Suriye’de 2011'den bu yana yaklaşık 30 bin çocuk öldürüldü

Savaşın mağdur ettiği Suriyeli bir çocuk. (AFP)
Savaşın mağdur ettiği Suriyeli bir çocuk. (AFP)
TT

Suriye’de 2011'den bu yana yaklaşık 30 bin çocuk öldürüldü

Savaşın mağdur ettiği Suriyeli bir çocuk. (AFP)
Savaşın mağdur ettiği Suriyeli bir çocuk. (AFP)

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Dünya Çocuk Günü vesilesiyle yayınladığı ve Suriye'de çocuklara yönelik ihlallere ilişkin bilgiler paylaştığı 10’uncu yıllık raporunda “Suriye’de Mart 2011’den bu yana 181'i işkenceden olmak üzere en az 29 bin 661 çocuk öldürüldü. Bunlara ek olarak ayrıca 5 bin 36 çocuk gözaltında ya da zorla ortadan kaybolmuş durumda" ifadelerine yer verdi.
SNHR Başkanı Fadıl Abdulgani açıklamasında şunları söyledi:
“Bu rapor bizlere, Suriye rejimi tarafından çocuklara yönelik cebri kaybolma, işkence, zorunlu göç gibi insanlığa karşı suç teşkil edecek seviyelerde birçok ihlalin devam ettiğini hatırlatıyor. Ayrıca rapor yıllar boyunca yüz binlerce çocuğun en ağır insani koşullara maruz kaldığını ve içlerinde yaşadığı bu durumun da devam ettiğini gösteriyor. Çünkü çatışmanın nedenleri, temel olarak diktatörlük rejiminin devam eden kalıcılığını somutlaştırması ve 2012'den bugüne kadar siyasi bir çözüm bulunamaması korkunç uluslararası başarısızlığın bir devamı olarak, diğer Suriyeli çocuk nesillerinin de benzer bir kara kaderle karşılaşacağı anlamına geliyor."
Raporda, çatışmanın tarafları ve kontrol güçleri tarafından toplamda 29 bin 661 çocuğun hangi taraflarca öldürüldüğü ayrıntılı olarak veriliyor:
-Suriye rejim güçleri: 22 bin 930 çocuk
-Rus güçleri: 2 bin 32 çocuk
-DEAŞ: 958 çocuk
-Heyetu Tahrir’uş Şam (HTŞ): 71 çocuk
-Kürtler ‘in liderliğindeki SDG: 237 çocuk
-Tüm silahlı muhalif gruplar ve ulusal ordu güçleri: 996 çocuk
-Uluslararası Koalisyon’un operasyonları 925 çocuk
-Diğer taraflar: bin 512 çocuk
Verilerin analizi, Suriye rejiminin yargısız infazların yaklaşık yüzde 78'inden sorumlu olduğunu ve ölü sayısının kümülatif göstergesine göre 2013'ün çocukların hedef alındığı cinayetlerde en kötü yıl olarak kayda geçtiğini gösterdi. Söz konusu şiddet sıralamasında 2013’ü sırasıyla 2012, 2014 ve 2016’nın takip ettiğini ortaya koydu.
Raporda gözaltı, cebri kaybolma ve işkenceye ilişkin de şu bilgilere yer verildi:
“Suriye'deki çatışmanın tarafları ve kontrol eden güçler tarafından 3 bin 649'u Suriye rejim güçlerinin elinde olmak üzere, Heyetu Tahrir’uş Şam tarafından (HTŞ) 42 çocuk, SDG tarafından 667 çocuk, tüm silahlı muhalif gruplar/ ulusal ordu 359 çocuk olmal üzere halen en az 5 bin 36 çocuk tutuklu bulunuyor, gözaltına alınıyor veya zorla kaybediliyor.”
Raporda ayrıca söz konusu çocuklardan 319'unun, DEAŞ geri çekilmeden önce tutuklandığı ve bugün kayıp olduğu vurgulandı.
Rapor, Mart 2011'den bu yana Suriye'de 174'ü Suriye rejimi gözaltı merkezleri, ikisi HTŞ’ye bağlı gözaltı merkezleri ve biri DEAŞ kampları olmak üzere SDG, silahlı muhalif gruplar/ ulusal ordu ve  diğer gruplar tarafından öldürülen çocukların 181’inin işkence gördüğünü ortaya koydu.
Rapora göre Suriye rejim güçleri, halk hareketinin patlak vermesinden sonraki ilk günlerden itibaren çocukları askere aldı. Ayrıca rejim, çocukların yabancı milislerin saflarına alınmasını da kolaylaştırarak bu durumu herhangi bir soruşturma veya hesap verme sorumluluğundan muaf tuttu.
Çocukların askere alınması, 20 Kasım itibarıyla savaş meydanlarında en az 62’sinin ölümüne yol açtı.
Söz konusu raporda, şu an Suriye rejim güçlerinde en az bin 374 çocuk olduğu tahminine yer verildi. En az 78 çocuk İranlı milislere dahil edildi. 23'ü ise çatışmalarda yaşamını yitirdi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (UNHCR) göre raporda, Suriye rejim güçlerinin kontrolü dışındaki bölgelerin çoğunda geniş alanlara yayılan kamplarda veya çadırlarda yaşayan en az 2,5 milyon yerinden edilmiş çocuk olduğu belirtildi.
Raporda, Rus güçlerinin özellikle misket bombalarıyla (salkım bombası) düzenlediği saldırıların, 2015'in sonunda Suriye'ye yaptıkları askeri müdahaleden bu yana 67 çocuğun ölümüne yol açtığı ve askeri operasyonların en az 220 okula zarar verdiği vurgulandı.
Raporda, SDG’nin kuruluşundan bu yana gerçekleştirilen ve yaklaşık 29'u savaş meydanlarında öldürülen en az 136 çocuk askere alım vakası belgelendi.
Rapora göre Suriye Demokratik Güçleri bugüne kadar 11 okula saldırı düzenledi. Silahlı muhalif gruplarıyla birlikte savaşan 9 çocuk öldürüldü.
Ayrıca en az 35 okul silahlı muhaliflerin saldırısına uğradı.



