Mescid-i Aksa'nın pencereleri: Güneş ışığına açık 56 göz

Filistinlilerin ürettiği, Kuran ayetleri, hadisler ve narin geometrik şekillerle bezenmiş tablolar

Güneş her sabah Mescid-i Aksa'nın pencerelerine vurur ve sıcak ışınları vitray camlardan sızarak parlak renkleriyle yansıdığı yeri boyar.
Mescid-i Aksa'nın pencereleri, Kuran ayetleri, hadisler, nefis çizimler ve özenle çizilmiş geometrik şekillerle düşüncelere dalıp giden ziyaretçilerin önlerinde donup kaldığı sanatsal panolarıyla İslam mimarisinin hikayesini anlatan birer şahittir.

56 pencere
56 penceresi, üzerlerindeki süslemelerin şeffaf gölgesinin içeride çizdiği resimleri boyaması için makaralar döndüğü andan itibaren gün doğumundan gün batımına kadar güneş ışığına kapılarını açar.
Duvarı yaklaşık bir metre kalınlığında olan Kıble Mescidi'nin pencereleri, iç ve dış olmak üzere çift katlıdır. Dış cephe şeffaf cam geçmeli geometrik alçı formlarla tasarlanırken, iç cephe bitki resimleri ve geometrik çizimlerle renkli camla dekore edilmiştir.
Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi, birkaç ay önce Mescid-i Aksa'nın avlusunda ibadet edenlerle İsrail polisi arasında çıkan çatışmalarda Mescid-i Aksa'nın yaklaşık on penceresinin hasar gördüğünü bildirdi.
İsrail polis sözcüsü, camların kırılmasıyla ilgili sorular sorulduğunda, konunun ‘incelenmekte’ olduğunu söyledi.
Mescid-i Aksa'nın İmar Dairesi Müdürü Bessam el-Hallak, " Herkes, Kıble Mescidi’nde son zamanlarda işgal yetkilileri tarafından kırılan birden fazla penceremiz olduğunu biliyor. Çatılara çıkıp, caminin içinde ibadet edenlere sis bombası ve gaz bombası atmak için dış ve iç camları kırdılar” dedi.

6 aylık çalışma
Mescid-i Aksa meydanındaki ofisinde Hallak, Reuters’e verdiği demeçte, camı kırmanın bir dakikadan az bir süre gerektirdiğini ancak işlemelerinin yapılmasının altı ay sürdüğünü ifade etti. Bunun Mescid-i Aksa’ya açık bir saldırı olduğunun altını çizdi.
Hallak, Mescid-i Aksa pencerelerindeki camlarda vitray sanatının işlendiğini belirtti. Mescid-i Aksa'nın İmar Dairesi Müdürü, "Bu pencereler Filistinli teknisyenler tarafından imar atölyesinde yapılıyor ve hepsi el işi, makinelerle yapılan herhangi bir şey yok. Her bir pencerenin hazırlanması altı aylık bir çalışma gerektiriyor" dedi.
Bessam el-Hallak, “Alçı pencereler iç ve dış olmak üzere iki taraflı işlemelidir. Birincisi bitkisel şekillerden oluşan süslemelerden, ikincisi ise çoğu daire olan geometrik şekillerden oluşuyor” ifadelerini kullandı. Hallak, biri dış diğeri iç olmak üzere iki pencerenin varlığının sebebini, güneş ışığının camiye girmesine izin verirken dekoratif iç pencereyi doğal etkenlerden korumak olarak açıkladı.

Filistinli ustalar
Hallak, Mescid-i Aksa'nın camlarının yüzde 98'inin, o dönemde caminin bazı kısımlarını tahrip eden 1969 yangınından sonra yetenekli Filistinli teknisyenler tarafından yenilendiğini açıkladı.
Kudüs'teki İslami Vakıflar Dairesi'nin de pencere süslemelerinin orijinal çizimlerine sahip olduğuna dikkat çekti.
Bessam el-Hallak, "Bir pencereyi onardığımızda veya kırılanın yerine yeni bir pencere yaptığımızda, camın renkleri veya süslemelerin şekli açısından birebir aynısı olacak şekilde yapılır. Kubbet-üs Sahra'da kubbenin üst kısmından itibaren boyun kısmında 16 adet alçı pencere vardır ve bu pencereler herhangi bir hasar görmemiştir" dedi.

Hayatının yaklaşık 42 yılını bu işte geçiren 67 yaşındaki Adnan Tüfekçi'nin de aralarında bulunduğu dört teknisyen pencerelerin restorasyonu için çalışıyor.
Tüfekçi, Reuters’e yaptığı açıklamada, Mescid-i Aksa'nın avlusundaki sade bir odanın pencerelerinden birini restore etmeye çalışırken alçının yumuşak kalması için tahta üzerine belli oranlarda alçı döktüğünü, böylece üzerine süslemelerin işlenmesini kolaylaştığını söyledi.
1979 yılından beri bu mekanda çalışan 65 yaşındaki Alaa el-Muhteseb, küçük renkli cam parçalarının süslemeler veya geometrik şekiller üzerine orijinal görüntüsündeki gibi yerleştirilmesiyle ilgileniyor.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Muhteseb, zorluklarına rağmen bu çalışmadan duyduğu mutluluğu dile getirirken, “Çok stresli ama yapmaktan mutlu oluyorum” şeklinde konuştu.
Mescid-i Aksa'nın pencerelerine bakan, bunların tamamen camdan yapıldığını zanneder. Alçının çapraz olarak oyulduğu teknik yöntem, onu gizlemeye ve tamamen renkli camdan yapılmış gibi göstermeye çalışır.