylül'le ilgili yanlış bilgiler veriliyor ya da bu konu gizleniyor. Sudarsan Raghavan imzasıyla yayımlanan yazıda bu durumun, Afganların ABD düşmanlığıyla büyümesine yol açtığı öne sürüldü.
Taliban'ın genç üyeleri genellikle, Batı yardımlarının ulaşmadığı kırsal bölgelerden geliyor. ABD askerlerinin saldırılarını ve yakınlarının öldürüldüğünü gören bu kişiler Taliban'a katılıyor.
Haberde, gençlerin Batı destekli Afgan hükümetindeki yolsuzluklar yüzünden de örgüt üyesi olduğu belirtildi.
Genç Afganlardan bazılarıysa, medresede aldıkları eğitimden sonra cihat için Taliban'a katılıyor.
WP'nin görüştüğü isimlerden biri, 11 Eylül saldırılarından bir yıl sonra dünyaya gelen Esmatullah Ömeri.
What-the-Talibans-youngest-fighters-tell-us-about-the-future.jpgw1440-scaled.jpeg
Esmatullah Ömeri (ortada), Bagram bölgesinde nöbet tutuyor (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Ömeri, 48 yaşındaki amcası Muhammed Kerim ve diğer aile üyelerinin kendisine 12 yaşındayken el yapımı patlayıcı yapmayı öğrettiğini söyledi. Küçükken okula gittiğini ve kuzenleriyle oynadığını belirten Ömeri; abisinin, amcalarının ve kuzenlerinin Taliban üyesi olduğunu ifade etti.
Ömeri'nin abisinin saldırı planını öğrenen ABD kuvvetleri, bir baskınla onu öldürdü. O dönem 16 yaşında olan Ömeri, bu olay üzerine resmen Taliban'a katıldı:
"8. sınıftaydım ama kardeşim şehit olunca okulu bıraktım."
Ömeri, ABD askerlerine ilk saldırısını da o dönem gerçekleştirdi:
"Saldırıda 5 ya da 6 ABD askeri öldü. Saldırı başarıya ulaşınca mutlu oldum."
Ömeri, ABD'nin hava saldırılarının ve askerlerin baskınlarının kendisini motive ettiğini sözlerine ekledi.
Amca Kerim ise "Taliban neden çocukları alıyor?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Topraklarımızı işgal edenlere ve kafirlere karşı savaşmak herkesin görevi. Cihat her yerde zorunlu."
Ömeri, Taliban'a katıldıktan birkaç ay sonra da kardeşi ve birkaç kuzeni de peşinden geldi.

"20 yıl önce dünyada değildim"
18 yaşındaki Kari Mütevekil, 4 yıl önce ABD ve Afgan kuvvetlerinin baskısının ardından örgüte girdiğini söyledi.
WP, 11 Eylül'le ilgili bir soruya "20 yıl önce dünyada değildim" diyen Mütevekil'in savaşma nedeninin diğerlerine göre daha "ayrıntılı" olduğunu yazdı.
Mütevekil, "ABD'liler İslamiyet'in kökünü kazımak için buraya geldi" diye konştu:
"Din adamlarını öldürmek ve dinimizi ortadan kaldırmak istediler."
18 yaşındaki Gül Muhammed Heymat, Paktika eyaletindeki bir medreseye gittikten sonra Taliban militanı oldu. "Bize ABD işgalini ve vahşeti anlattılar. İşgalcilere karşı cihata katılmamız ve savaşmamız söylendi" diyen Heymat, medresede 11 Eylül saldırılarından veya El Kaide'nin Afganistan'daki varlığından hiç bahsedilmediğini söyledi.
ezgif-6-803fabdfb850.jpg
Gül Muhammed Heymat ve çocukluk arkadaşı Assadullah Tassal, Taliban’a birlikte katıldı (Lorenzo Tugnoli/Washington Post)
Heymat, bin Ladin'i iyi bir Müslüman ve mücahit olarak gördüğünü de sözlerine ekledi.
21 yaşındaki Muhammed Sajid ise aslında intihar bombacısı olmak için medreseye gönderildiğini belirtti.
Burada patlayıcı yapmayı, yeleğe sarmayı ve fünyeye bağlamayı öğrenen Sajid, üç yıl önce bir saldırı planladığını ancak yakalanıp hapse atıldığını bildirdi.
Taliban'ın serbest bıraktığı Sajid, başarısız olduğu için pişmanlık duyduğunu kaydetti:
"Şehit olmaya hazırdım."
 
Independent Türkçe, Washington Post



Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
TT

Tayvan’ın Çin stratejisi: Merkeziyetsiz komuta sistemi

Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)
Çin ordusu son dönemde Tayvan etrafındaki askeri tatbikatlarını yoğunlaştırdı (AFP)

Tayvan ordusu, Çin'in olası saldırılarına "merkeziyetsiz komuta sistemiyle" hızlı yanıt vermeyi planlıyor.

