Tunus Cumhurbaşkanı Said’in Devrim Günü’nü sorgulaması tartışmaya neden oldu

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Devrim Günü’nün 14 Ocak değil 17 Aralık olması gerektiğini savundu.

Tunuslu vatandaşlar geçen pazar günü başkent Tunus’ta Cumhurbaşkanı Said’e karşı protesto gösterisi düzenledi. (EPA)
Tunuslu vatandaşlar geçen pazar günü başkent Tunus’ta Cumhurbaşkanı Said’e karşı protesto gösterisi düzenledi. (EPA)
TT

Tunus Cumhurbaşkanı Said’in Devrim Günü’nü sorgulaması tartışmaya neden oldu

Tunuslu vatandaşlar geçen pazar günü başkent Tunus’ta Cumhurbaşkanı Said’e karşı protesto gösterisi düzenledi. (EPA)
Tunuslu vatandaşlar geçen pazar günü başkent Tunus’ta Cumhurbaşkanı Said’e karşı protesto gösterisi düzenledi. (EPA)

Tunus’ta Cumhurbaşkanlığı’nın kartları karıştırmaya ve ‘devrimci’ olarak nitelenen partiler ve insan hakları örgütlerinin yolunu kesmeye yönelik girişimlerine ilişkin tartışma ürüyor. Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said’in eski Cumhurbaşkanı Zeynel Abidin bin Ali’nin yönetimini deviren 14 Ocak 2011 devrimini sorgulaması, ülkede tepkilere neden oldu.
Tartışma, Kays Said’in Tunus’taki Devrim Günü’nün 14 Ocak 2011 değil, 17 Aralık 2010 olduğunu ifade etmesi sonrasında yaşandı. 14 Ocak 2011 tarihinin devrimin zaferi değil, ‘ölüm’ tarihi olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Said geçen perşembe günü Bakanlar Kurulu başkanlığı sırasında yaptığı açıklamada, 14 Ocak tarihinin eski hükümet sisteminin devam etmesi, yağmalamanın sürmesi ve Tunus’un ‘iki rejime’ sahip olması için gerçekleştiğini söyledi.
Said, her yıl 14 Ocak’ta kutlanan Devrim Günü’nü sorgulayarak gerçek Devrim Günü’nün 17 Aralık 2010 olduğunu vurguladı. Kays Said, Eski Cumhurbaşkanı Bin Ali rejimine karşı devrimin başladığı tarihe ve belki de Tunusluların ‘Halk, rejimin düşmesini istiyor’ sloganı attığı aynı ayın 24’üne atıfta bulundu.
Gözlemciler, Kays Said’in daha önce de devrimin yıl dönümünü Sidi Bu Zeyd kenti sakinleriyle kutlarken bu tarihi sorguladığına dikkat çektiler. Gözlemcilere göre Said, söz konusu dönemde devrimin 17 Aralık 2010’da Sidi Bu Zeyd’de başladığına ve 14 Ocak 2011’in ise devrimin ‘ölüm tarihi’ olduğunu söylemişti. Bu ifadenin birçok siyasi eleştirinin konusu olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı perşembe günü Bakanlar Kurulu başkanlığı sırasında, Tunusluların taleplerine cevap verebilmek amacıyla söz konusu reformlar için bir zaman çizelgesi oluşturmaya çalışarak siyasi sistemde reformlar yapma yönelimini ortaya koymuştu. Kays Said ayrıca anayasa değişikliğine ilişkin referandum düzenleme planının geliştirildiğini de bildirdi.
Said seçim kampanyası sırasında açıkladığı siyasi program çerçevesinde her bölgede özel şirketler kurarak yağmalanan fonları geri almak amacıyla cezai bir uzlaşma yasası çıkarmanın gerekli olduğunu vurguladı.
Tunus Cumhurbaşkanı, söz konusu programı uygularken bir yandan Tunusluların zihniyetini değiştirmeye, diğer yandan da suçları ve seçim suiistimallerini inceleme sürelerini kısaltmaya güveniyor. Ayrıca Cumhurbaşkanı Said, yargının bağımsız olduğunu, üzerinde hiçbir yetkisinin bulunmadığını ve bu ihlaller hakkında karar vermenin yargının görevi olduğunu ifade etti.
Diğer yandan Terörle Mücadele Adliye Kutbu Cumhuriyet Savcılığı, 17 Aralık’ta Tunus mahkemelerine saldırı düzenleme çağrılarının ardından güvenlik ve adli soruşturma başlatıldığını duyurdu.



