Bilim insanları yüksek nemle intihardaki artış arasında ilişki buldu

Geçen ay yayımlanan Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'nda, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin arttığı bildirilmişti (Reuters)
Geçen ay yayımlanan Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'nda, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin arttığı bildirilmişti (Reuters)
TT

Bilim insanları yüksek nemle intihardaki artış arasında ilişki buldu

Geçen ay yayımlanan Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'nda, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin arttığı bildirilmişti (Reuters)
Geçen ay yayımlanan Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım Raporu'nda, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkilerinin arttığı bildirilmişti (Reuters)

Bilim insanları iklim değişikliği sonucu ortaya çıkan yüksek nemle, intihardaki artış arasında ilişki olduğunu söyledi.
Hakemli bilim dergisi Nature Scientific Reports'ta dün yayımlanan araştırma, kadınların ve gençlerin nemden daha çok etkilendiğini de ortaya koydu.
University College London’ın yanı sıra Birleşmiş Milletler, Sussex ve Cenevre üniversitelerinden araştırmacıların yaptığı çalışmada, 60 ülkeden 1979 ile 2016 arasında toplanan veriler incelendi.
Bulgular yüksek nemle intihardaki artışın ilişkili olduğunu gösterdi. Uzmanlar ayrıca yüksek nemin, yüksek sıcaklıklara göre intiharla daha güçlü bağlantıları olabileceğini kaydetti.
Söz konusu ilişkinin tespit edildiği 40 ülke arasında Tayland ve Guyana gibi sıcaklıkla neme alışkın ülkelerin yanı sıra İsveç ve Belçika gibi bu duruma uzak ülkeler de yer aldı.
Araştırmanın yazarlarından Dr. Sonja Ayeb-Karlsson nemin, vücudun kendi sıcaklığını düzenlemesini zorlaştırdığını ve bunun, halihazırda akıl hastalıklarıyla mücadele edenlere kötü gelebileceğini söyledi:
"Akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele edenler, yüksek nemden diğer insanlara göre daha fazla etkilenebilir. Çünkü antidepresanlar, vücudun sıcaklığını düzenleme becerisini etkilebiliyor."
Ayeb-Karlsson bu kişilerin, nemin yüksek olduğu zamanlarda uyumanın zorlaşmasından da kötü etkilenebileceğini ifade etti.
Akademisyen, düşük sıcaklıklara alışkın bölgelerde aşırı sıcaklıkların ve nemin akıl sağlığına zarar verdiğini belirtti.
"Böyle bir çalışma küresel ölçekte ilk kez yapılıyor" diyen Ayeb-Karlsson, nemle ilişkili intiharın özellikle kadın ve gençler arasında görüldüğünü sözlerine ekledi.
Independent Türkçe, Guardian



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT