500 dişli yamyam balığın günde 20 diş değiştirdiği ortaya çıktı

Bilim insanları balığın "ne bulursa yediğini" ifade ediyor

Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
TT

500 dişli yamyam balığın günde 20 diş değiştirdiği ortaya çıktı

Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)
Bilimsel adı Ophiodon elongatus olan balık, tarih öncesi Ophiodon cinsinin yaşayan tek üyesi (Wikimedia Commons)

Kuzey Amerika’nın Batı kıyılarına özgü bufalo morina balıklarının (Pasific Lingcod) sıradışı bir özelliği keşfedildi. Yeni araştırmaya göre bu balıklar, günde ortalama 20 diş değiştiriyor.
Bir metreye kadar ulaşabilen boyu ve 80 kilo ağırlığıyla ürkütücü bir görünüme sahip balıkların, kabukluları ezebilecek kadar güçlü çeneleri mevcut. Bu çenelerde iğne benzeri 500 diş yer alıyor.
Keskin dişleri sayesinde kalamarlardan yengeçlere birçok avı rahatlıkla yakalayabilen balıkların dişlerinin keskinliğini nasıl koruduğu uzun zamandır çözülemiyordu.
Ancak kısa süre önce hakemli bilimsel dergi Royal Society B'de yayımlanan araştırma, bufalo morina balığının dişlerini keskin ve parlak tutmak için yüzde üçünü her gün değiştirdiğini ortaya koydu.
Bu oran, insanlara uyarlandığında her gün bir dişin düşmesi ve yerine yenisinin çıkması anlamına geliyor. Araştırmacılar böyle bir durumda diş fırçalamanın bile önemsizleşeceğini söylüyor.
Washington Üniversitesi'nde doktora adayı ve araştırmanın ortak yazarı Karly Cohen, bu hayvanların dişlerinin diğer birçok balığın dişleriyle benzeştiğini ifade etti. Bu nedenle bufalo morina balığının diş yapısının anlaşılması Pasifik Okyanusu’nun diğer sakinleriyle ilgili de önemli ipuçları sağlayacak.
Cohen ve meslektaşları, hayvanın dişlerini değiştirme sıklığını belirlemek için 20 bufalo morino balığını canlı yakaladı ve 10 gün boyunca takip etti. 
Balıklar, önce kırmızı floresan boya katılmış bir su tankına, arından da yeşil floresan boyayla renklendirilmiş bir başka tanka taşındı. Böylelikle araştırmacılar, eski dişlerin kırmızı ve yeşil, yeni çıkan dişlerinse yalnızca yeşil parladığını tespit etti. Bu da değiştirilen diş oranının hesaplanmasını sağladı.
Takibin sonunda balıklar uyutuldu ve araştırmacılar bunlardan 10 binden fazla diş toplayıp inceledikten sonra en sık hangi dişlerin değiştirildiğini belirleyebildi.
Güney Florida Üniversitesi'nde araştırmacı ve makalenin başyazarı Emily Carr, "Bu kadar çok dişin değiştirilmesi kesinlikle çılgınca" dedi.
Bu 10 bin dişi tek başına sayan ve sınıflandıran Carr, diş değişiminin çenenin her bölgesinde aynı yoğunlukta olmadığını fark etti. Çiğneme ve ezme işleminin gerçekleştiği, ağzın arka kısmındaki dişlerin daha sık değiştirildiği anlaşıldı.
Rice Üniversitesi'nden balık ekoloğu Kory Evans, balığın diş değiştirme şeklinin avlanma stratejisi için büyük olasılıkla çok önemli olduğunu aktardı.
Araştırmanın bulgularını yorumlayan Evans, şunları söyledi:
"Dişleri ne kadar körse avına tutunması o kadar zor olur. Bu yüzden dişleri dökme ve değiştirme yeteneği çok önemli."
Bufalo morino balığı, geleneksel Meksika yemeği tacoda da kullanıldığı ve tüketicilerin sevdiği bir balık olduğu için Amerika kıtasının balık endüstrisinde önemli bir yer kaplıyor.
Bilim insanlarının kısaca "ne bulursa yediğini" söylediği balığın bazı durumlarda türünün kendi üyeleriyle de beslenerek "yamyamlık" eğilimi gösterdiği biliniyor.
 
