عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Almanya'daki Nord Stream 2 sertifikalandırma prosedürü askıya alındı

Almanya, Nord Stream 2 projesi için gerekli sertifikalandırma prosedürünü dün durdurdu. (AP)
Almanya, Nord Stream 2 projesi için gerekli sertifikalandırma prosedürünü dün durdurdu. (AP)
    Berlin/Rağide Behnam
TT
TT

Almanya'daki Nord Stream 2 sertifikalandırma prosedürü askıya alındı

Almanya, Nord Stream 2 projesi için gerekli sertifikalandırma prosedürünü dün durdurdu. (AP)
Almanya, Nord Stream 2 projesi için gerekli sertifikalandırma prosedürünü dün durdurdu. (AP)

Rusya'nın baskısına ve Avrupa'da doğalgaz fiyatlarındaki rekor artışa rağmen dün Almanya'da Nord Stream 2 (Kuzey Akım 2) projesi için sertifikalandırma prosedürünün askıya alındığı duyuruldu. Bu adım, Rusya'nın doğalgazı doğrudan Almanya'ya gönderebilmesi için boru hattının tamamlanmasına rağmen atıldı. Sertifikalandırma prosedürünün durdurulduğunun açıklanmasının hemen ardından piyasadaki gazın fiyatı yüzde 12 arttı.
Berlin yönetimi yalnızca ABD ve Avrupa Birliği'nin (AB) değil, lansmanından sonra Rusya'nın Almanya üzerindeki etkisinin artmasından korkan Yeşiller gibi Alman partilerinin de karşı çıktığı tartışmalı projede ısrar ediyor. Ancak son verilen askıya alma kararı siyasi değildi. Daha ziyade, projeye sahip olan İsviçreli ve Rus şirketlerle ilgili, bürokratiktir. Diğer yandan Alman hukuku, en azından Almanya’daki operatörün Alman olmasını gerektiriyor.
Almanya'ya gaz taşımak için sertifikalandırma prosedüründen sorumlu federal kurum, diğer şeylerin yanı sıra söz konusu projenin bu koşulları karşılamadığını duyurdu. Bu durumun, şirketin yasal statüsüne kadar geçici olarak askıya alınmasını gerektirdiği belirtildi. Ajansın projeye yasal statüsünü belirlemesi için verdiği süre önümüzdeki ocak ayında sona eriyor. Baltık Denizi altında gaz boru hatlarının inşasına yardım eden ve merkezi İsviçre'de bulunan Nord Stream 2 AG şirketi, projenin Alman kısmının sahibi olmak için Almanya'da kayıtlı bir yan şirket açtığını duyurdu. Bu da onu yasal kılıyor. Ancak Alman Federal Ajansı, yeni şirketin yasal hale gelmesi için belirli koşulları yerine getirmesi gerektiğini savunuyor. Bu ise henüz gerçekleşmedi.
Avrupa Komisyonu’nun Alman Ajansı tarafından projeye verilen lisansları da dikkate alması ve değerlendirmesi gerektiği beliritiliyor. AB, Rusya'ya, Moskova'ya karşı koyma yeteneği sınırlı olabilecek ve Avrupa üzerinde ek bir baskı aracı sağladığı gerekçesiyle projeye uzun süredir karşı çıkıyor. Ukrayna, özellikle Rus boru hatlarının kendi topraklarından gaz taşımasına izin vererek elde ettiği fahiş transit gelirin kaybından korkuyor. Ukraynalı şirket ‘Naftogaz’, kendisine Avrupa pazarında tekel hakkı veren herhangi bir madde bulunmadığından emin olmak için Rus projesinin sertifikalandırma sürecine katılmasına izin verilmesini istedi ve Almanya bunu kabul etti.
Bu adım, Avrupa'daki gaz fiyatlarının rekor seviyelere yükselmeye devam ettiği bir zamanda geliyor. Söz konusu durum, bir sonraki hükümet kurulduğunda iktidarda olacak olan Yeşil Parti'den bazı politikacıları, Rusya'yı, Almanya'ya Nord Stream 2 projesinin başlatılmasının onayını hızlandırması için baskı yapmak için gaz fiyatlarını manipüle etmekle suçlamaya sevk etti. Rusya, Ukrayna ve Belarus üzerinden Avrupa'ya gaz akışını artırmayı kabul etmiyor. Nord Stream 2 projesinin bunu güvence altına alabileceğini söylüyor. Rus haber ajansı ‘TASS’, Rus şirketi ‘Gazprom’un üst üste üç aydır Avrupa'ya ek taşıma kapasitesi ayırmayı reddettiğini ve bunun da Rusya'nın Avrupa'ya gaz taşıma yükümlülüklerinin yalnızca minimumunu yerine getirdiği anlamına geldiğini bildirdi. Nord Stream 2 projesi, Şansölye Angela Merkel ile Almanya'nın Rusya'nın kendisine baskı yapmak için gaz kartını kullanmamasını sağlayacağına dair bir anlaşmaya varmasının ardından Başkan Joe Biden tarafından kaldırılan ABD yaptırımlarına da maruz kaldı.
Avrupa'daki gaz krizi, Belarus ve Polonya arasındaki sınırdaki mülteci kriziyle aynı zamana denk geliyor. Bu da Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukaşenko'yu, sınırlarını geçmeyi bekleyen binlerce mülteciyi kabul etmemesi halinde Avrupa'yı, gaz tedarikini durdurmasıyla tehdit etmeye sevk etti. AB, Belarus'u geçtiğimiz yaz kendisine uygulanan insan haklarıyla ilgili yaptırımları kaldırmak amacıyla mültecileri pazarlık kozu olarak kullanarak Avrupa'ya ‘karma bir saldırı’ kullanmakla suçladı. Ancak Moskova, gaz kartıyla Avrupa'ya yönelik doğrudan tehdidinde Minsk'i desteklemeyi reddetti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Lukaşenko'nun tehditte bulunmadan önce kendisiyle konuşmadığını söyledi. Şansölye Angela Merkel geçen pazartesi günü, AB onun Belarus Başkanı olarak meşruiyetini tanımasa da mültecileri Avrupa sınırına itmeyi bırakmasını istemek için Lukaşenko'yu aramak zorunda kaldı.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Seçmenin ve ABD Başkanı Trump'ın dış yönelimleri

