عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak: Tahrir Meydanı Anneleri adaleti Bağdat'ta arıyor

Bağdat'ta Tahrir Meydanı Anneleri’nin “faillerin cezasız kalmasına son verme” gösterileri kapsamında düzenledikleri oturma eyleminden bir kare
Bağdat'ta Tahrir Meydanı Anneleri’nin “faillerin cezasız kalmasına son verme” gösterileri kapsamında düzenledikleri oturma eyleminden bir kare
    Bağdat / Fazıl en-Nemşi
TT
TT

Irak: Tahrir Meydanı Anneleri adaleti Bağdat'ta arıyor

Bağdat'ta Tahrir Meydanı Anneleri’nin “faillerin cezasız kalmasına son verme” gösterileri kapsamında düzenledikleri oturma eyleminden bir kare
Bağdat'ta Tahrir Meydanı Anneleri’nin “faillerin cezasız kalmasına son verme” gösterileri kapsamında düzenledikleri oturma eyleminden bir kare

Irak’ta yüzlerce eylemci sıkı güvenlik önlemleri altında, dün, faillerin cezasız kalmasına son verilmesi talebiyle Bağdat'ın merkezindeki Tahrir Meydanı'nda gösteri yaptı. Irak’ta 2019 gösterilerinde hayatını kaybedenlerin ve kayıp vatandaşların aileleri bu gösteride yer aldı. Eylemciler yetkililerden halk protestolarında veya 2014'ten sonra DEAŞ tarafından işgal edilen bazı bölgelerde kaybolan ve kaçırılan aktivistlerin ve gazetecilerin akıbetinin ortaya çıkarılmasını talep ediyor. Eylemciler ayrıca bu olaylara karışanların sorumlu tutulması taleplerini dile getiriyor.
Bazı gruplar ve silahlı milisler genellikle cinayet, adam kaçırma ve kaybetme eylemlerine karışmakla suçlanıyor.
Necef vilayetindeki aktivistler, Çarşamba akşamı geç saatlerde aktivist Kerar el-Esedi'nin evinin kimliği belirsiz kişilerce saldırıya uğradığını ve bunun sonucunda Esedi'nin şahsi arabasının yandığını ve yeğeninin arabanın patlaması sonucu ciddi şekilde yaralandığını kaydettiler.
"Tahrir Meydanı Anneleri" başlığı altında gerçekleştirilen gösteriler " faillerin cezasız kalmasına son verme" kampanyası kapsamında yapılıyor. İnsan hakları alanında faaliyet gösteren kuruluşlar tarafından başlatılan söz konusu kampanyayı yürüten isimler, kampanyayı "adalet ve hesap verebilirlik değerlerini pekiştirmeyi ve Iraklılara yönelik ihlalleri önlemeyi amaçlayan uzun vadeli bir adım" olarak nitelendiriyorlar.
Irak Faillerin Cezasız Kalmasına Son Verme Örgütü Sözcüsü aktivist Zayed El-Esed, yaptığı basın açıklamasında şunları söyledi: “Girişim (gösteri), cezasızlığı sona erdirmesi için hükümete baskı yapmayı, protestocuların katillerini sorumlu tutmayı ve kanaat önderlerini, gazetecileri ve aktivistleri tasfiye etme emri veren partizan yetkilileri ve ölüm mangalarını ifşa etmeyi amaçlıyor. Katillerin sorumlu tutulması ve eylemcileri koruyan ve olaylara karışanları kovuşturan yasaların çıkarılması şehit annelerinin ve protestocuların talepleri arasında yer alıyor. Protestocular ayrıca, Irak'taki kota sisteminin ve yolsuzluğun ortadan kaldırılmasında kapsamlı değişiklik taleplerinden vazgeçmediler.”
2019 gösterilerinde hayatını kaybedenlerin ve kayıp vatandaşların aileleri gösterilere katılmak için ülkenin bazı orta ve güney kentlerinden Bağdat'a akın etti. Ancak bazı eylemciler yaşadığı kentlerde kalmayı ve benzer gösterileri bulundukları yerlerde yapmayı tercih etti.
Irak Faillerin Cezasız Kalmasına Son Verme Örgütü tarafından dün yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Biz şehit ve kayıp anneleriyiz, ülkemizin her yerinden geldik, oğullarımızın ve kızlarımızın kanını taşıyoruz; resimlerini ve isimlerini taşıyoruz. Teslim olmayacağımızı, hak ve adalet pahasına taviz vermeyeceğimizi söylüyoruz. Biz, kurbanların anneleri ve aileleri, Irak parlamentosunun yeni üyelerini şehitlerin ve kayıpların haklarını tanıyan, aileleri şantajdan, pazarlıktan ve siyasallaştırmadan koruyan ve ailelere yapılan ihlalleri tanıyan bir yasa çıkarmaya çağırıyoruz. Ayrıca, mağdurlar için yasal adaleti sağlamak ve cezasızlığı sona erdirmek konusunda yürütme makamlarını ve savcılığı sorumlu tutuyoruz.”
Açıklamada, Irak Kürdistan özerk bölgesi de dahil olmak üzere tüm Irak kentlerinde meydana gelen tüm ihlaller, cinayetler ve kaybolmalar hatırlatıldı.
Bağdat Operasyonlar Komutanlığı, dün (Perşembe günü) yaptığı açıklamada göstericileri korumak için Bağdat'ta sıkı güvenlik önlemlerinin alındığını, protestocularının güvenliğinin sağlanması çerçevesinde Başbakan ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı Mustafa Kazımi'nin, talimatlarının yerine getirildiği ifade edildi.
Açıklamada, “Bağdat Operasyonlar Komutanlığı'ndaki güvenlik birimleri, gösteri için güvenli bir ortam yaratmak amacıyla göstericilerin bulunduğu yerlerin yakınında yüksek düzeyde koruma sağlamaya devam etti. Göstericiler için içme suyu sağlanması ve acil durum ve sağlık vakaları için tıbbi birimlerin hazır hale getirilmesi için çalışan ekipler, gösteriyle ilgili yayın yapmak isteyen medya mensuplarının ve televizyon kanallarının çalışmalarının kolaylaştırılması için de çaba gösterecek. Resmi prosedürlere ve kontrollere uygun olarak başlatılan barışçıl gösteri Irak anayasası tarafından güvence altına alınan bir haktır.” ifadelerine yer verildi.
Irak yargısı bu ayın başlarında Basra’da gazeteci ve aktivist Ahmed Abdussamed ve fotoğrafçı arkadaşı Safa Gali’nin katili hakkında idam kararı vermiş ve resmi makamlar çok sayıda soruşturma komitesi kurmuş olsa da Irak hükümeti hala aktivistler, hukuk ve insan hakları örgütleri tarafından geniş çaplı eleştirilerle karşı karşıya. Hükümet bir yıldan fazla süren 2019 protesto gösterilerinde en az 600 kişinin öldürülmesine karışan kişileri tutuklayamaması nedeniyle şiddetli eleştirilere maruz kalıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International

ARAP DÜNYASI

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
  • Kahire: Muhammed Mahmud
TT
  • Kahire: Muhammed Mahmud
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.

ARAP DÜNYASI

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.