Reuters'ın aktardığına göre Tayvan Savunma Bakanlığı, Meclis'e bu hafta sunduğu raporda, ordunun "üst kademeden emir beklemeden merkezi olmayan bir komuta yapısıyla" hareket etmesi için çalışmalar yürütüldüğünü bildirdi.

Raporda, Çin'in adayı hazırlıksız yakalamak için askeri tatbikatları aniden Tayvan'a yönelik bir işgal operasyonuna dönüştürebileceği uyarısında bulunuluyor.

Savunma yetkilileri, Çin ordusunun neredeyse her gün ada çevresinde çeşitli tatbikatlar düzenlediğini, Tayvan Silahlı Kuvvetleri'ni "sürekli tetikte tutarak yıpratmayı amaçladığını" savunuyor.

Raporda, Tayvan ordusunun Çin'den gelebilecek ani bir saldırıya karşı hazırladığı acil durum planı hakkında şu bilgiler paylaşılıyor:

Düşman aniden bir saldırı başlatırsa, tüm birimler emir beklemeden 'dağıtılmış kontrol' uygulayacak ve 'merkezi olmayan' bir komuta sistemi altında savaş görevlerini yerine getirecek.

Diğer yandan bu prosedürün nasıl koordine edileceğine dair detay verilmiyor.

Savunma Bakanlığı'nın çalışmasında, Çin'in tatbikatlar aracılığıyla muhtemel işgal senaryolarına hazırlık yaptığı iddia ediliyor. Çin'e ait savaş gemilerinin Pasifik'teki alışıldık pozisyonlarının değiştirildiği, bunların Avustralya ve Yeni Zelanda'ya doğru konuşlandırıldığı aktarılıyor.

Çin Savunma Bakanlığı'ndan pazartesi günü yapılan açıklamadaysa Tayvan'ın "savaş çığırtkanlığı" yaptığı savunuldu. Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te'nin "bağımsızlık için savaş" vurgusuyla halkı paniğe sürüklediği görüşü paylaşıldı.

Pekin, "tek Çin" politikası kapsamında Tayvan'ı kendi toprağı olarak görüyor. Son yıllarda askeri baskıyı artıran Çin, adanın anakarayla yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanabileceğini vurguluyor.

Taipei yönetimiyse Çin tehdidine karşı ABD'nin askeri ve siyasi desteğine güveniyor. ABD'de 1979'da yürürlüğe konan Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Washington, olası bir Çin saldırısına karşı Tayvan'a kendini koruyacak askeri teçhizatı sağlamak zorunda.

Ancak ABD Başkanı Donald Trump, Tayvan'ın kendilerine ödeme yapması gerektiğini savunarak Taipei yönetiminde soru işaretleri yaratmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Taipei Times


Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
TT

Ukraynalıların çoğu Rusya’ya verilecek büyük tavizlere karşı

Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)
Rusya, Ukrayna'nın Donbas bölgesinden çekilmesi şartıyla ateşkese yanaşacağını söylüyor (Reuters)

Ukraynalıların çoğu barış anlaşması kapsamında Rusya'ya büyük tavizler verilmesine karşı.

Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü'nün (KIIS) 547 kişinin katılımıyla yaptığı ankette, Ukraynalıların yüzde 75'inin Kiev yönetiminin büyük toprak tavizleri vermesine karşı çıktığı belirlendi.

Katılımcılar, ABD ve Avrupa Birliği'nden (AB) net güvenlik garantileri alınmadan anlaşma yapılmaması gerektiğini savunuyor. Ayrıca Rusya'nın Ukrayna ordusunun büyüklüğünün sınırlandırılması talebine de karşı çıkıyorlar.

Diğer yandan yüzde 72'lik kesim, cephedeki mevcut durumun korunduğu bazı tavizler içeren bir anlaşmaya sıcak bakıyor.

Kasım sonuyla aralık ortası arasında gerçekleştirilen ankette, Ukraynalıların yüzde 63'ünün savaşı sürdürmeye hazır olduğu aktarılıyor. Katılımcıların sadece yüzde 9'u savaşın 2026'nın başlarında sona ereceğine inanıyor.

ABD arabuluculuğunda gerçekleştirilen görüşmelerde ateşkese dair somut bir adım henüz atılmadı. Ankete göre Ukraynalıların sadece yüzde 21'i ABD'ye güveniyor. Bu oran geçen yıl aralıkta yüzde 41'di.

NATO'ya duyulan güven de aynı dönemde yüzde 43'ten yüzde 34'e düştü.

KIIS direktörü Anton Hruşetski, sonuçlar hakkında şunları söylüyor:

Güvenlik garantileri net ve bağlayıcı olmazsa Ukraynalılar bunlara güven duymaz. Bu da barış planının onaylanmasına yönelik genel istekliliği etkiler.

Hafta sonu Berlin'de düzenlenen toplantıda ABD'li ve Avrupalı yetkililer, Ukraynalı heyetle bir araya gelmişti.

Almanya, Fransa, Birleşik Krallık, İtalya, Polonya, İskandinav ülkeleriyle AB yönetimi tarafından dün yapılan ortak açıklamada, Avrupa liderliğindeki Gönüllü Ülkeler Koalisyonu çerçevesinde oluşturulacak ve ABD tarafından desteklenen "çok uluslu bir Ukrayna gücü" kurulacağı duyurulmuştu.

