Beynin yapay zeka ve implantlar aracılığıyla iyileştirilebildiği keşfedildi

12 epilepsi hastasıyla yapılan deneyler, akıl hastalıklarının tedavisine yepyeni bir yaklaşım getirdi

Bu yöntem özellikle bazı akıl hastalıklarının beyinde zarar verdiği işlevleri geri getirebilir (Pixabay)
Bu yöntem özellikle bazı akıl hastalıklarının beyinde zarar verdiği işlevleri geri getirebilir (Pixabay)
TT

Beynin yapay zeka ve implantlar aracılığıyla iyileştirilebildiği keşfedildi

Bu yöntem özellikle bazı akıl hastalıklarının beyinde zarar verdiği işlevleri geri getirebilir (Pixabay)
Bu yöntem özellikle bazı akıl hastalıklarının beyinde zarar verdiği işlevleri geri getirebilir (Pixabay)

ABD'li bilim insanları elektriksel uyarım ve yapay zeka aracılığıyla insan beyninin belirli işlevlerinin geliştirilebileceğini ortaya koydu.
Minnesota Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Massachusetts Genel Hastanesi'ndeki araştırmacıların işbirliğiyle gerçekleştirilen yeni bir çalışmaya ameliyat olması gereken 12 epilepsi hastası dahil edildi.
Bu ameliyatlarda hastaların sinirsel aktivitelerini kaydetmek için beynin birkaç farklı bölgesine yüzlerce küçük elektrot yerleştirildi. Daha sonra yapay zeka tabanlı algoritmalar aracılığıyla katılımcıların bilişsel kontrol yetenekleri izlendi ve kaydedildi.
Hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan makalenin yazarlarından Alik Widge, "Bu sistem beyin aktivitesini okuyabilir, bir hasta zorluk yaşadığında 'kodunu çözebilir' ve beyne küçük bir elektrik uyarısı göndererek zorluğun aşılmasını sağlayabilir" dedi:
"Sık kullandığım benzetme elektrikli bisiklet. Biri pedal çevirirken zorlandığında bisiklet bunu algılar ve güç verir. Bunun eşdeğerini insanın zihinsel işlevi için yaptık."
Deneylerin sonunda beynin "iç kapsül" adı verilen, bilişsel kontrolden sorumlu bölgesinin küçük miktarlarda elektrik enerjisiyle uyarılmasıyla hastaların zihinsel işlevlerinin iyileştirilebildiği görüldü.
Uzmanlara göre bu bölge akıl hastalıklarıyla mücadele eden bireylerin kullanmakta en çok zorlandığı işlevlerden birinden sorumlu: Dikkatin bir düşünce kalıbından veya davranıştan diğerine kaydırılması.
Araştırma, belirli bir akıl hastalığıyla ilişkilendirilen zihinsel işlevin, ilgili beyin bölgesinin elektrikle uyarılmasıyla güvenilir bir şekilde iyileştirilebildiğini gösteren ilk çalışma oldu.
Sistemin örneğin olumsuz bir düşünceye saplanan depresyon hastalarında kullanılabileceğini aktaran Widge, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu, akıl hastalıklarının tedavisinde tamamen yeni bir yaklaşım olabilir. Semptomları bastırmaya çalışmak yerine, hastalara kendi zihinlerini kontrol etmelerini sağlayan bir araç verebiliriz."

Independent Türkçe, Futurism, News Medical



Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
TT

Sovyetler'den kalma uydu Dünya'ya meteor gibi çarpabilir

Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)
Sovyet Venera projesine özel posta pulu (Wikimedia Commons)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Bir uydu takipçisi, Venüs'e iniş yapabilecek dayanıklılıkta tasarlanan yarım tonluk Sovyet uzay sondasının iki hafta içinde Dünya'ya geri döneceği ve meteor gibi "sert düşebileceği" uyarısında bulundu.

1972'de fırlatılan uzay aracı hiçbir zaman Dünya'nın yörüngesini geçemedi ve kalıntıları 50 yılı aşkın süredir gezegenin etrafında dönüyor.

Sonda, 10 Mayıs civarında alevler içinde Dünya'ya geri düşmeye başlayacak.

Hollandalı uydu takipçisi Marco Langbroek blog yazısında, "Bundan yaklaşık 2 hafta sonra, alışılmadık bir kontrolsüz yeniden giriş gerçekleşecek: Başarısız bir Sovyet Venera görevinden 53 yıllık iniş kapsülü Dünya yörüngesinde sıkışıp kaldı" dedi.

Uzay sondasının yeniden giriş sırasında yanma ihtimali az da olsa var ancak Venüs'e inişe dayanmak üzere inşa edildiği için bu pek olası görünmüyor.

Delft Teknoloji Üniversitesi'nde uzay durumsal farkındalığı dersi veren Dr. Langbroek, "Bu, Venüs atmosferinden geçerken hayatta kalmak üzere tasarlanmış bir iniş aracı olduğundan, Dünya atmosferine yeniden girişte ve çarpışmada sağlam kalması mümkün" dedi.

Uzay aracı paraşütle donatılmış olsa da bu paraşüt çalışır durumda olmayabilir.

Dr. Langbroek, Popular Science'a "Eğer yeniden girişten sağ çıkarsa, sertçe düşecektir" diye konuştu.

Dr. Langbroek, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 500 kg'ın biraz altında ağırlığa sahip sondanın atmosfere yeniden girebileceğini ve saatte yaklaşık 250 km hızla Dünya'ya çarpabileceğini, bunun da meteor çarpmasına benzer riskler oluşturduğunu söyledi.

Casus uydu, meteor ve asteroitleri izleyen öğretim görevlisi, "Söz konusu riskler özellikle yüksek olmasa da sıfır da değil" dedi.

Düşen sondanın ne zaman ve nereye çarpabileceği belirsizliğini koruyor.

Dr. Langbroek, "51,7 derecelik yörünge eğimiyle, yeniden giriş 52 Kuzey ve 52 Güney enlemleri arasında herhangi bir yerde gerçekleşebilir" dedi.

Bu, Birleşik Krallık kadar kuzeyden Yeni Zelanda kadar güneye herhangi bir yer olabilir.

Gök cismi takipçisi, "Mevcut modellememize göre yeniden giriş, aşağı yukarı 10 Mayıs civarında gerçekleşecek" dedi.

Geçen birkaç ay boyunca, model sürekli 9-10 Mayıs 2025'ten civarında yeniden girişe işaret ediyor.

İzleyiciler daha fazla veri toplamak ve ne zaman ve nereye çarpabileceğini belirlemek için uzay sondasını gözlemlemeyi sürdürüyor.

Dr. Langbroek, "Yeniden giriş tarihindeki belirsizlik, gerçek yeniden girişe yaklaştıkça azalacak ancak o gün bile belirsiz oranı hâlâ yüksek olacak" dedi.

Independent Türkçe, independent.co.uk/space