Amerikalı seçmenin sabrı tükendi ve artık Soğuk Savaş dönemindeki gibi dış meseleleri umursamıyor (AFP)
Amerikalı seçmenin sabrı tükendi ve artık Soğuk Savaş dönemindeki gibi dış meseleleri umursamıyor (AFP)
TT
TT

Seçmenin ve ABD Başkanı Trump'ın dış yönelimleri

Amerikalı seçmenin sabrı tükendi ve artık Soğuk Savaş dönemindeki gibi dış meseleleri umursamıyor (AFP)
Amerikalı seçmenin sabrı tükendi ve artık Soğuk Savaş dönemindeki gibi dış meseleleri umursamıyor (AFP)

Nebil Fehmi

Politikacılar, analistler ve medya çalışanları, ABD seçimlerinin sonucunu anlamak ve Donald Trump'ın 5 Kasım'daki başkanlık yarışını kazanmasının ardından beklenen dış pozisyonları ve politikaları tahmin etmek için büyük bir çaba gösteriyor. ABD'nin siyasi ve askeri gücü, ekonomik ve maddi zenginliği ve kararlarından ülkelerin çoğunluğunun hem olumlu hem de olumsuz etkilendiği göz önüne alındığında böyle olması doğaldır.

Seçimlerin bazı özelliklerini netleştirmek ve önümüzdeki dönemin siyasi yönelimlerini öğrenmek amacıyla Amerikan siyasi haritasında aktif ve etkili rol oynayan bazı isimler ile istişarede bulundum. Onlara genel olarak seçmenlerin uluslararası gelişmelere ilgisiz olmalarının, Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin adayları olmak için başvuranların oldukça çeşitli arka planlarını umursamamalarının nedenlerini sordum. Bu adaylık yarışlarının çoğunun neden siyasi merkezin sağında ve solunda yer alan geleneksel adayların lehine sonuçlandığını, eski aktör Ronald Reagan'ın 1981'deki zaferi ve Donald Trump’ın 2016 ve 2024'teki zaferlerine benzer şekilde, alışılmadık bir şahsiyetin neden adaylığı ve büyük ödül olan başkanlığı sadece arada sırada kazandığını da sorguladım.