Bu güç, Ukrayna savunma kuvvetlerinin yeniden yapılandırılmasına, hava sahasının güvenliğinin sağlanmasına ve denizlerin daha güvenli hale getirilmesine destek verecek.

Ayrıca Ukrayna için NATO'nun 5. maddesine benzer güçlü güvenlik garantileri içeren bir "barış paketi" üzerinde önemli ilerleme sağlandığı bildirilmişi.

ABD Başkanı Donald Trump da dünkü açıklamasında Ukrayna'nın talep ettiği güvenlik garantilerinin Avrupa'yla işbirliği içinde şekillendirildiğini vurgulayarak, "Savaşın yeniden başlamaması için güvenlik garantileri üzerinde çalışıyoruz" demişti.

Cumhuriyetçi lider, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye seçim çağrısı da yapmıştı. ABD Başkanı, Kiev'in "seçim düzenlememek için savaşı bahane ettiğini" öne sürmüştü.

Görev süresi geçen yıl sona eren Zelenski ise Batılı müttefiklerin güvenliği sağlaması halinde 90 gün içinde seçime gitmeye hazır olduğunu söylemişti.

Ancak KIIS anketine göre, Ukraynalıların sadece yüzde 9'u çatışmalar sona ermeden seçim yapılmasını istiyor.

Independent Türkçe, Reuters, NBC


Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
TT

Sırbistan'daki protestoların ardından Trump'ın damadı geri adım attı

Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)
Öğrencilerin liderliğindeki aktivistler, Kushner'ın projesini protesto etmişti (AFP)

Sırbistan yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner'ın otel yapmasına yeşil ışık yaksa da ardından gelen protestolar ve bir bakana açılan dava, Belgrad'daki projenin iptaline neden oldu.

Pazartesi günü bir özel savcı, aralarında Kültür Bakanı Nikola Selaković'in de olduğu 4 kişi hakkında, Kushner'ın projesiyle bağlantılı olarak düzenlediği iddianameyi açıkladı. 

Organize Suçlardan Sorumlu Kamu Başsavcılığı'nın sitesinde yayımlanan açıklamada bu 4 kişinin görevin kötüye kullanılması ve belgede sahtecilikle suçlandığı bildirildi. 

Bunun üzerine Kushner'ın firması Affinity Partners hızlıca bir açıklama yayımlayarak Belgrad'ın merkezindeki otel ve apartman kompleksi projesinin iptal edildiğini duyurdu:

Anlamlı projeler ayrışmaya değil, birleşmeye neden olmalı. Sırbistan ve Belgrad halkına saygı göstererek başvurumuzu geri çekiyoruz.

Kushner'ın iki yılı aşkın süredir üzerinde çalıştığı projenin 1999'daki Kosova Savaşı sırasında NATO'nun bombaladığı bir bölgede yapılması öngörülüyordu.

Lüks otel Trump markasını taşıyacağı için projede Cumhuriyetçi liderin oğulları Eric ve Donald Jr. tarafından yönetilen Trump Organization da yer alıyordu.

Ancak yarım milyar dolarlık proje, bombalanan Yugoslav Halk Ordusu karargahının yer aldığı anıt bölgesinde inşa edileceğinden ülkede büyük tartışma yaratmıştı. 

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, bölgenin kültürel koruma statüsünü geçen yıl kaldırmıştı. Ayrıca Kushner'ın firması Affinity Partners'la 99 yıllığına kira sözleşmesi imzalanmıştı. Bunun ardından ülkede büyük protestolar patlak vermişti. 

Vucic'in liderliğindeki Sırp İlerleme Partisi, çoğunluğu elinde bulundurduğu Parlamento'da geçen ay geçirdiği yasayla inşaatın önünü açmıştı. 

Muhalefetten hükümetin kararına sert tepkiler gelmişti. Merkez sol Özgür ve Adalet Parti'den parlamenter Marinika Tepic, Belgrad'ın "Donald Trump'ı memnun etmek uğruna ülkenin tarihini yok ettiğini" söylemişti. 

44 yaşındaki damat, ilk Trump döneminin aksine ABD yönetiminde yer almayacağını açıklasa da Gazze ve Ukrayna savaşlarındaki müzakerelerde önemli roller üstleniyor. 

Diğer yandan da çoğunlukla Ortadoğu yönetimlerinin fonladığı bir özel sermaye şirketi olan Affinity'nin başında. 

Şirket, dünyanın en büyük oyun şirketlerinden Electronic Arts'ın (EA) satışında da gündem oldu. 

Önceki aylarda sağlanan 55 milyar dolarlık anlaşmayla EA'i satın alan konsorsiyumda Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu'yla birlikte Affinity Partners ve bir başka özel sermaye şirketi olan Silver Lake de yer alıyor.

Netflix'in satın alması beklenen Warner Bros. için Paramount'un verdiği teklifte de Affinity'nin adı geçiyor. 

Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal, AP