Gazze ateşkesi: Philadelphia Koridoru 2 ile ilgili anlaşmazlıklar arabulucuların çabalarını zorlaştırıyor

Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
TT

Gazze ateşkesi: Philadelphia Koridoru 2 ile ilgili anlaşmazlıklar arabulucuların çabalarını zorlaştırıyor

Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)
Dün Gazze şehrinde yıkımın ortasında yükselen duman (Reuters)

ABD-İsrail görüşmelerinde Hamas ile İsrail arasında anlaşmazlık konusu ‘tek nokta’ olan, İsrail'in Mısır sınırı yakınlarındaki stratejik bir bölgenin kontrolünü ele geçirmesi ve Kahire'nin bunu reddetmesi konuşuluyor.

Mısırlı ve Filistinli kaynaklar, Katar’ın başkenti Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinde ‘taraflar arasında uçurumlar’ ve ‘İsrail'in inatçılığı’ olduğunu vurguladılar.

İsrail basını, müzakere masasında bir ‘kriz’ olduğu yönünde sızıntıları aktarırken özellikle Mısır'ın, arabulucuların anlaşmaya varmak için çabalarını desteklemek üzere uluslararası toplumun ve Avrupa ülkelerinin arabulucu rolü almasını talep etmesi ve Katar heyetinin ABD'de bulunması bu sızıntılara neden oluyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, İsrail'in Mısır sınırı yakınlarındaki bölgelerden, özellikle de ‘Philadelphia Koridoru 1 ve Philadelphia Koridoru 2’ bölgelerinden çekilmemeyi sürdürmesi halinde müzakerelerin çıkmaza girebileceğini düşünüyor.

gthy
Salı günü Gazze'nin güneyindeki Morag Ekseni’nde seyir halindeki İsrail askeri araçları (AP)

Mısır, geçtiğimiz yıl sınırlarına yakın olan Philadelphia (Salahaddin) Koridoru’nun İsrail tarafından yeniden işgal edilmesini reddetmiş ve iki taraf arasında bu konuda gerginlikler yaşanırken derhal geri çekilmesini talep etmişti. Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz nisan ayında, ‘Philadelphia Koridoru 2’ olarak nitelendirdiği, Han Yunus’un hemen güneyinde uzanan bir askeri yol olan Morag Ekseni’nin kontrol altına alınması gerektiğini ve bu koridorun işgal edilmesinin Filistin'in Refah bölgesini Gazze Şeridi'nden ayırmaya imkan vereceğini açıklamıştı.