Bu sorulara aldığım en iyi yanıt, seçim sisteminin istikrarlı ve başarılı olduğu, ancak bir süper gücü ilgilendirmesine rağmen, seçim tercihlerinin kişisel ve yerel bakış açılarına ve düşüncelere göre yapıldığı, sürprizlerden, hatta hatalardan veya mantıksız görünen şeylerden muaf olmadığı için özel bir konuma sahip olduğu yönündeydi.

Bu yanıta eşlik eden açıklama, ulusal toplumsal alanın geniş olduğu, ancak seçmenlerin ilgi alanının çok sınırlı olduğuydu. Bu nedenle, çok sayıda Amerikan seçmeninin siyasi ve ekonomik elitlerin kendi çıkarlarını göz ardı etmesinden duyduğu öfkenin bir sonucu olarak hukuki olarak hükümlü, hakkındaki uygulanabilecek mahkeme kararları tarafından tehdit edilen bir adayın zaferi de dahil olmak üzere garip görünen sonuçları olabiliyor. Elitlerin bu umursamazlığı, Seçiciler Kurulunda 312 oyun yanı sıra doğrudan oylamada Cumhuriyetçi Parti için alışılmadık bir durum olan mutlak çoğunluğu elde eden Donald Trump'ı iki kez tercih eden, çok çeşitli ve giderek büyüyen öfkeli bir sınıf yarattı.

ABD geniş, kaynakları bol ve meydan okumaları sert olan bir kıta. Toplumsal eğilimler bir eyaletten diğerine farklılık gösteriyor ve sahil bölgelerindeki vatandaşların görüşleri orta bölgedekilerden farklı. Toplum özellikle kişisel çıkar felsefesini bir yaşam biçimi olarak benimsediği için, onları doğrudan etkilemediği sürece uluslararası kaygılarla hiçbir ilgileri yok. Dolayısıyla seçmenler, ülkeleri bir süper güç olmasına rağmen uluslararası meselelerle hiçbir ilgisi bulunmayan, hatta bölgesel düzeyde bile olmayan, yerel vizyon ve görüşlere göre oy kullanıyorlar.  Seçmenler kararlarını, temel kişisel çıkarlarını karşılayacağına inandıkları kişiler lehine belirliyorlar. Bunlar da çoğu zaman ekonomi ya da George W. Bush'un işgallerinden sonra Obama'nın zaferinin sebeplerinden biri olan savaş ya da Trump için en önemli sorunlardan biri olan yasadışı göçmenlerle ilgili endişeler gibi anlık korkularıdır.

Pek çok kişi, her ne kadar uzun bir süre içinde kademeli olarak gerçekleşse de önde gelen Amerikan partileri toplumsal dönüşümleri büyük ölçüde yanlış yorumladığından, uluslararası toplumun zaman zaman seçim sonuçlarına şaşırmasının doğal olduğu konusunda beni temin etti.

Bundan sonra neler olacağına dair düşünceler ve istişareler bağlamındaysa, Amerikan dış politikasının 20 yıldır kademeli olarak içe kapanma ve izolasyon, büyük güç rolü ve sorumluluklarından uzaklaşıp sadece ulusal çıkarlara odaklanma yönünde bir değişime tanık olduğunu belirtmek gerekir.

