Samanyolu Galaksisi'nin dışında gizlenen bir karadelik bulundu

Bu sanatçı çiziminde, Güneş'in ve etrafında dönen 5 Güneş kütleli yıldızın 11 katı büyüklüğündeki kompakt bir karadelik gösteriliyor (ESO / M. Kornmesser)
Bu sanatçı çiziminde, Güneş'in ve etrafında dönen 5 Güneş kütleli yıldızın 11 katı büyüklüğündeki kompakt bir karadelik gösteriliyor (ESO / M. Kornmesser)
TT

Samanyolu Galaksisi'nin dışında gizlenen bir karadelik bulundu

Bu sanatçı çiziminde, Güneş'in ve etrafında dönen 5 Güneş kütleli yıldızın 11 katı büyüklüğündeki kompakt bir karadelik gösteriliyor (ESO / M. Kornmesser)
Bu sanatçı çiziminde, Güneş'in ve etrafında dönen 5 Güneş kütleli yıldızın 11 katı büyüklüğündeki kompakt bir karadelik gösteriliyor (ESO / M. Kornmesser)

Galaksimizin hemen dışında saklanan bir kara delik bulan bilim insanları, bunun bulunmayı bekleyen nice karadelikten ilki olabileceğini söyledi.
Bilim insanları küçük karadeliğin yakındaki bir yıldızın hareketini etkileme şekline bakılarak keşfedildiğini belirtti.
The Independent'ın haberine göre, keşfin ardındaki bilim insanları, aynı tekniğin Samanyolumuzda ve başka galaksilerde saklanan diğer gizli karadelikleri bulmakta kilit bir rol oynayabileceğini ifade etti.
Birleşik Krallık'taki Liverpool John Moores Üniversitesi Astrofizik Araştırma Enstitüsü'nden araştırmayı yöneten Sara Saracino, "Sherlock Holmes'ün bir suç çetesini attıkları yanlış adımları takip ederek yakalaması gibi, biz de bir elimizde büyüteçle bu kümedeki her bir yıldıza bakarak, onları doğrudan görmesek de karadeliklerin varlığına dair bazı kanıtlar bulmaya çalışıyoruz" dedi.

"Burada gösterilen sonuç, aranan suçlulardan sadece birini temsil ediyor fakat birini bulduğunuzda, farklı kümelerdeki diğer pek çok kara deliği de keşfetme yolunda epey ilerlemiş olursunuz."
Yeni keşfedilen karadeliğin geride bıraktığı ipucu, karadeliğin yakınında bulunan ve Güneş'imizin yaklaşık 5 katı büyüklüğündeki bir yıldızın hareketini etkiliyormuş gibi görünme şekliydi.
Buna benzer küçük karadelikler, maddeyi emdikleri sırada ortaya çıkan X-ışınlarına veya başka karadeliklerle çarpıştıklarında oluşan kütleçekimsel dalgalara bakılarak daha önce de bulunmuştu. Fakat çoğu karadelik ikisini de yapmıyor ve bu yüzden de evrenin her yerinde saklı haldeler.
Almanya'daki Göttingen Üniversitesi'nden ekibin üyesi olan Stefan Dreizler, "Karadeliklerin büyük çoğunluğu sadece dinamik olarak ortaya çıkarılabilir" dedi.

"Bir yıldızla sistem oluşturduklarında, yıldızın hareketini hemen göze çarpmayan ama tespit edilebilir bir şekilde etkilerler. Biz de böylece gelişmiş aygıtlarla onları bulabiliriz."
Bilim insanları, bu tarz daha fazla karadelik bularak daha genç ve küçük olanları, daha büyük ve daha olgun olan kardeşleriyle karşılaştırabilmeyi umuyor. Bu, karadeliklerin zamanla nasıl gelişip büyüdüğünü göstermeyi sağlayabilir.
Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskopu'yla yapılan gözlemlerden elde edilen bulguları açıklayan bir makale, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society adlı bilimsel dergide yayımlanmak üzere kabul edildi.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.