Burhan'dan Sudan'ın Afrika Birliğindeki üyeliğinin askıya alınma kararına son verme çağrısı

Sudan ordusu komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv_AA)
Sudan ordusu komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv_AA)
TT

Burhan'dan Sudan'ın Afrika Birliğindeki üyeliğinin askıya alınma kararına son verme çağrısı

Sudan ordusu komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv_AA)
Sudan ordusu komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (Arşiv_AA)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdulfettah el-Burhan, ülkesinin Afrika Birliğinin (AfB) faaliyetlerine katılımının askıya alınma kararına son verme çağrısı yaptı.
Egemenlik Konseyinden yapılan açıklamaya göre, AfB dönem başkanlığını yürüten Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin (KDC) Dışişleri Bakanı Christophe Lutundula, Cumhurbaşkanlığındaki ofisinde Burhan tarafından kabul edildi. Burhan, görüşmede, Sudan'ın AfB ailesine geri dönmesinin ve 25 Ekim'de devrimi doğru yola koyan son adımlar hakkındaki yanlış anlamaların ortadan kaldırılmasının önemini vurguladı.
Başkan Burhan, Sudan'daki geçiş sürecini ve demokratik geçişi başarılı kılmak için ülkenin içinde olduğu barış sürecini tamamlamak için bölgesel ve uluslararası iş birliği çağrısında bulundu.
Lutundula ise ülkede imza atılan siyasi anlaşmanın, demokratik geçiş yolunu etkileyen basit kusurunun ardından Sudan halkı için tarihi bir dönüşüm olduğunu belirtti. Siyasi anlaşmanın ülkenin geçirdiği krize bir çözüm getirdiğini dile getiren Lutundula, AfB'nin himayesindeki geçiş süreci için doğru rotayı belirlediğini söyledi.
Bu arada, AfB Komisyonu Başkanı Musa Faki, Burhan ve Başbakan Abdullah Hamduk arasında imzalanan siyasi anlaşmayı "önemli bir adım" olarak nitelendirdi.

Sudan'da askeri müdahale
Başbakan Abdullah Hamduk ile çok sayıda siyasetçi, 25 Ekim sabahı güvenlik güçlerince gözaltına alınmıştı.
Sudan Ordusu Komutanı Burhan, olağanüstü hal (OHAL) ilan ettiklerini, Egemenlik Konseyi ve kabinenin feshedildiğini, ülkedeki tüm kesimleri temsil edecek teknokrat bir hükümet kurulacağını duyurmuştu.
Sudan'da Egemenlik Konseyi ile yeniden başbakanlığa getirilen Hamduk, 25 Ekim'deki askeri müdahalenin ardından yaşanan yönetim krizini sona erdirmek amacıyla siyasi anlaşmaya imza atmıştı. Anlaşma kapsamında, Burhan, Hamduk'u başbakanlık görevinden azletme kararını iptal etmişti. Başbakanlık Ofisi de Hamduk'un resmen görevine başladığını bildirmişti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times