Sudan BAE ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alırken HDK’nın dron saldırıları Port Sudan'daki hayati tesislerin çalışmalarını aksattı

Sudan BAE ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alırken HDK’nın dron saldırıları Port Sudan'daki hayati tesislerin çalışmalarını aksattı
TT

Sudan BAE ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alırken HDK’nın dron saldırıları Port Sudan'daki hayati tesislerin çalışmalarını aksattı

Sudan BAE ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alırken HDK’nın dron saldırıları Port Sudan'daki hayati tesislerin çalışmalarını aksattı

Sudan Güvenlik ve Savunma Konseyi tarafından dün yapılan açıklamada, (BAE) Sudan ordusuna karşı savaşan paramiliter grup Hızlı Destek Kuvvetleri’ni (HDK) finanse etmekle suçlanan Birleşik Arap Emirlikleri ile diplomatik ilişkileri kesme kararı alındığı bildirildi.

Sudan Savunma Bakanı İbrahim Yasin, Güvenlik ve Savunma Konseyi’nin kararlarını içeren bildiriyi okudu. Kararlar arasında BAE’nin ‘saldırgan devlet’ ilan edilmesi, Sudan’ın BAE ile ‘diplomatik ilişkilerinin kesilmesi, Sudan’ın BAE’deki büyükelçiliği ve başkonsolosluğunun geri çekilmesi yer aldı. Bildiride HDK’nın son günlerde Port Sudan'ı hedef alan saldırılarında BAE tarafından temin edilen silahların kullanıldığı kaydedildi.

Sonuncusu dün olmak üzere son üç gündür Sudan'ın ordu yanlısı hükümetinin geçici merkezi olan Port Sudan'daki havalimanı, bir askeri üs ve bir elektrik santrali dronlarla hedef alındı.

Dün sabaha karşı şehrin havaalanı ve askeri üssünün bombalanmasının ardından dronlar, ana elektrik santralini de hedef alarak elektrik kesintisine neden oldu.

Saldırılardan bir gün önce, bundan kısa bir süre öncesine kadar iki yıldır süren savaştan kaçan yüz binlerce yerinden edilmiş insan için güvenli bir sığınak olan Port Sudan’ın güneyinde ana yakıt deposu vurulmuş, saldırı büyük bir yangının çıkmasına yol açmıştı.

Sudan’ın elektrik dağıtım şirketi, Port Sudan’daki elektrik santraline saldırılar düzenlendiğini ve ekiplerinin hasar tespit çalışmalarına başladığını açıkladı. Şirket tarafından yapılan açıklamada, dün Port Sudan'daki ana elektrik santralinin dronlarla vurulduğu ve ordu yanlısı hükümetin geçici merkezi haline gelen ülkenin doğu kentinde elektriğin tamamen kesildiği belirtildi.

Açıklamada, ekiplerin hasarı değerlendirmek üzere Port Sudan elektrik santrali sahasına konuşlandığı ve dronların Kızıldeniz’e kıyısı olan bu liman kentini üç gündür hedef aldığı vurgulandı.

Fransız Haber Ajansı (AFP) muhabiri, sabaha karşı patlama sesleri duyduğunu ve liman ile güneydeki bir yakıt deposundan şehrin üzerine duman bulutlarının yükseldiğini bildirdi. AFP’nin objektifine yansıyan görüntüler, saldırının ne denli büyük olduğunu gösterdi.

İngiltere merkezli deniz güvenlik şirketi Ambrey dün yaptığı açıklamada, Sudan'ın başlıca liman kentinin adını taşıyan Port Sudan Limanı’nda meydana gelen bir olaydan haberdar olduğunu belirterek, olayı araştırdığını ve daha fazla bilgi edindikçe duyuracağını ifade etti.

Savaş nedeniyle El-Cezira eyaletinde yerinden edilenlerden biri olan Hüseyin İbrahim (64), sokak durup yangının neden olduğu yoğun dumanı izlerken “Dün ve bugün yaşananlar bize bu savaşın her yere ulaşacağını gösterdi” dedi.