Independent Türkçe, National Geographic, The New York Times



Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix
TT

Netflix'in popüler mini dizisi, Stranger Things'i de geride bıraktı

Fotoğraf: Netflix
Fotoğraf: Netflix

Netflix'in eleştirmenlerce beğenilen Birleşik Krallık yapımı polisiye dizisi Adolescence, Stranger Things'i resmen geçerek platformun en çok izlenen ikinci İngilizce dizisi oldu.

Stephen Graham'ın başrolünde oynadığı ve ortak yapımcılığını üstlendiği polisiye mini dizi 13 Mart'ta gösterime girmişti. Kısa süre önce 141,2 milyon toplam izlenmeyle devasa bir kilometre taşını geride bırakan yapım, Stranger Things'in başlangıçta 140,7 milyon izlenmeye sahip 4. sezonunu geçti.

Platformun Addams Ailesi (Addams Family) spin-off'u ve Jenna Ortega'nın başrolünde oynadığı Wednesday'in ilk sezonu, ilk 91 gününde ulaştığı çarpıcı 252,1 milyon izlenmeyle Netflix listesinin zirvesindeki yerini koruyor.

Buna kıyasla platformun popüler Korece gerilim dizisi Squid Game'in ilk sezonu, ilk üç ayında 265,2 milyon izlenmeye ulaşarak İngilizce olmayan diziler arasında en popüler konumda.

Gelecek ay birkaç Emmy adaylığı alması beklenen Adolescence, kısa süre önce 2025 Gotham TV Ödülleri'nde ödülleri silip süpürmüştü.

Görsel kaldırıldı.
Jamie rolündeki Owen Cooper (solda) ve onun dizideki babası Eddie'yi canlandıran Stephen Graham (sağda) Adolescence'ta (AP)

En İyi Çıkış Yapan Mini Dizi ödülünün yanı sıra Graham'a Mini Dizide En İyi Erkek Oyuncu ve genç yetenek Owen Cooper'a da Mini Dizide En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödüllerini kazandırmıştı.

Graham, ödül konuşmasında "Bizi bu şekilde kucakladığınız için çok duygulandık" demişti.

Bu, sevgi, saygı, alçakgönüllülük ve haysiyetle yapılmış, günlük dil içeren küçük bir eserdi ve konuyu büyük bir tutkuyla ama aynı zamanda büyük bir özenle ele aldık.

Hâlâ Netflix'te yayında olan Adolescence 13 yaşındaki Jamie'nin (Cooper), sınıf arkadaşını öldürmekten gözaltına alınmasından sonra yaşanan çarpıcı olayları anlatan 4 bölümlük bir dizi. İddialı bir hareketle her bölüm tek planda çekildi.

Her bir bölümü tek planda çekmenin zorluğu hakkında martta The Independent'a konuşan yönetmen Philip Barantini, "Epey zordu ama aynı zamanda eğlenceliydi. Her şey titizlikle planlandı" demişti.

Barantini "[Teknik provalar] ses ekibinin boom mikrofonlarını gerekli yerlere yerleştirmesine fırsat verdi. Ayrıca tüm set çalışanları ve yardımcı yönetmenler ilk bölümde polis, ikinci bölümdeyse öğretmen kıyafetleri giydi ve böylece kamerada görünüp işaret verebiliyorlardı" diye açıklamıştı.

Teknik açıdan zordu ama muazzam bir işbirliği yapıldı.

Dizi, "sarsıcı ama sürükleyici" diyen eleştirmenlerin gözünde devasa bir başarı elde etti.

The Independent'tan Nick Hilton, 4 yıldızlı incelemesinde "Bu, televizyon yapımlarının en saf şekilde damıtılmış hali: kararlı, nefes kesici" diye yazmıştı.

Hilton "Egzotik uçlardaki suçlara yönelik marazi ilgimizi ve ahlaki bir düğümü çözme hissini aynı anda tatmin ediyor. Dizinin geri kalanının bu yüksek seviyeye ulaşamaması hem bir sorun hem de ilk bölümün etkisinin kanıtı" diye eklemişti.

Kalitesini hiç düşürmeyen Adolescence, onu zor ama izlemeye mecbur kılan hamlığını koruyor.

Independent Türkçe