Amerikalı seçmen artık ülkesinin maliyetli dış sorumluluklar üstlenmesini hoş karşılamıyor ki Trump da bu tutumu benimsiyor. Bazı analistler, en yakın dostlar da dahil olmak üzere, istisnasız tüm dış meselelerin bundan etkileneceğini ileri sürdü ve diretti. Bazılarına bununla ilgili sorularımı sormaya devam ettiğimde, her şeyin göreceli ve orantılı olduğu cevabını aldım. Ancak onlara göre mali, siyasi ve askeri açıdan açık çek politikasının devam edeceğini ya da ABD’nin her konuyu yakından takip edeceğini düşünenler yanılıyor. Çünkü Amerikan seçmeninin artık sabrı tükendi ve Soğuk Savaş döneminde olduğu gibi dış meseleleri umursamıyor.

Irak'ın işgalinden bu yana, ister Demokrat ister Cumhuriyetçi yönetim altında olsun, ABD'nin uzun süren savaşlardan çekilmeye çalıştığına dair çok sayıda kanıt olmasına rağmen, bazıları bu görüşlere şaşırmış olabilir. Savaşlardan çekilmeye yönelik son adım, Biden'ın Afganistan'dan çekilmesiydi ve İran'a yönelik farklı tutumlarına rağmen ne Biden ne de kendisinden önce Trump, istisnai durumlar dışında ve uzaktan olmak kaydıyla İran'a karşı askeri güce başvurmadı.

Trump'ın beklenen dış politika felsefesinin çerçevesini belirli başlıklarla özetlemek mümkün. Birincisi, ideolojiden yoksun ve ABD ile Trump’ın kişisel siyasi sermayesine doğrudan ve kısa vadeli getiriler kazandırmayı hedefleyen politikalara bağlı kalmaktır. İkincisi, ilişkilerin çerçevesi kendisinden öncekiler gibi siyasi coğrafyadan ziyade “coğrafi ekonomi” denilen şeye daha yakın olacaktır, yani hesaplarda getiri ve ekonomik etki önce gelecektir. Üçüncüsü, savaş öngörülemeyen sürprizleri beraberinde getirdiği ve bir işadamı olarak pratik hesaplarını bozduğu için Amerikan askeri veya diğer güçlerinin yaygın kullanımı desteklenmeyecektir. Dördüncüsü, Trump’ın kararları gerçekçiliğe, pragmatizme, kazanan ve kaybedene dayanıp, doğru ve yanlış ya da tarihsel değerlendirmelerle hiçbir şekilde bağlantılı olmayacaktır.

Bu ilkeler çerçevesinde, seçimlerden sonra Trump'ın danışmanlarından biri tarafından hızlı bir açıklama yapılarak Ukrayna'ya çözümün işgal altındaki toprakların geri alınması değil, uygun güvenlik düzenlemeleri üzerinde anlaşmaya varılması olduğu yönünde net bir mesaj iletileceği belirtildi. Trump'ın Çin'e yönelik eleştirilerinin çoğunun ağırlıklı olarak ekonomi politikalarına odaklandığı da görüldü.

Trump daha önce Netanyahu'nun işleri sonuçlandırmak için icraatta bulunması gerektiğini belirtmiş ancak kastettiğinin daha fazla güç kullanmak mı yoksa mevcut şekliyle askeri operasyonları durdurmak mı olduğuna açıklık getirmemişti. Netanyahu'ya Ocak 2025'te yeni görevine bu sıcak konularla başlamak istemediğini bildirdiğine dair haberler de yayınlandı. Lübnan'da ateşkesin sağlanması ve yerleşmesi konusunda anlaşmaya yaklaşıldığına dair sızıntılar da var. Ancak bunu Hizbullah'ı ve onun İran ile bağlantısını göz ardı ederek başarmak zor. Netanyahu, seçildikten sonra Trump ile birden fazla kez görüştüğünü ve pozisyonlarda tam bir uyumun bulunduğunu belirtti. Bu uyumun İran tehdidi ile bağlantılı olduğunu açıkladı.

2024 yılının son ayları Ortadoğu'nun güvenliğini, istikrarını ve geleceğini etkileyen, daha izolasyoncu ve içine kapanık Amerikan siyasi eğilimlerinin gölgesinde, önümüzdeki yılın ve gelişmelerinin gidişatını belirlemede belirleyici önemli hadiselerle dolu olacaktır.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.