Marib’de Yemen ordusu ve Husi milisleri arasındaki çatışmalar hız kazandı

Reuters
Reuters
TT

Marib’de Yemen ordusu ve Husi milisleri arasındaki çatışmalar hız kazandı

Reuters
Reuters

Yemen’de ordunun ve halk direnişi Marib’in güneyindeki ve batısındaki Husi saldırılarıyla mücadelesi sürüyor. Yemen ordu kaynakları tarafından dün yapılan açıklamada milislerin son saldırılarında GSM hatlarını bombalaması nedeniyle kentte iletişimin aksadığı belirtildi.
Meşruiyeti destekleyen Arap Koalisyonu, Marib ve El-Beyda cephelerinde çatışmaların sürdüğü ve Hudeyde kentinin güneyinde ortak kuvvetler tarafından yeniden konuşlandırmanın gerçekleştiği bir dönemde yaşanan saldırı sonrasında Yemen ordusunu desteklemek üzere bölgede hava operasyonları düzenledi. Yapılan açıklamalar Koalisyon’unStockholm Anlaşması kapsamındaki alanlar dışındaki operasyonları desteklediği yönünde.
Koalisyon’un son 24 saat içinde Marib ve El-Beyda'da Husi milislere yönelik 27 operasyon gerçekleştirdiğini bildirildi.
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SPA tarafından yayınlanan açıklamada Koalisyon’un operasyonlarında 16 askeri aracın imha edildiği ve 130'dan fazla teröristin öldürüldüğü kaydedildi. Koalisyon da Sahel güçlerini desteklemek ve sivilleri korumak için Hudeyde’nin batı kıyısında dört operasyon gerçekleştirdiğini duyurdu. Arap Koalisyonu daha önce yaptığı açıklamada da Marib ve El-Beyda vilayetlerinde Husi milislerine karşı 26 operasyon gerçekleştirildiğini duyurmuştu. Söz konusu operasyonlarda 18 askeri araç ve bir silah deposu imha edilirken 140'tan fazla terörist öldürüldü.
Koalisyon’dan yapılan açıklamada Yemen kuvvetlerinin Stockholm Anlaşması hükümlerinin kapsamı dışında kalan batı kıyısında gerçekleştirdiği operasyonları da desteklediği belirtildi. Sivilleri korumak için 11 operasyon gerçekleştirdiği kaydedildi.
Askeri medya kaynakları İran destekli milislerin güneyden, batıdan ve komşu El-Cevf kentinden Marib'e saldırılarını sürdürdüğünü, son on hafta içinde 3 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiğini aktardılar. Ayrıca, Yemen ordusunun ve halk direnişinin El-Cuba ilçesinin kuzeyindeki Husi saldırılarıyla mücadeleye devam ettiğini bildirdiler.   
Yemen ordusunun resmi internet sitesi September.Net’in aktardığına göre 117. Piyade Tugayı Komutanı Tuğgeneral Ahmed En-Nakh şu açıklamada bulundu:
“Zafer kazanma ve ülkenin topraklarının tamamını milislerin pençesinden kurtarma konusunda kararlıyız. Ordu mensupları ve halk direnişi, Marib Valiliği'nin güney cephesinde iki aydır devam eden çatışmalarda Husi milislerinin ağır can ve mal kayıpları yaşamasını sağladı. Yemen ordusuna mensup topçular İranlı milislere ait beş savaş aracını imha ettiler. Saldırıdan sağ kurtulan olmadı. Meşruiyeti destekleyen Koalisyonu’a ait uçak, Marib vilayetinin güneyinde Husi milislerinin toplanma ve takviye alanları ile savaş araçlarına yönelik hava saldırıları gerçekleştirdi. Hedeflerin tamamı yok edildi.”
Yemenli sağlık kaynakları, Husilerinkontrolündeki Sana, Zimar, El-Beyda ve Ibb kentlerindeki hastanelerin şu an milislerin cesetleri ile dolu olduğunu, ayrıca çoğu Marib cephesinde yaralanan çok sayıda milisin de bu hastanelere kaldırıldığını aktardılar.

Yemen hükümetinden çağrı
Yemen hükümeti, Kızıldeniz sularında bulunan ve patlama tehdidi oluşturan Safer petrol tankerinin bakımına izin vermesi için Husi milislerine baskı yapma çağrısını yineledi. Söz konusu çağrı Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Awad bin Mübarek tarafından, Riyad'da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinin Yemen'deki büyükelçileriyle yaptığı görüşmede dile yapıldı.
Resmi kaynaklar,  Mübarek'in beş büyükelçi ile ülkesindeki insani, ekonomik, siyasi ve askeri düzeydeki gelişmeleri ele aldığını aktardılar.  
Suudi Arabistan resmi haber ajansı SABA’nın aktardığına göre Dışişleri Bakanı hükümetin karşı karşıya olduğu ekonomik baskıların ve zorlukların boyutunu aktardı. Zira söz konusu ekonomik zorluklar Yemen riyalinin yabancı para birimleri karşısında değer kaybetmesi ile insani durumun daha da kötüleşmesine neden oldu.
Yemen hükümetini ekonomik olarak desteklemenin ve döviz kurunu iyileştirmeye yardımcı olmak için Merkez Bankası'na gerekli finansal desteği sağlamanın önemini vurgulayan Mübarek, Riyad Anlaşması'nın güvenlik ve askeri bölümlerinin uygulanmasının tamamlanması için yapılan çabalara dikkat çekti.
Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Awad bin Mübarek açıklamasında “Hükümet üyeleri arasında kenetlenme ve uyum ruhu önemli. Tüm zorlukların ve tehditlerin üstesinden gelmek için ekip ruhu içinde çalışmak gerek” ifadesini kullandı.
Yemen Dışişleri Bakanı, uluslararası yetkililerin geçici başkent Aden'e yaptığı ziyaretlere de övgüde bulundu.
Söz konusu ziyaretlerde hükümete yönelik açık siyasi destek mesajları verilmiş, siyasi bileşenlerin konumlarını ve vizyonlarını birleştirmeyi amaçlayan yönelimler, Yemenlilere hizmet için ekonomik ve siyasi istikrarın sağlanması ve üç referansa dayalı adil ve sürdürülebilir barış çabalarının yeniden başlaması için koşulların yaratılması konuları gündeme getirilmişti.
Aynı kaynaklar, Mübarek’in büyükelçilerle yaptığı görüşmede Marib vilayetindeki askeri durumu da gündeme getirdiğini ve hükümetin orduya olan güvenini vurguladığını kaydettiler.
Aşiret mensuplarının desteklediği cephelerde ordunun elde ettiği zaferlerden övgüyle bahseden Yemenli Bakan, ulusal orduyu “Yemen için bir emniyet sübabı” olarak nitelendirdi.
Safer petrol tankının oluşturduğu tehlikeye ilişkin yinelenen uyarılara dikkat çeken Mübarek “Safer petrol tankı konusuna odaklanmak ve tankın kötüleşen durumunun yol açacağı çevresel ve insani felaketi önlemek için mümkün olan her türlü çabayı göstermek önemli” dedi.
SABA ajansının aktardığına göre, beş büyükelçi Yemen hükümetinin çabalarına desteklerini ifade ettiler. Çabaları birleştirmek ve Riyad Anlaşması'nın uygulanmasını tamamlamak amacıyla Yemen hükümetinin cesur adımlar attığını dile getiren büyükelçiler, ülkelerinin Yemen'in birliğine, güvenliğine ve istikrarına tam destek verdiğini, savaşı sona erdirmek ve güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına katkıda bulunmak için çabalarını sürdüreceğini yinelediler.



Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.