"Stratejik riskler"

Dün Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı bir kaynak, Kahire'nin İsrail'in Philadelphia Koridoru veya Morag Ekseni gibi bölgelerden çekilmesinin önemine ilişkin tutumunun sarsılmaz olduğunu ve ‘Filistinlileri Refah'ta toplama gibi, bölgedeki istikrarı bozacak ve onların zorla yerlerinden edilmesine yol açacak başka planlar dayatılmasının kesinlikle kabul edilemez’ olduğunu belirtti.

Doha’daki mevcut müzakerelerin ‘gizli’ olduğunu ve ABD ve İsrail çevrelerinde yayılan söylentilerin aksine, müzakerelerin sona ermiş ve çıkmaza girmiş olabileceğini düşünen kaynak, buna karşın ABD’nin baskısıyla İsrail'in tutumunun değişmesi halinde bu durumun değişebileceğini belirtiyor.

fvbfrg
Dün Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Gazze şehrinde İsrail'in saldırısının ardından dumanların yükseldiği görüntü (AFP)

Filistinli bir kaynak, Morag Ekseni’nin müzakere belgesinde kalan veya temel sorun olmadığını, işgalci İsrail’in geri çekileceği bölgeler konusunda bir anlaşmaya varılması ve uluslararası toplum ile Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının insani yardımları ulaştırma rolünün yeniden aktif hale getirilmesi gerektiğini, bunun da Washington'ın işgalci İsrail’e karşı ciddi bir tutum sergilemesi ve anlaşmayı engellememesi veya başarısızlığa uğratmaması için baskı yapması halinde gerçekleşebileceğini’ belirtti.

Dün Şarku’l Avsat’a konuşan kaynak, Mısır’ın İsrail’in önerisini reddettiği ve bu konuda net bir tavır sergilediğini belirterek, Kahire’nin İsrail’in Refah bölgesindeki işgalinin Mısır'ın ulusal güvenliği için doğrudan bir tehdit oluşturduğunun ve Morag Ekseni gibi sınır şeridine yakın bölgelere düzensiz bir şekilde çekilmenin gelecekte ciddi gerginliklere yol açabilecek stratejik riskler barındırdığının farkında olduğunu da sözlerine ekledi.

Öte yandan İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, başlıca anlaşmazlık noktasının İsrail'in Morag Eksenini kontrol altında tutma planıyla ilgili olduğunu aktardı. Gazete  bu konuyla ilgili olarak İsrail’de, rehinelerin serbest bırakılmasını geciktirebileceğini düşünenler ile İsrail'in, yerinden edilmiş kişileri Hamas üyelerinden ayırmak için bir şehir inşa etme girişimleri çerçevesinde bunun hayati önem taşıdığını düşünenler arasında görüş ayrılığı olduğunu bildirdi.

bgy
Dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Nasır Hastanesi önünde cenaze töreni düzenleyen Filistinliler (AFP)

Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz pazartesi günü yaptığı açıklamada, bakanlığın Refah bölgesinde en az 600 bin Filistinliyi kabul etmek üzere yeni bir insani bölge kuracağını ve bu bölgenin Hamas’tan arındırılmış olacağını söyledi.

‘ABD baskısı’ kartı

Eski Mısır Dışişleri Bakanı ve Mısır Dışişleri Konseyi Başkanı Büyükelçi Muhammed Urabi, İsrail'in Mısır için kabul edilemez olan sınırlarda kalma gibi tutumunu değiştirmediği sürece ateşkes için bir fırsat olduğunu düşünmüyor. Masada birtakım zorluklar olduğunu ve anlaşma için son şansın giderek azaldığını belirten Büyükelçi Urabi, İsrail'in anlaşmayı kabul etmek için henüz ciddi bir adım atmadığını vurguladı.