Port Sudan’daki havaalanı yetkililerinden biri, askeri üssün ilk kez hedef alınmasından iki gün sonra Port Sudan Havaalanı’nın sivil bölümünün dronla hedef alındığını söyledi.

Sudan ordusundan bir kaynak başka bir dronun ordunun şehir merkezindeki ana üssünü hedef aldığını söylerken, görgü tanıkları da dronun bir otelin yakınlarına düştüğünü bildirdi.

Askeri üs ve otel, 2023 nisanından bu yana eski yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu liderliğindeki HDK'ya karşı iktidar mücadelesi veren Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan'ın karargahına yakın bir konumda bulunuyor.

Üçüncü bir saldırı ise Birleşmiş Milletler’in (BM), insani yardım kuruluşlarının ve yüz binlerce insanın başkent Hartum'dan ayrıldıktan sonra yerleştiği şehrin kalabalık merkezindeki Port Sudan limanının güney kısmına yakın bir yakıt deposunu vurdu. Şehrin kuzeyindeki görgü tanıkları bir askeri üsten uçaksavar ateşi duyulduğunu bildirdi.

HDK, Hartum'un neredeyse tamamı dahil olmak üzere toprak kaybettiğinden beri dronları kullanarak ordunun kontrolündeki bölgelerin derinliklerindeki mevzilere saldırılar düzenliyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres pazartesi günü yaptığı açıklamada, Port Sudan’a yönelik saldırının ‘sivillerin korunmasını ve insani yardım faaliyetlerini tehdit eden endişe verici bir gelişme’ olarak nitelendirdi.

Kıtlık ilan edilen ve yaklaşık 25 milyon kişinin ciddi gıda güvensizliği yaşadığı Sudan'a yapılan insani yardımların büyük çoğunluğu Port Sudan üzerinden dağıtılıyor.

Port Sudan Havaalanı’ndaki bir yolcuya göre bombalamanın ardından havaalanındaki bazı kısımlarda yangın çıktı. Ordu kaynağı ise saldırının Port Sudan Havaalanı’ndaki yakıt tanklarını hedef aldığını söyledi.

HDK, son birkaç hafta içinde ülkenin kuzeydoğusunda ordunun kontrolündeki çeşitli bölgelerde sivil altyapıyı bombalayarak milyonlarca insanın elektriksiz kalmasına neden oldu.

BM’ye göre Sudan'daki savaş on binlerce kişinin ölümüne, 13 milyon kişinin yerinden edilmesine ve bazı bölgelerde kıtlık yaşanmasına yol açarak dünyanın ‘en kötü insani krizine’ dönüştü.

Müttefikleriyle birlikte batıdaki Darfur bölgesinin çoğunu ve güneydeki bölgeleri kontrol eden HDK, Hartum ve Sudan'ın orta kesimlerindeki askeri mevzilerini kaybettikten sonra son zamanlarda dronlar ve uzun menzilli toplarla saldırılarını yoğunlaştırdı.

HDK, Sudan ordusunun BAE'yi tedarik etmekle suçladığı hem doğaçlama hem de gelişmiş dronlar kullanıyor. Sudan Enformasyon Bakanı Halid el-İsa bir kez daha BAE'yi HDK'ya saldırılarda kullanılan dronları tedarik etmekle suçladı.

Sudanlı Bakan, yaptığı açıklamada, “Bugün erken saatlerde, BAE tarafından vekili olan terör örgütü HDK'ya sağlanan dronlar kullanılarak gerçekleştirilen bir suç ve terör saldırısına maruz kalan Port Sudan'ın güney limanındaki yakıt depolarını ziyaret ettim” dedi.

Öte yandan Uluslararası Adalet Divanı (UAD) pazartesi günü Sudan'ın ‘HDK’yı destekleyerek soykırıma suç ortaklığı yaptığı’ gerekçesiyle BAE aleyhine açtığı davayı reddetti. Sudan Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, bu kararın BAE'nin 2005 yılında BM Soykırım Sözleşmesi'ne yaptığı çekince nedeniyle alındığını belirterek karara saygı duydukları belirtildi.