Hamas konusunda uzman Filistinli siyasi analist İbrahim el-Medhun, İsrail'in çekilmeyi engellemeye ve uluslararası kuruluşların çalışmalarını aksatmaya çalıştığını belirterek, “İsrail'in Gazze'nin güneyinden ve doğusundan çekilmeme konusundaki ısrarı, zorla yerinden etme planının hâlâ geçerli olduğu yönündeki endişeleri güçlendiriyor ve bu da gerçek bir sükunet veya kapsamlı bir siyasi çözüm için gösterilen çabaları baltalıyor” dedi.

dfrgt
Dün Gazze şehrinin batısındaki Şati Mülteci Kampı’nda İsrail'in saldırısının yol açtığı yıkıma derin düşüncelerle bakan Filistinli bir genç (AFP)

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal ise İsrail'in Morag Ekseni’nde kalma ısrarının arabulucuların çabalarını zorlaştırdığını ve İsrail'in yerinden etme planını sürdürme niyetini ortaya koyduğunu belirtti. Mısır'ın ‘ulusal güvenliğine tehdit oluşturduğu için bunu kabul etmeyeceğini’ ifade eden Nazzal, “Ancak genel olarak, ABD’nin Netanyahu üzerindeki baskısı, onun bu eksende güçlerini azaltmasına ve geçici bir anlaşmaya varmaya yöneltebilir” şeklinde konuştu.

Avrupa Birliği'nin rolü

İsrail’in ateşkes ve esir takası anlaşmasını tehdit eden bu hamleleri devam ederken Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot ve ve Hollanda Dışişleri Bakanı Kasper Veldkamp ile dün Gazze'de ateşkese ilişkin müzakerelere dair son gelişmeleri, uluslararası toplumun sorumluluklarını yerine getirmesi ihtiyacını ve ateşkes çabalarını destekleme konusunda Avrupa Birliği'nin (AB) rolünün önemini görüştü.

Yedioth Ahronoth gazetesi, Katar heyetinin bu hafta Washington'a giderek ABD yönetiminin üst düzey yetkilileriyle görüşmelerde bulunduğunu, Başkan Donald Trump'ın ise salı günü İsrail Başbakanı Netanyahu ile Beyaz Saray'da ikinci kez bir araya gelerek ‘Gazze konusunda azami baskı uygulamak’ için görüşmelerde bulunduğunu bildirdi.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün düzenlediği basın toplantısında,İsrail'in ‘Gazze'de ateşkes sağlanması konusunda ciddi olduğunu ve bunun gerçekleştirilebilir bir hedef olduğunu’ vurguladı. Sa’ar, “Geçici bir ateşkes sağlanırsa, kalıcı bir ateşkes için müzakerelere başlayacağız” dedi.

İsrail ve ABD'nin anlaşmayı desteklemesinin ‘gerçekte hiçbir karşılığı olmadığını’ düşünen Urubi, “Washington İsrail’e baskı yapmadığı sürece, ateşkes anlaşması olmayacak ve bu da İsrail’in bölgede barışı engellemeden veya geciktirmeden gerçek bir yol izlemesini sağlayacak. Mısır’ın şu anki girişimleri akıllıca ve sorumluluk sahibidir ve arabulucuların çabalarına uluslararası ve Avrupa desteği sağlamak ve bölgede istikrarı sağlamak amacıyla yapılıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan Medhun’a göre İsrail'in bu yaklaşımını sürdürmesi, daha fazla tırmanışa ve 60 günlük sınırlı bir ateşkes fikrinin önünü açacak, ancak nihai bir çözüm getirmeyecek. Medhun, böyle bir durumun ise Filistinliler tarafından kabul edilmeyeceğinin altını çizdi.

Nazzal ise, anlaşmanın açıklanmasının ardından ABD'nin baskısıyla ‘İsrail'in, Hamas’ın çok sayıda rehineyi serbest bırakmasının ardından bölgeyi yeniden savaşa sürükleyecek mayınlar döşeyeceğini’ öngörüyor.